Artistic Labyrinths and the Tower of Babel. A Comparative Look at the Exhibitions: Documenta 5, Les Immatériaux and Labyrinth – an Underground Space
Loading...
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Abstract
In this article, I would like to compare three exhibitions: documenta 5 in Kassel (1972), Les Immatériaux at the Centre Pompidou in Paris (1985) and Labyrinth – An Underground Space at the Church of the Ascension of Christ in Warsaw (1989). These exhibitions are different in terms of their scale, fame, works presented and venue, and marked by different local contexts. The visions of art that the organisers – Harald Szeemann, Jean-François Lyotard and Janusz Bogucki – wanted to articulate through them seem to me an ideal example of reflecting on the integrity or heterogeneity of contemporary artistic activity. It is clear that the exhibitions discussed here were based on a pattern of wandering with the inherent figure of the tower-labyrinth of Babel. Therefore, the topos of the Tower of Babel, revolving around the theme of unity and dispersion, is quite fundamental to these reflections. Bogucki and Lyotard were to some extent similar in their diagnosis of contemporary art, which they saw in terms of dispersion and a great diversity of styles, motivations and references to reality – just like Szeemann, in fact. While Bogucki was searching for some universal ground of understanding in a situation of "confusion of tongues" in the sphere of spirituality, Szeemann delved into and explored separate artistic worlds operating in the registers of triviality and spirituality. In comparison, Lyotard, like other postmodernists, described dispersion as a condition inherent in the present.
W niniejszym tekście chciałabym porównać ze sobą trzy wystawy: documenta 5 w Kassel (1972), Les Immatériaux w Centre Pompidou w Paryżu (1985), Labirynt – przestrzeń podziemna w kościele Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie (1989). Są to wystawy różne pod względem skali realizacji, rozgłosu, prezentowanych dzieł, miejsca ekspozycji, naznaczone różnym kontekstem lokalnym. Wizje sztuki, które za ich pośrednictwem chcieli wyartykułować organizatorzy – Harald Szeemann, Jean-François Lyotard oraz Janusz Bogucki – jawią mi się jako idealny przykład do podjęcia rozważań nad zagadnieniem integralności lub heterogeniczności współczesnej działalności artystycznej. Widać wyraźnie, iż omawiane tu wystawy opierały się na schemacie wędrówki z nieodłączną figurą wieży-labiryntu Babel. Stąd też topos wieży Babel, krążący wokół tematu jedności i rozproszenia, ma dla niniejszych rozważań dość zasadnicze znaczenie. Bogucki i Lyotard w pewnym sensie byli podobni w diagnozie sztuki współczesnej, którą postrzegali w kategoriach rozproszenia oraz dużej różnorodności stylistyk, motywacji i odniesień do rzeczywistości – tak samo zresztą jak Szeemann. O ile jednak Bogucki szukał w sferze duchowości pewnej uniwersalnej płaszczyzny porozumienia w sytuacji „pomieszania języków”, tak Szeemann zagłębiał się i eksplorował osobne artystyczne światy, działając w rejestrach banalności i duchowości. W porównaniu do tego, Lyotard, jak inni postmoderniści, określał rozproszenie jako stan właściwy współczesności.
W niniejszym tekście chciałabym porównać ze sobą trzy wystawy: documenta 5 w Kassel (1972), Les Immatériaux w Centre Pompidou w Paryżu (1985), Labirynt – przestrzeń podziemna w kościele Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie (1989). Są to wystawy różne pod względem skali realizacji, rozgłosu, prezentowanych dzieł, miejsca ekspozycji, naznaczone różnym kontekstem lokalnym. Wizje sztuki, które za ich pośrednictwem chcieli wyartykułować organizatorzy – Harald Szeemann, Jean-François Lyotard oraz Janusz Bogucki – jawią mi się jako idealny przykład do podjęcia rozważań nad zagadnieniem integralności lub heterogeniczności współczesnej działalności artystycznej. Widać wyraźnie, iż omawiane tu wystawy opierały się na schemacie wędrówki z nieodłączną figurą wieży-labiryntu Babel. Stąd też topos wieży Babel, krążący wokół tematu jedności i rozproszenia, ma dla niniejszych rozważań dość zasadnicze znaczenie. Bogucki i Lyotard w pewnym sensie byli podobni w diagnozie sztuki współczesnej, którą postrzegali w kategoriach rozproszenia oraz dużej różnorodności stylistyk, motywacji i odniesień do rzeczywistości – tak samo zresztą jak Szeemann. O ile jednak Bogucki szukał w sferze duchowości pewnej uniwersalnej płaszczyzny porozumienia w sytuacji „pomieszania języków”, tak Szeemann zagłębiał się i eksplorował osobne artystyczne światy, działając w rejestrach banalności i duchowości. W porównaniu do tego, Lyotard, jak inni postmoderniści, określał rozproszenie jako stan właściwy współczesności.
Description
Keywords
Harald Szeemann, Jean-François Lyotard, Janusz Bogucki, Individual Mythologies, sacrum of art, postmodernism, Tower of Babel, indywidualne mitologie, sacrum sztuki, postmodernizm, wieża Babel
Citation
„Art Inquiry. Recherches sur les arts", 2022, Vol. 24, s. 197-224