Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie (1887-1891) w świetle wybranych źródeł archiwalnych
Loading...
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
W centrum współczesnego Charkowa znajduje się jeden z cenniejszych zabytków architektury sakralnej Ukrainy Lewobrzeżnej – kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany w stylu neogotyckim w końcu XIX wieku. W artykule zaprezentowano dotychczasowy stan badań nad tym zabytkiem i przedstawiono nowe fakty związane z jego powstaniem. Przedstawiono też unikatowe źródła rękopiśmienne dotyczące początkowego etapu budowy kościoła, pochodzące z zasobu Archiwum Państwowego Obwodu Charkowskiego. Obrazują one proces legislacyjny związany z uzyskaniem pozwolenia na budowę kościoła rzymskokatolickiego, w tym uzyskanie zgody od arcybiskupa mohylewskiego Aleksandra Kazimierza Gintowt-Dziewałtowskiego. Zamieszczono również list wspólnoty katolickiej do architekta Bolesława Michałowskiego z prośbą o wykonanie projektu nowego kościoła oraz objęcie nadzorem jego budowy. Warto podkreślić, że kościół powstał ze składek wiernych, a architekt zrzekł się honorarium za swoją pracę, wnosząc tym samym wkład w budowę świątyni.
Kościół stanął w miejscu wcześniejszego, skromnego budynku parafialnego przy ul. Małej Sumskiej, który w latach 80. XIX wieku był w złym stanie technicznym, a dodatkowo był za mały dla rozrastającej się wspólnoty katolickiej. Na czele komitetu budowy świątyni stanął ks. Piotr Kisarzewski, a istotną rolę w powstaniu kościoła odegrał adwokat Aleksander Kwiatkowski, lider charkowskich Polaków. Opublikowane w artykule źródła archiwalne mogą stać się przyczynkiem do dalszych badań, prowadzonych w ramach różnych dyscyplin naukowych.
In the centre of modern Kharkiv stands one of the most valuable monuments of ecclesiastical architecture in Left-bank Ukraine – the Cathedral of the Assumption of the Blessed Virgin Mary, built in neo-Gothic style in the late 19th century. The article presents the current state of research on this monument and presents new facts related to its creation. Unique manuscript sources on the initial stage of the church’s construction from the resources of the State Archives of Kharkiv Oblast are also presented. They illustrate the legislative process involved in obtaining a permit for the construction of the Roman Catholic Church, including obtaining permission from the Archbishop of Mohilev Aleksander Kazimierz Gintowt-Dziewałtowski. The paper also includes a letter from the Catholic community to the architect, Bolesław Michałowski, asking him to design a new church and to supervise its construction. It is worth noting that the church was built with contributions from the faithful, and the architect waived a fee for his work, thus contributing on his part to the construction of the temple. The church was erected on the site of an earlier, modest parish building on Mała Sumska Street, which was in poor repair in the 1880s, in addition to being too small for the growing Catholic community. The temple building committee was headed by Rev. Piotr Kisarzewski, and attorney Aleksander Kwiatkowski, a leader of the Kharkiv Poles, also played an important role in the establishment of the church. The archival sources published in the article can become a contribution to further research, conducted in various scientific disciplines.
In the centre of modern Kharkiv stands one of the most valuable monuments of ecclesiastical architecture in Left-bank Ukraine – the Cathedral of the Assumption of the Blessed Virgin Mary, built in neo-Gothic style in the late 19th century. The article presents the current state of research on this monument and presents new facts related to its creation. Unique manuscript sources on the initial stage of the church’s construction from the resources of the State Archives of Kharkiv Oblast are also presented. They illustrate the legislative process involved in obtaining a permit for the construction of the Roman Catholic Church, including obtaining permission from the Archbishop of Mohilev Aleksander Kazimierz Gintowt-Dziewałtowski. The paper also includes a letter from the Catholic community to the architect, Bolesław Michałowski, asking him to design a new church and to supervise its construction. It is worth noting that the church was built with contributions from the faithful, and the architect waived a fee for his work, thus contributing on his part to the construction of the temple. The church was erected on the site of an earlier, modest parish building on Mała Sumska Street, which was in poor repair in the 1880s, in addition to being too small for the growing Catholic community. The temple building committee was headed by Rev. Piotr Kisarzewski, and attorney Aleksander Kwiatkowski, a leader of the Kharkiv Poles, also played an important role in the establishment of the church. The archival sources published in the article can become a contribution to further research, conducted in various scientific disciplines.
Description
Keywords
Charków, Lewobrzeżna Ukraina, Archiwum Państwowe Obwodu Charkowskiego, ks. Piotr Kisarzewski, Aleksander Kwiatkowski, katedra w Charkowie, Kharkiv, Left-bank Ukraine, State Archives of Kharkiv Oblast, Rev. Piotr Kisarzewski, Aleksander Kwiatkowski, Kharkiv Cathedral
Citation
"Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne", 2022, Vol. 119, s. 485-515