Zdrowotne aspekty życia rodzinnego w okresie prekoncepcyjnym oraz w okresie prenatalnego rozwoju dziecka

Loading...
Thumbnail Image
Date
2012
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Adam Marszałek
Abstract
Zdrowie jest niewątpliwie największym dobrem człowieka, dlatego jego zagrożenie jest odczuwane jako sytuacja trudna, a nawet skrajnie trudna psychicznie. Racjonalna dbałość o nie jest objawem zdrowia psychicznego. Szczególnym rodzajem zdrowia jest zdrowie prokreacyjne (reprodukcyjne), które rozumie się jako stan dobrego samopoczucia w aspekcie fizycznym, psychicznym i społecznym we wszystkich sprawach związanych z układem rozrodczym oraz jego funkcjami i procesami. Zdrowie prokreacyjne i zdrowie poczętego dziecka są wartościami, których realizacja umożliwia zaspokojenie najważniejszych potrzeb człowieka. Zdrowie prokreacyjne warunkuje zdrowie potomstwa, a zdrowie dziecka rozwijającego się w łonie wpływa na zdrowie prokreacyjne (choroby matki) oraz ogólny stan zdrowia matki (np. jej samopoczucie, odporność organizmu, homeostazę organizmu). Prewencja w zakresie zdrowia prokreacyjnego dotyczy całego życia rodziców, a nawet życia ich przodków. Na prewencję składają się działania i usługi związane z promocją zdrowia (edukacja prenatalna) oraz profilaktyka pierwszorzędowa (pierwotna), drugorzędowa (wtórna) i trzeciorzędowa. Każda z nich powinna być skierowana nie tylko na zdrowie fizyczne (by zapobiegać zaburzeniom, wcześnie je wykrywać i przeciwdziałać rozszerzaniu się/zwiększeniu skutków powstałego zaburzenia), lecz także na zdrowie psychiczne rodziców mającego się narodzić dziecka i na wzajemne relacje między nimi oraz ich relacje z dzieckiem prenatalnym (więź, komunikacja prenatalna). Dotyczy to zwłaszcza sytuacji ryzyka genetycznego, prenatalnych badań diagnostycznych, niepomyślnej diagnozy, urodzenia dziecka z wadą lub chorobą wrodzoną. Wyrazem zdrowia jest nie tylko brak schorzeń i dolegliwości oraz stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, lecz także troska o zdrowie, racjonalne podejście do promocji i profilaktyki zdrowia oraz właściwe leczenie w sytuacji choroby lub podjęcie rehabilitacji. Objawem zdrowia nie jest więc nadmierna troska o jego utrzymanie na wysokim poziomie, co może prowadzić do zawyżonej w stosunku do potrzeb organizmu podaży witamin i minerałów, jakościowych niedoborów z powodu stosowania ostrego reżimu dietetycznego, przeforsowania organizmu nadmiernym wysiłkiem ruchowym, zachowań hipochondrycznych przejawiających się zbyt częstym korzystaniem z wizyt lekarskich i poddawaniem się zbytecznym badaniom diagnostycznym. Przejawem braku zdrowia jest również jego zaniedbywanie, nadużywanie jego zasobów energetycznych i odpornościowych, przekraczanie możliwości adaptacyjnych organizmu, co następuje wtedy, gdy człowiek przejawia zachowania ryzykowne, na przykład stosuje używki, uprawia dany rodzaj sportu mimo przeciwwskazań, prowadzi nieracjonalny tryb życia (przeciążenie pracą, chroniczny brak snu). Podobnie objawem braku zdrowia jest niestosowanie się do zaleceń lekarskich, odmowa koniecznego leczenia farmakologicznego lub poddania się operacji, niezażywanie przepisanych leków i niepoddawanie się rehabilitacji. Zdrowie jest więc wartością, która jest dla człowieka na tyle istotna, że sama troska o tę wartość jest już objawem zdrowia psychicznego, świadczy bowiem o rozumieniu jej znaczenia, akceptacji jej wysokiej pozycji wśród innych wartości. Nierozumienie jej znaczenia i nieumiejętność dbania o zdrowie występują zwykle w sytuacji niepełnosprawności umysłowej, zmian degeneracyjnych u osób uzależnionych od używek (np. alkoholu, narkotyków), w głębokiej depresji i stanie „pogotowia samobójczego” oraz w przebiegu chorób demencyjnych.
Health is without doubt the most import ant person’s good, that is why each endangering situation threatening it causes psychologically difficult situation. Rational care for health is a sign of mental health. Reproductive health is a special type of health, and it is understood integrally as a state of well-being in physical, psychological, and social aspects, in all issues connected with reproductive system, its functions and processes. Reproductive health and the conceived child’s health are such values whose fulfillment makes possible to realize the most important human’s needs. Reproductive health conditions the offspring’s health and the health of the child developing in the mother’s womb influences her reproductive health (its successes/failures, mother’s illnesses). Prevention of the reproductive health is connected with the parents whole life, and it even reaches the health of their ancestors. Prevention includes activities and services connected with health promotion (prenatal education), primary, secondary and tertiary prevention. Each of them should be directed not only at physical health (to prevent disorders, detect them early and prevent spreading of the effects of the disorders), but also at the parents psychological functioning (e.g. in the situation of the genetic risk, diagnostic research, unfavorable diagnosis, birth of the child with a birth defect or congenital disease), the child to be born and mutual relationships between the parents and the child (prenatal communication).
Description
Keywords
zdrowie prokreacyjne, zdrowie dziecka prenatalnego, prewencja w zakresie zdrowia prokreacyjnego
Citation
Małżeństwo i rodzicielstwo a zdrowie, red. T. Rostowska, A. Lewandowska-Walter, Toruń 2012, s. 306-328
ISBN
978-83-89277-19-0
Creative Commons License