Uczyć (się) o niepełnosprawności i wspieraniu. Księga Katedry Pedagogiki Specjalnej KUL w czterdziestolecie powstania Katedry
Loading...
Date
2024-05-29
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Naukowe Episteme
Abstract
W niniejszej monografii zebrane zostały teksty tworzące obraz Katedry Pedagogiki Specjalnej w roku czterdziestolecia jej istnienia. Prezentujemy w niej teksty badawcze, teksty dotyczące dydaktyki akademickiej oraz teksty różne, tworzące zapis historii i codziennych działań Katedry. Monografię otwiera tekst Ewy Domagały-Zyśk, która obecnie kieruje pracami Katedry – pod znamiennym tytułem "Katedrze – w czterdziestolecie jej istnienia". Już sam tytuł jest w pewnym sensie wyrazem uznania i hołdu złożonego tym, na których ramionach obecnie stoimy – osobom, które tworzyły zręby badań nad niepełnosprawnością i chorobą w KUL oraz budowały administracyjny, naukowy i dydaktyczny potencjał Katedry.
Całość podzielona jest na sześć części. W pierwszej z nich zawarte zostały teksty Mistrzów – osób, których praca naukowa, ale także talenty, osobowość i zaangażowanie, dały Katedrze podstawy jej funkcjonowania. Jest to zatem po pierwsze krótki, ale niezwykle znaczący tekst profesor Teresy Kukołowicz o opiece nad osobą chorą, którego każde ze zdań stanowi niejako kolejną zasadę wartościowej, osobowej relacji z osobą chorą czy osobą z niepełnosprawnością, w pełni aktualną także dzisiaj. Praca Profesor Zofii Ostrihanskiej dotycząca kryteriów nieprzystosowania społecznego została napisana ponad 50 lat temu i pomimo że dzisiaj nieco inaczej nazywamy pewne zjawiska – przebija z niej wciąż autentyczne zainteresowanie wychowankiem, szacunek do jego doświadczeń i troska o skuteczne wsparcie. Trzeci z tekstów wybranych jako mistrzowskie to praca Kazimiery Krakowiak dotycząca metody fonogestów. Opracowana przez Panią Profesor na podstawie wersji amerykańskiej i francuskiej w roku 1984, nadal odgrywa znaczącą rolę w komunikowaniu się z osobami z uszkodzeniem słuchu. Zespół transliteratorów pracujący w Katedrze jest także rozpoznawalny w międzynarodowej społeczności osób posługujących się tą metodą i badaczy metody Cued Speech. Czwarty tekst mistrzowski to tekst Doroty Kornas-Bieli – omawiający edukację i pedagogikę prenatalną w kontekście paradygmatu jedności. Autorka podkreśla w nim szczególnie znaczenie jakości prenatalnych relacji między dzieckiem a jego rodzicami, które modelują każdą kolejną relację.
Drugą część publikacji stanowią teksty badawcze. Profesor Kazimiera Krakowiak przygotowała specjalnie do tej Księgi tekst o humanistycznej wartości badań nad trudnościami w komunikowaniu się osób z uszkodzeniami słuchu. Dorota Kornas-Biela w tekście z zakresu pedagogiki prenatalnej i prokreacyjnej omawia (po raz pierwszy w polskiej literaturze przedmiotu) zjawisko pregoreksji. Ewa Domagała-Zyśk przedstawia kolejne badania z zakresu surdoglottodydaktyki, a Agnieszka Amilkiewicz-Marek prezentuje wyniki badań prowadzonych wśród rodziców w kontekście ich udziału w ocenie funkcjonalnej.
Część trzecia Księgi zawiera teksty dotyczące dydaktyki akademickiej. Monika Nowak dzieli się doświadczeniem wykorzystania arteterapii w pracy z dzieckiem chorym, a Urszula Antończuk-Grab przekonuje o zasadności wykorzystania własnych doświadczeń rodzicielskich w dydaktyce akademickiej. Teksty dotyczą znaczenia wykorzystania w dydaktyce akademickiej doświadczenia wynikającego z bezpośredniego kontaktu osób prowadzących zajęcia oraz studentów z różnymi grupami dzieci, młodzieży i dorosłych. Autorki podkreślają także znaczenie osobistych doświadczeń i umiejętnego włączania ich do procesu dydaktycznego.
W czwartej części Księgi zebrano prace współautorskie, w których nauczyciele pracowali wspólnie z uczniami – doktorantami i studentami. Ewa Nizio i Dorota Kornas-Biela proponują tekst oparty na projekcie badań wśród młodzieży uczestniczącej w festiwalu młodych w Medjugorie, Anna Lendzion i Marcin Lendzion omawiają zagadnienie inteligencji emocjonalnej dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych. Aleksandra Borowicz wraz ze swoją magistrantką przedstawiają tekst dotyczący procesu oceniania w grupach zróżnicowanych, a Renata Kołodziejczyk z grupą studentek przygotowały tekst dotyczący promowania roli komunikacji w rozwoju i wychowaniu dzieci. Część tę kończy tekst Krzysztofa Tarnowskiego przedstawiający badania własne wykonane w oparciu o narzędzie badawcze, którego współtwórcą jest promotorka jego pracy doktorskiej.
W piątej części Księgi – zatytułowanej „Z historii katedry” zamieszczono dwa teksty wspomnieniowe – o życiu i pracy naukowej profesor Teresy Kukołowicz, przygotowany przez jej uczennice – Ewę Domagałę-Zyśk, Ewę Smołkę, Annę Lendzion i Romanę Wysoczańską oraz tekst doktorantki profesor Zofii Ostrihanskiej, Anety Paszkiewicz, pod wymownym tytułem „Jej obraz na trwale wyrył się w mej pamięci”.
Ostatnią, szóstą część Księgi katedry zatytułowałyśmy „Z życia katedry”. Zamieszczamy w niej tekst Marii jakubowskiej prezentujący sylwetki osób tworzących zespół katedry w czterdziestym roku jej działalności. Część szóstą, ale także całość publikacji zamykają dwa teksty dotyczące doświadczeń współpracy międzynarodowej: doktorantka Paulina Lewandowska opisuje założenia i doświadczania projektu Langskill – Language preferences and learning styles of deaf and hard of hearing learenrs, realizowanego w Katedrze w latach 2021-2024, natomiast Ewa Domagała-Zyśk referuje model wsparcia dla studentów z niepełnosprawnościami poznany w czasie stażu naukowego w Szwecji.
Description
Keywords
pedagogika specjalna, niepełnosprawność, uniwersytet, Teresa Kukołowicz, Kazimiera Krakowiak, Zofia Ostrihanska
Citation
Uczyć (się) o niepełnosprawności i wspieraniu. Księga Katedry Pedagogiki Specjalnej KUL w czterdziestolecie powstania Katedry, red. E. Domagała-Zyśk, A. Borowicz, Wydawnictwo Naukowe Episteme, Lublin 2024.
ISBN
978-83-67843-30-0