Why differ? – divergent lexical choices in two Middle English prose Psalter translations and their raison d'être
Loading...
Date
2016
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Abstract
The objective of the paper is to establish the motivation behind the lexical divergences between otherwise surprisingly uniform late-fourteenth-century Middle English Wycliffite Psalters and observe how it affects the etymological make-up of the texts. For this purpose the paper analyses the nominal layer of the first fifty Psalms and tries to assign each case of divergence between the texts to one of four groups of probable causes, both intra- and extratextual, prompting the variation, while juxtaposing these nominal lexical items with the corresponding data from two earlier 14th-century Psalters – Richard Rolle’s rendition and the “Middle English Glossed Prose Psalter”.
Artykuł ma na celu zbadanie motywacji leżącej u podstaw rozbieżnych doborów leksykalnych pomiędzy dwoma niezwykle zbliżonymi średnioangielskimi przekładami psałterza z XIV wieku związanymi z kręgami Wycliffe’a i ustalenie jak rozbieżności te przekładają się na warstwę etymologiczną tekstów. W artykule badaniu poddane są rzeczowniki z pierwszych pięćdziesięciu psalmów, a każde z badanych słów próbuje się przypisać do jednej z czterech kategorii ustalonych na podstawie prawdopodobnych zarówno intra-, jak i ekstratekstualnych powodów stojących za rozbieżnościami. Analizowane tu dobory leksykalne zestawiane są w trakcie badania z analogicznymi danymi dotyczącymi dwóch innych czternastowiecznych psałterzy: psałterza w tłumaczeniu Richarda Rolle’a i „Middle English Glossed Prose Psalter”.
Der vorliegende Beitrag bezweckt, die Beweggründe der lexikalischen Diskrepanzen zwischen den sehr ähnlichen mittelenglischen Übersetzungen des Psalters aus dem 14. Jahrhundert, die mit Wycliffs Kreisen verbunden waren, zu untersuchen und festzustellen, inwieweit diese Diskrepanzen die etymologische Ebene der Texte beeinflusst haben. Untersucht werden die den ersten fünfzig Psaltern entnommenen Substantive, die man einer der vier Kategorien zu zuschreiben versucht, die anhand der wahrscheinlichen hinter den Diskrepanzen stehenden sowohl intertextuellen als auch extratextuellen Ursachen unterschieden wurden. Die hier untersuchte lexikalische Auswahl wird mit den analogischen Daten verglichen, die zwei andere Psalter aus dem 14.Jh. betreffen: den von Richard Rolle übersetzten Psalter und den "Middle English Glossed Psalter".
Artykuł ma na celu zbadanie motywacji leżącej u podstaw rozbieżnych doborów leksykalnych pomiędzy dwoma niezwykle zbliżonymi średnioangielskimi przekładami psałterza z XIV wieku związanymi z kręgami Wycliffe’a i ustalenie jak rozbieżności te przekładają się na warstwę etymologiczną tekstów. W artykule badaniu poddane są rzeczowniki z pierwszych pięćdziesięciu psalmów, a każde z badanych słów próbuje się przypisać do jednej z czterech kategorii ustalonych na podstawie prawdopodobnych zarówno intra-, jak i ekstratekstualnych powodów stojących za rozbieżnościami. Analizowane tu dobory leksykalne zestawiane są w trakcie badania z analogicznymi danymi dotyczącymi dwóch innych czternastowiecznych psałterzy: psałterza w tłumaczeniu Richarda Rolle’a i „Middle English Glossed Prose Psalter”.
Der vorliegende Beitrag bezweckt, die Beweggründe der lexikalischen Diskrepanzen zwischen den sehr ähnlichen mittelenglischen Übersetzungen des Psalters aus dem 14. Jahrhundert, die mit Wycliffs Kreisen verbunden waren, zu untersuchen und festzustellen, inwieweit diese Diskrepanzen die etymologische Ebene der Texte beeinflusst haben. Untersucht werden die den ersten fünfzig Psaltern entnommenen Substantive, die man einer der vier Kategorien zu zuschreiben versucht, die anhand der wahrscheinlichen hinter den Diskrepanzen stehenden sowohl intertextuellen als auch extratextuellen Ursachen unterschieden wurden. Die hier untersuchte lexikalische Auswahl wird mit den analogischen Daten verglichen, die zwei andere Psalter aus dem 14.Jh. betreffen: den von Richard Rolle übersetzten Psalter und den "Middle English Glossed Psalter".
Description
Keywords
etymology, lexical divergences, nouns, Psalter, Wycliffite Bible, etymologia, rozbieżności leksykalne, rzeczowniki, Psałterz, Biblia wyklificka, Etymologie, lexikalische Diskrepanzen, Substantive, Wycliffs Bibe
Citation
Translation in Culture, ed. A. Adamowicz-Pośpiech, M. Mamet-Michałkiewicz, Katowice 2016, s. 173-192
ISBN
978-83-8012-753-1