Materials on the History of Neo-Union in the State Archives of Volyn Oblast
Loading...
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
This article delves into the Neo-Union, a religious movement that emerged in interwar Poland starting from 1924, particularly gaining ground in the Volhyn-ian Voivodeship by 1925. Its focus lies in analyzing the materials sourced from the security department of the Volhynian Voivodeship Office stored in the State Archives of Volyn Oblast (Lutsk, Ukraine), aiming to glean insights into the Neo-Union movement. The significance of this study is underscored by the dearth of scholarly exploration on this subject, as well as the limited research on the Neo-Union’s progression in Volhynia overall. Through the examination of archival materials, it becomes evident that while the fonds do not contain an extensive array of documents relevant to the history of Neo-Union, the ones present hold significant value. These materials encompass descriptions of Neo-Union parish development and evaluations of the movement by the voivodeship government and starosta offices. Particularly notable are documents vividly portraying the Neo-Union clergy, predominantly comprised of former Orthodox priests, who are deemed instrumental in the waning of the Neo-Union movement in Volhynia. Moreover, the qualitative study of individual Uniate parishes that emerged in the 1930s necessitates the utilization of documents from the afore-mentioned archival collection. These records provide indispensable insights into the dynamics and evolution of Neo-Unionism within the region.
Publikacja poświęcona jest problematyce neounii, czyli ruchu religijnego rozwijającego się w międzywojennej Polsce od 1924 roku, a w województwie wołyńskim od 1925 roku. Celem artykułu jest analiza materiałów działu bezpieczeństwa Wołyńskiego Urzędu Wojewódzkiego, przechowywanych w Archiwum Państwowym Obwodu Wołyńskiego (Łuck, Ukraina), gdzie znajdują się informacje o neounii. O przydatności takich badań świadczy brak kwerend naukowych odnoszących się do tego tematu, a także do zagadnienia o ogólnym rozwoju neounii na Wołyniu. Z przeprowadzonej analizy zasobu archiwalnego wynika, że nie ma w nim zbyt wielu materiałów niezbędnych do badania historii neounii, ale mimo tego ma on istotną wartość. Chodzi o archiwalia opisujące rozwój parafii neounijnych, a także ocenę ruchu neounijnego na Wołyniu przez władze administracji wojewódzkiej i starostwa. Szereg dokumentów wyraźnie charakteryzuje duchowieństwo neounijne spośród byłych kapłanów prawosławnych, których słusznie uznaje się za winnych upadku ruchu neounijnego na Wołyniu. Nie da się przeprowadzić badań jakościowych poszczególnych parafii unickich, które powstały w latach 30. XX wieku bez wykorzystania dokumentów ze wspomnianego zasobu archiwalnego. Źródła te dostarczają niezbędnego wglądu w dynamikę i ewolucję neounii w tym regionie.
Description
Keywords
Neo-Union, Orthodox Church, Volhynian Voivodeship, head od powiat (starosta), Bishop Adolf Szelążek, neounia, Cerkiew prawosławna, województwo wołyńskie, starosta powiatowy, bp Adolf Szelążek
Citation
"Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", 2024, T. 122, s. 55-67