Wspólne cechy zwierząt i ludzi w dwunastej księdze "Etymologii" Izydora z Sewilli

Abstract
Dwunasta księga „Etymologii” jest, jak wiemy, poświęcona opisom zwierząt (podzielonych na osiem grup). Isidor z Sewilli, opierając się na wcześniejszych relacjach, czerpał z tych źródeł najważniejsze elementy charakteryzujące poszczególne stworzenia. Dwunasta księga zbiera i niejako kumuluje starożytne i wczesnochrześcijańskie poglądy na temat naturalnych kształtów ciała, sposobów zachowania i reakcji zwierząt. Podczas prezentacji niektórych z nich biskup Sewilli wyraźnie wyakcentował te ich cechy – przedstawione w dostępnych mu źródłach – które w jego interpretacji były bądź wspólne dla ludzi i zwierząt, bądź też były podobne do cech ludzkich. Izydor pokazał w ten sposób wiele cech ze sfery psycho-mentalnej i moralnej u takich zwierząt jak: bos, canis, delfinus, elephantus, equus, formica, iricius, leo, serpens i simia. W mniejszym zaś stopniu wskazywał na podobieństwo cech somatycznych u ludzi i ptaków (coturnix, pica, psittacus) oraz na analogie w życiu „społecznym” ludzi, owadów i ptaków (apis, ciconia). Wydaje się, że zwracanie uwagi na cechy wspólne zwierząt, owadów i ludzi było ważnym elementem w Izydorowym postrzeganiu świata zwierząt. Jest to również jedna ze szczególnych cech jego szeroko rozumianej antropologii.
The twelfth book of the Etymologies is, as we know, devoted to the descriptions of animals (divided into eight groups), Isidore of Seville, basing on previous accounts, drew from these sources the most important elements characterizing individual creatures. The twelfth book summarizes the long – lasting (ancient and early Christion) views on the innate corporeal shapes and ways of behaviour and reactions of animals. In the presentation of some animals, the bishop of Seville clearly strengthened (preferred) their features – presented in the sources aviailable to him – which in his interpretation were common to animals and to people, or bore resemblance to human characteristics. He demonstrated features from the psycho-mental and moral spheres (equus, bos, leo, elephantus, canis, simia, iricius, formica, serpens, delfinus). To a lesser degree, he pointed to bodily features (birds, aves: psittacus, pica, coturnix) and social (ciconia, apis). Mention of common (or similar) traits of animals and humans does not occur only in part of the book saying de vermibus (other groups of animals have their ,,representatives” in this regard). Paying attention to the common features of animals and people is, we think, an important aspect of Isidore’s view of the animal world. It is also one of the special features of his anthropology.
Description
Keywords
zwierzęta, człowiek, Etymologie, Izydor z Sewilli, cechy, Isidore of Seville, medieval Encyclopaedism, animals, Middle Age, the Ety mologies, Ambrose, Solinus
Citation
"Vox Patrum", 2020, T. 73, s. 63-94
ISBN