Relacje znaczeniowe w słownictwie dzieci w wieku 7-10 lat na podstawie nazw zwierząt i roślin we francuskojęzycznej serii Martynka Gilberta Delahaye’a
Loading...
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Niniejsza publikacja sytuuje się na pograniczu dyscyplin językoznawstwa, psychologii i pedagogiki. Dotyczy ona bowiem tworzenia się relacji znaczeniowych w słownictwie dziecka w wieku 7-10 lat. Podjęcie tego tematu wymagało zaznajomienia się z ustaleniami psychologii rozwojowej z zakresu rozwoju ogólnego, poznawczego, a także zgłębienia stanu badań nad mową dziecka oraz uwarunkowań jej rozwoju. Tym zagadnieniom poświęcono część teoretyczną pracy (rozdziały 1 i 2).
W części badawczej zaprezentowano wyniki badań empirycznych. Celem tych badań było: ukazanie, jak wiedza integrowana jest w struktury poznawcze i tworzenie się relacji zna-czeniowych w słownictwie u dziecka wczesnoszkolnego; zdiagnozowanie poprzez analizę językoznawczą, jakie są możliwości poznawcze i językowe dziecka w tym okresie; wska¬zanie, jak opisane słownictwo, według kryteriów językoznawczych, może pomóc w opisie możliwości poznawczych i komunikacyjnych dziecka.
Przedmiotem badań była seria opowiadań Martynka Gilberta Delahaye’a, do których ilustracje wykonał Marcel Marlier. Z tej serii pochodził korpus badawczy (rozdział 4). Skupiono uwagę na kręgu tematycznym nazw zwierząt i roślin, ponieważ w tym kręgu tematycznym słownictwa reacje znaczeniowe paradygmatyczne (relacja hiperonimiczna i hiponimiczna oraz synonimiczna) oraz syntagmatyczna (relacja holonimiczna i meronimiczna) ujawniają się najlepiej (rozdział 3).
Materiał badawczy poddano analizie semantycznej słownictwa wybranego z serii Martynka, zbadano konteksty poznawcze, w których dziecko poznaje zwierzęta i rośliny (rozdział 5). Opisano tworzone przez dziecko kategorie konceptualne, dzięki czemu ustalono, jak dzieci tworzą struktury hierarchiczne, a pośrednio określono, jakie są możliwości poznawcze 7-10-latków. Skupiono uwagę na sposobie percepcji cech i funkcji zwierząt i roślin (ich zachowań, czynności i właściwości; rozdział 6). Wiele miejsca poświęcono synonimii (rozdział 7).
Z pracy wynikają wnioski o charakterze teoretycznym, które potwierdzają ustalenia badaczy dotyczące procesów poznawczych i słownictwa dzieci. Ukazują możliwości poznawcze i struktury pojęciowe. Ponadto dostarczają dydaktykom przesłanek do opracowania materiału leksykalno-semantycznego (np. słowników tematyczych, tekstów glottodydaktycznych) dla uczniów w wieku wczesnoszkolnym.
This dissertation is located on the border of linguistics, psychology and pedagogy. It concerns the formation of semantic relations in the vocabulary of a child aged 7-10. Undertaking this topic required familiarization with the findings of developmental psychology in the field of general and cognitive development, as well as deepening the state of research on the child’s speech and the conditions for its development. The theoretical part of the work was devoted to these issues (see chapters 1 and 2). The research part presents the results of empirical research. The aim of this research was: to show how knowledge is integrated into cognitive structures and the formation of semantic relationships in vocabulary in an early school child; diagnosing through the linguistic analysis what are the child’s cognitive and linguistic possibilities during this period and indicating how the described vocabulary, according to the linguistic criteria, can help in describing the child’s cognitive and communicative possibilities. The subject of the study was a series of short stories Martine by Gilbert Delahaye, for which illustrations were made by Marcel Marlier. The research corps came from this series (see chapter 4). Attention was focused on the thematic circle of animal and plant names, because in this thematic vocabulary, paradigmatic (hypero- and hyponymous and synonymous) and syntagmatic (holo – and meronymous) relationships are best revealed (see chapter 3). The research material was subjected to semantic analysis of vocabulary from the Martine series, the cognitive contexts in which the child gets to know animals and plants were examined (see chapter 5). Conceptual categories created by the child were described, thanks to which it was determined how children create hierarchical structures, and indirectly determined the cognitive possibilities of 7-10 year olds. The attention was focused on the way the child perceives the features and functions of animals and plants (their behaviors, activities and properties; see chapter 6). Much space is devoted to synonymy (see chapter 7). The theoretical conclusions that confirm the researchers’ findings regarding cognitive processes and children’s vocabulary come from the thesis. They show cognitive possibilities and conceptual structures. In addition, they provide the didactics with the premises to develop lexical and semantic material (e.g. thematic dictionaries, glottodidactic texts) for early school-age students.
This dissertation is located on the border of linguistics, psychology and pedagogy. It concerns the formation of semantic relations in the vocabulary of a child aged 7-10. Undertaking this topic required familiarization with the findings of developmental psychology in the field of general and cognitive development, as well as deepening the state of research on the child’s speech and the conditions for its development. The theoretical part of the work was devoted to these issues (see chapters 1 and 2). The research part presents the results of empirical research. The aim of this research was: to show how knowledge is integrated into cognitive structures and the formation of semantic relationships in vocabulary in an early school child; diagnosing through the linguistic analysis what are the child’s cognitive and linguistic possibilities during this period and indicating how the described vocabulary, according to the linguistic criteria, can help in describing the child’s cognitive and communicative possibilities. The subject of the study was a series of short stories Martine by Gilbert Delahaye, for which illustrations were made by Marcel Marlier. The research corps came from this series (see chapter 4). Attention was focused on the thematic circle of animal and plant names, because in this thematic vocabulary, paradigmatic (hypero- and hyponymous and synonymous) and syntagmatic (holo – and meronymous) relationships are best revealed (see chapter 3). The research material was subjected to semantic analysis of vocabulary from the Martine series, the cognitive contexts in which the child gets to know animals and plants were examined (see chapter 5). Conceptual categories created by the child were described, thanks to which it was determined how children create hierarchical structures, and indirectly determined the cognitive possibilities of 7-10 year olds. The attention was focused on the way the child perceives the features and functions of animals and plants (their behaviors, activities and properties; see chapter 6). Much space is devoted to synonymy (see chapter 7). The theoretical conclusions that confirm the researchers’ findings regarding cognitive processes and children’s vocabulary come from the thesis. They show cognitive possibilities and conceptual structures. In addition, they provide the didactics with the premises to develop lexical and semantic material (e.g. thematic dictionaries, glottodidactic texts) for early school-age students.
Description
Wprowadzenie
Keywords
relacje znaczeniowe, dziecko, uczenie, nauczanie, meaning relations, child, learning, teaching
Citation
ISBN
978-83-8288-039-7