Mit, procesy mityzacji na przykładzie norwidowskiego obrazu Syberii. Rekonesans
Loading...
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Abstract
Artykuł jest analizą mitu Syberii w odczytach O Juliuszu Słowackim (oraz, kontekstowo, w wierszu Syberie), wykorzystującą trzy perspektywy teoretyczne: fenomenologię mitu Mircea Eliadego, funkcjonalizm antropologiczny oraz koncepcję mitu Rolanda Barthes’a. Autorka przedstawia, w jaki sposób Norwid pragnący, podobnie jak jego poprzednicy, mitu żywego, tworzy syberyjski mit rozumiany pragmatycznie, funkcjonalnie, czyli organizuje wspólnotę, nadając kształt narodowi pozbawionemu państwowości. Taką właśnie funkcję pełnić ma mit Syberii, który wyrasta ponad etnocentryczną perspektywę, wskazując na chrześcijaństwo jako ów mityczny środek spajający kulturę europejską. W swoim odczytaniu Anhellego oraz w wierszu Syberie Norwid tworzy obraz metaforycznej Syberii, która „rozlała się” na świat, zaś geograficzna, uwikłana w polityczną współczesną sytuację realna Syberia staje się dla poety tylko podstawą dla mitycznej narracji, czyli znaczeniem pierwotnym, nad którym nadbudował się wtórny system semiologiczny, jakim jest mit w ujęciu Barthes’a.
The article examines the myth of Siberia in Norwid’s lectures On Juliusz Słowacki and in the poem Siberias, which provides more context. Analysis employs three theoretical perspectives – Mircea Eliade’s phenomenology of myth, anthropological functionalism and Roland Barthes’s concept of myth – to demonstrate that similarly to his predecessors Norwid craved for a living myth and created a Siberian mythology he would regard as pragmatic and functional. Its goal was to organize the community and give shape to a nation deprived of statehood. This function was to be played by a Siberian mythology, which surpasses ethnocentrism by pointing to Christianity as the mythical core capable of uniting European culture. Interpretations of Słowacki’s Anhelli and Norwid’s poem Siberias reveal the metaphorical image of Siberia spilled all over the world. The actual geographical location, entangled in current political realities, is used by the poet as material for his mythical narrative, or a second-order semiological system, as Barthes defined myth.
The article examines the myth of Siberia in Norwid’s lectures On Juliusz Słowacki and in the poem Siberias, which provides more context. Analysis employs three theoretical perspectives – Mircea Eliade’s phenomenology of myth, anthropological functionalism and Roland Barthes’s concept of myth – to demonstrate that similarly to his predecessors Norwid craved for a living myth and created a Siberian mythology he would regard as pragmatic and functional. Its goal was to organize the community and give shape to a nation deprived of statehood. This function was to be played by a Siberian mythology, which surpasses ethnocentrism by pointing to Christianity as the mythical core capable of uniting European culture. Interpretations of Słowacki’s Anhelli and Norwid’s poem Siberias reveal the metaphorical image of Siberia spilled all over the world. The actual geographical location, entangled in current political realities, is used by the poet as material for his mythical narrative, or a second-order semiological system, as Barthes defined myth.
Description
Keywords
Norwid, O Juliuszu Słowackim, Anhelli, mit, Syberia, fenomenologia mitu, Roland Barthes, myth, Siberia, phenomenology of myth
Citation
"Studia Norwidiana", 2022, Vol. 40, s. 57-72