Юридический статус Суверенного Мальтийского ордена – ключевые вопросы, связанные с функциональной субъектностью

Abstract
Вопросы, связанные с международной субъектностью, являются одними из наиболее обсуждаемых в  доктрине. В  то время как в  правовых системах отдельных государств вопрос субъектности решается законодателями, в международном праве отсутствует аналогичная договорная норма. Таким образом, понятие и понимание субъектности – это вопрос, рассматриваемый в первую очередь представителями доктрины международного права. Предполагается, таким образом, что субъект международного права, должен обладать правоспособностью, то есть, способностью иметь права и обязанности, а также дееспособностью – возможностью распоряжаться своими правами и  нести обязанности, что связано со способностью участия в международных отношениях. В доктрине принято считать, что специальным субъектом международного права является Суверенный Мальтийский орден. Целью данной статьи является обсуждение вопроса юридической субъектности Суверенного Мальтийского ордена. Автор проводит анализ субъектности ордена с точки зрения его способности действовать в сфере международного права, то есть поддерживать дипломатические и консульские отношения, участвовать в  международных организациях, заключать договоры, предъявлять претензии и  добиваться их, применяя мирные способы разрешения международных споров, нести международную ответственность, иметь собственное гражданство и территорию. Предположения проверялись с помощью двух методологических подходов: догматико-правового и формально-догматического.
Zagadnienia związane z podmiotowością międzynarodową należą do najżywiej dyskutowanych w doktrynie. O ile w systemach prawnych poszczególnych państw kwestia podmiotowości rozstrzygana jest przez ustawodawców, o tyle w prawie międzynarodowym brakuje analogicznej normy traktatowej. Wobec tego pojęcie i rozumienie podmiotowości jest zagadnieniem rozpatrywanym przede wszystkim przez przed­stawicieli doktryny prawa międzynarodowego. Przyjmuje się zatem, że podmiot prawa międzynarodowego musi legitymować się zdolnością prawną, czyli inaczej zdolnością do posiadania praw i obowiązków, oraz zdol­nością do czynności prawnych – możliwością bezpośredniego zaciągania praw i obowiązków, co związane jest ze zdolnością występowania w stosunkach międzynarodowych. W doktrynie przyjmuje się, że specyficznym podmiotem prawa międzynarodowego jest Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich. Celem niniejszej pub­likacji jest omówienie zagadnienia podmiotowości prawnomiędzynarodowej Zakonu Kawalerów Maltańskich. Wobec tego autor publikacji dokonuje analizy podmiotowości jednostki pod kątem jej zdolności do działania w sferze prawa międzynarodowego, tj. zdolności utrzymywania stosunków dyplomatycznych i konsularnych, uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych, zawierania umów, występowania z roszczeniami i ich do­chodzeniem poprzez odwołanie się do pokojowych sposobów załatwiania sporów międzynarodowych, pono­szenia odpowiedzialności międzynarodowej, posiadania własnego obywatelstwa oraz terytorium. Weryfikacja założeń nastąpiła poprzez dwa podejścia metodologiczne: dogmatyczno-prawne oraz formalno-dogmatyczne.
Issues related to international subjectivity are among the most widely discussed in the doctrine. While the issue of subjectivity is resolved by legislators in the legal systems of individual states, there is no similar treaty norm in international law. Hence, the concept and understanding of subjectivity is an issue considered primarily by representatives of the doctrine of international law. Therefore, it was stated that the subject of international law should have legal capacity, in other words, the ability to have rights and obligations and the ability to perform legal acts – the possibility of direct contracting of rights and obligations, which is associated with the ability to appear in international relations. The doctrine assumes that the specific subject of international law is the Sovereign Order of the Knights of Malta. Thus, the author of the publication analyses the entity’s subjectivity in terms of its ability to act in the field of international law, i.e. the ability to maintain diplomatic and consular relations, participate in international organisations, conclude agreements, submit claims and pursue them by referring to peaceful ways of settling international disputes, taking international responsibility, owning citizenship and territory.
Description
Keywords
международно-правовая субъектность, субъект международного права, Суверенный Мальтийский орден, экстерриториальность, международная правосубъектность, международное публич ное право, podmiotowość prawnomiędzynarodowa, podmiot prawa międzynarodowego, Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich, eksterytorialność, osobowość prawnomiędzynarodowa, prawo międzynarodowe publiczne, subjectivity, order, sovereignty, international law, The Sovereign Military Order of Malta, exterritoriality, statehood
Citation
"Studia Prawnicze KUL", 2021, nr 1, s. 273-291
ISBN