Biblioteka arcybiskupa ormiańskiego Józefa Teodorowicza: jej losy w czasie II wojny światowej i w latach powojennych

Simple item page
dc.contributor.authorKrzyżowski, Tomasz
dc.date.accessioned2023-01-03T09:28:17Z
dc.date.available2023-01-03T09:28:17Z
dc.date.issued2022
dc.description.abstractArcybiskup Józef Teodorowicz (1864-1938), ordynariusz archidiecezji ormiańskiej we Lwowie, był cenionym kaznodzieją, autorem prac teologicznych i patriotą aktywnym na wielu płaszczyznach życia religijnego i społecznego w Polsce. Hierarcha zgromadził imponującą prywatną bibliotekę, liczącą kilkanaście tysięcy woluminów w języku polskim, łacińskim, niemieckim, francuskim i innych. Niezwykle cenna była kolekcja starodruków, w tym rzadkie wydawnictwa i rękopisy w języku ormiańskim. Księgozbiór stanowił dla ambitnego kapłana, kaznodziei i pisarza, a później arcybiskupa warsztat pracy pisarskiej oraz kształtował poglądy na tematy społeczno-polityczne. Arcybiskup sukcesywnie powiększał i uzupełniał bibliotekę przez całe życie, śledząc na bieżąco rynek księgarski i antykwaryczny zarówno w Polsce, jak i za granicą. Tematyka księgozbioru była zróżnicowana. Największą grupę stanowiły wydawnictwa religijne, przede wszystkim reprezentujące różne gałęzie teologii: biblistykę, teologię duchowości, teologię dogmatyczną, moralną, liturgikę, apologetykę, a także prawo kanoniczne. Kilkaset dzieł poświęconych było życiu Jezusa Chrystusa, mariologii i hagiografii. Co ciekawe, wśród autorów dzieł teologicznych (przeważnie komentarzy biblijnych) znajdowali się przedstawiciele różnych odłamów protestantyzmu, prawosławni oraz rabini. W bibliotece J. Teodorowicza znajdowało się również wiele wydawnictw z literatury pięknej zarówno autorów polskich, jak i zagranicznych, a także rozpraw filozoficznych, opracowań z historii Kościoła i historii powszechnej, politologii, kultury, historii sztuki. Na księgozbiór składało się również wiele prac poświęconych psychologii oraz wychowaniu i formacji młodzieży. W okresie II wojny światowej biblioteka abp. J. Teodorowicza uległa zdekompletowaniu i rozproszeniu. Część zbiorów zniszczyli żołnierze sowieccy zakwaterowani w pałacu arcybiskupim we Lwowie, a ocalałe książki zdeponowano w 1940 roku w Lwowskiej Filii Biblioteki Akademii Nauk Ukraińskiej Socjalistycznej Sowieckiej Republiki (dawny Zakład Narodowy im. Ossolińskich). Fragmenty zachowanego księgozbioru znajdują się aktualnie w kilku instytucjach na Ukrainie i w Polsce.pl
dc.description.abstractArchbishop Jozef Teodorowicz (1864–1938), Ordinary of the Armenian Archdiocese of Lviv, was a respected preacher, author of theological works and a patriot active in many areas of religious and social life in Poland. The hierarch amassed an impressive private library of several thousand volumes in Polish, Latin, German, French and other languages. The collection of old prints, including rare Armenian-language publications and manuscripts, was of particular value. The book collection constituted a workshop for the ambitious priest, preacher and writer, and later archbishop, as well as shaped his views on socio-political issues. The archbishop successively expanded and complemented the library's resources throughout his life, keeping abreast of the book and antiquarian market both in Poland and abroad. The subject matter of the book collection varied. The largest group included religious publications, primarily representing various branches of theology: biblical studies, theology of spirituality, dogmatic theology, moral theology, liturgy, apologetics, and canon law. Several hundred works were devoted to the life of Jesus Christ, Mariology and hagiography. Interestingly, the authors of the theological works (mostly biblical commentaries) included representatives of various factions of Protestantism, Orthodox Christians and rabbis. J. Teodorowicz’s library also contained many publications of fiction by both Polish and foreign authors, as well as philosophical treatises, studies of Church history and general history, political science, culture, and art history. The book collection also included many works on psychology and the education and formation of youth. During World War II, the library of Archbishop J. Teodorowicz was fragmented and dispersed. Part of the collection was destroyed by Soviet soldiers quartered in the archbishop’s palace in Lviv, and the surviving books were deposited in 1940 at the Lviv branch of the Library of the Academy of Sciences of the Ukrainian Soviet Socialist Republic (the former Ossoliński National Institute). Fragments of the preserved book collection are currently in several institutions in Ukraine and Poland.pl
dc.identifier.citation"Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne", 2022, Vol. 119, s. 179-206pl
dc.identifier.doi10.31743/abmk.13737
dc.identifier.issn0518-3766
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12153/3965
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo KULpl
dc.rightsAttribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/*
dc.subjectJózef Teodorowiczpl
dc.subjectOrmianiepl
dc.subjectbibliotekipl
dc.subjectKościół ormiańskipl
dc.subjectLwówpl
dc.subjectArmenianspl
dc.subjectlibrariespl
dc.subjectArmenian Churchpl
dc.subjectLvivpl
dc.titleBiblioteka arcybiskupa ormiańskiego Józefa Teodorowicza: jej losy w czasie II wojny światowej i w latach powojennychpl
dc.title.alternativeLibrary of armenian archbishop Józef Teodorowicz: its fate during world war II and in the postwar yearspl
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/articlepl
Files
Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
Krzyzowski_Tomasz_Biblioteka_arcybiskupa_ormianskiego_Jozefa_Teodorowicza.pdf
Size:
3.53 MB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
Download

License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
license.txt
Size:
2.63 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download

Collections
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2022, T. 119