Janosik na Spiszu: „rytuał estetyczny” a tożsamość regionalna
Loading...
Date
2014
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Przedmiotem analizy jest twórczość rzeźbiarza-samouka z Niedzicy na Spiszu, która wpisuje się w narracje polityk regionalnych ostatniej dekady. Wykazuje ona znamiona swoistej art brut, rzeźby wymykającej się oglądowi estetyki i historii sztuki, pełni natomiast funkcję materialnego atrybutu rozproszonego rytuału służącego grze tożsamościowej w obrębie społeczności lokalnej. Funkcję tę podziela zresztą z innymi sferami estetyki – od form architektonicznych, poprzez wystrój wnętrz i ozdoby ogrodowe, po elementy dawnego folkloru (strój, muzyka, taniec). Znaczenia dzieł konstytuują się na metapoziomie praktyk codzienności kulturowej, której istotną cechą jest ścieranie się polskości i słowackości, globalizacji i rewitalizacji lokalności, mniejszościowych idei lokalnych/obcych elit i zapatrywań większości mieszkańców.
The subject of the analysis is a self-taught sculptor’s artistic activity from Niedzica in Spisz, which forms a part of the narratives of regional policies of the last decade. It manifests art brut characteristics, remaining outside aesthetics and art history criteria, while having a function of the material attribute of the dispersed ritual of identity within the local community. This function is shared by other spheres of aesthetics – from architectural forms, to interior design and garden decorations, to elements of the old folklore (dress, music, dance). The meanings of the art works are constituted on the level of the meta-cultural practices of everyday life, whose important feature is the clash between Polishness and Slovakishness, globalization and the revitalization of locality, the idea of local minority/foreign elites and the views of most residents.
Description
Keywords
estetyka, art brut, tożsamość regionalna, rytuał, dziedzictwo kulturowe, tradycja, aesthetics, regional identity, ritual, cultural heritage, tradition
Citation
"Zeszyty Naukowe KUL", 2014, T. 57, nr 4, s. 3-24