Vox Patrum, 2022, Vol. 83: Wdowy i ich rola we wczesnym Kościele / Miscellanea

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 23
  • Item
    Jan Chryzostom / Teodor Dafnopata, O chorobach i lekarzach (Περὶ ἀῤῥωστίας καὶ ἰατρῶν; PG 63, 651-656; CPG 4684,13)
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Iluk, Jan
    Żyjący na przełomie IX i X wieku bizantyjski retor i hagiograf Teodor Dafnopata (Θεόδορος Δαφνοπάτης ), ofiarował cesarzowi Nikiforowi III Botaniacie (1078-1081 r.) zbiór homilii, które były kompilacją fragmentów wyjętych z mów i homilii św. Jana Chryzostoma. Na pierwszej stronie najstarszych znanych rękopisów widnieje informacja, że są to „kwietniki” (απάνθισμα) ułożone ze słów Jana Chryzostoma, a uporządkowane (συνάθροισις) przez Teodora Dafnopatę. Wypisy z dzieł św. Jana Chryzostoma, bizantyjski kompilator Teodor Dafnopata ułożył w ponad trzydzieści mów, wśród których jest także mowa „O chorobach i lekarzach”, której przekład na język polski przekazuję do druku w kolejnym tomie Vox Patrum.
  • Item
    Latinitas curialis na przykładzie Epistulae gratulatoriae Benedykta XVI. Przybliżenia leksykalne i stylistyczne
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Gacia, Tadeusz
    W opracowaniu omawia się wybrane aspekty współczesnej Latinitas ecclesiastica, szczególnie jej odmiany zwanej Latinitas curialis, w dziewięciu listach gratulacyjnych papieża Benedykta XVI. Autor analizuje słownictwo dotyczące głównego tematu listów – święceń kapłańskich i biskupich oraz ich jubileuszów, a także występowanie cursus, czyli systemu kadencji rytmicznych polegających na odpowiednim następowaniu sylab akcentowanych i nieakcentowanych. Określenia święceń oraz ich rocznic pochodzą z dawnych tekstów źródłowych, tylko w mniejszym stopniu jest to słownictwo nowe; formuły błogosławieństw papieskich zamykających listy zachowują niezmienny kształt literacki, tradycyjne słownictwo i takąż stylistykę. Cursus obecny w łacinie kurii papieskiej, z niewielkimi przerwami, od końca antyku, w analizowanych listach występuje w swych czterech odmianach: cursus planus, velox, tardus i trispondaicus.
  • Item
    Międzynarodowa współpraca publikacyjna patrologów na przykładzie analizy korespondencji ks. profesora Wincentego Myszora z Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Gołda, Agnieszka; Tałuć, Katarzyna
    W artykule przedstawiono okoliczności współpracy międzynarodowej ks. prof. Wincentego Myszora (1941-2017). Ks. W. Myszor był wykładowcą warszawskiej Akademii Teologii Katolickiej oraz Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Analizy treści dokumentów dokonano przy użyciu metod historycznej, biograficznej i bibliograficznej. Materiał badawczy pochodzi z 6. zespołów spuścizny o sygnaturach od 169/1 do 169/6 z lat 1970-2008 przechowywanych w Archiwum Archidiecezjalnym w Katowicach. W artykule opisano: okoliczności ukazania się tekstów ks. W. Myszora w „Enchoria. Zeitschrift für Demotistik und Koptologie” i „Jahrbuchs für Antike und Christentum”; relacje ks. W. Myszora z redakcjami „Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der Neueren Forschung”, „Reallexikon für Antike und Christentum. Sachwörterbuch zur Auseinandersetzung des Christentums mit der antiken Welt”, The Coptic Encyclopaedia, Lexikons für Theologie und Kirche oraz związki z redakcjami czasopism („Bibliotheca Orientalis”, „Chronique d’Egypte”, „Orientalia”). W drugiej części tekstu scharakteryzowano kontakty ks. W. Myszora z: „Bibliographia Patristica. Internationale patristische Bibliographie”, działem bibliograficznym w „Enchoria. Zeitschrift für Demotistik und Koptologie”, Davidem M. Scholerem – autororem Nag Hammadi Bibliography. Odtworzone losy międzynarodowych relacji ks. W. Myszora wpisują się w nurt badań poświęconych historii kontaktów polskich badaczy z naukowcami z Zachodu zapoczątkowanych w okresie PRL-u.
  • Item
    The Qur’ān in Medieval Slavic Writings. Fragmentary Translations and Transmission Traces
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Brzozowska, Zofia A.; Leszka, Mirosław J.
    The Qur’ān was never translated into Church Slavic in its entirety; still, in the writings of some mediaeval Christian authors (Byzantine and Latin) quite extensive quotations and borrowings from it can be found. Many of these texts were transmitted in the Slavia Orthodoxa area. The aim of this article is to present the Church Slavic literary sources which contain quotations from the Qur’ān. The analysis covers Slavic transla­tions of Byzantine and Latin authors as well as original texts of Slavic provenance. The main conclusion of the research is that only ca. 2% of the text of the Qur’ān has been preserved in the Church Slavic material.
  • Item
    „Odnawia się młodość twoja jak orła” (Ps 103 [102], 5) . Motyw orła z krzyżem w dziobie na późnoantycznej tkaninie z Egiptu w kolekcji Władysława Czartoryskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Głowa, Anna
    W artykule przeprowadzona została analiza formalna, interpretacja ikonograficzna i ikonologiczna przedstawienia orła na mało znanej późnoantycznej tkaninie z Egiptu w Muzeum Narodowym w Krakowie. We wprowadzeniu zarysowuję kontekst jej pochodzenia, następnie przechodzę do analizy formalnej dekorującego ją wyobrażenia i do wskazania analogii zarówno wśród innych zachowanych tkanin z tego okresu, jak i innego rodzaju zabytków późnoantycznych z terenów Egiptu i Nubii. Aby zrozumieć znaczenie motywu orła w sztuce tej epoki w ogóle, a w szczególności na tkaninach, najpierw omawiam, w oparciu o źródła pisane i ikonograficzne, symbolikę tego ptaka w świecie starożytnym i wczesnochrześcijańskim, a następnie znaczenie dekoracji na ubiorach i tkaninach domowego użytku w epoce późnego antyku. Motyw orła i towarzyszących mu atrybutów okazuje się wielowymiarowym i możliwym do odczytania w różnych kluczach symbolem, ilustrującym wielokulturowość późnoantycznego świata.