Holocaustgedenken als innerer Imperativ: Zu Gedächtnisorten – Auschwitz und Warschauer Ghetto-Ehrendenkmal – im Nachkriegswerk (1949) Stephan Hermlins
Loading...
Date
2014
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Abstract
In der DDR-Literatur, in der die Problematik des Zweiten Weltkriegs zentral blieb, sind Texte, die den Völkermord an den Juden thematisieren, kaum präsent. Der Hauptgrund für diese Lücke liegt in der durch die SED-Spitze proklamierten politischen Linie: Die DDR-Führung, die den „antifaschistischen Gründungsmythos“ kreierte, ernannte den sozialistischen Staat zum „Sieger der Geschichte“ und wollte somit keine Verantwortung für die Shoah übernehmen. Darüber hinaus führte das DDR-Regime eine aggressive, antiisraelische Politik. Das Schaffen Stephan Hermlins aus dem Gründungsjahr der DDR (1949) ist eines der wenigen Beispiele für die Auseinandersetzung mit dem Holocaust in der DDR-Literatur. Zum Ausgangspunkt seiner Ausführungen werden die von ihm 1949 besuchten Erinnerungsorte: Auschwitz und Warschauer Ghetto-Ehrendenkmal. Das Gedenken der Ermordeten wird bei dem Autor zur absoluten Referenz.
In the literature of the GDR, where the problem of the II World War was a central topic, texts that were related to the annihilation of the European Jews were almost nonexistent. The reasons of this void were political matters: The political leaders of the GDR created so called “anti-fascist creator myth” of a new country and claimed themselves as “the heroes of the history”; additionally, they declared aggressive anti-Israeli politics. The works of Stephan Hermlin, written in 1949, in the same year as the creation of the GDR, are a few of the examples that faced the Holocaust in the literature generated in the East Germany. The main starting points in the author’s writings were the places of the remembrance that he visited in 1949: Auschwitz and the Monument of the Heroes of the Warsaw Ghetto Uprising; in his writings, the memory of the murdered victims becomes a value of a superior significance.
W literaturze NRD, dla której problematyka II wojny światowej była tematem centralnym, teksty poświęcone zagładzie Żydów są niemalże nieobecne. Powodem tej luki są względy polityczne: przywódcy NRD wykreowali „antyfaszystowski mit założycielski” państwa i ogłosili się „zwycięzcami historii”, ponadto prowadzili agresywną politykę antyizraelską. Teksty Stephana Hermlina, powstałe w 1949 r., czyli w roku utworzenia NRD, są jednym z niewielu przykładów mierzenia się z Holokaustem w literaturze tworzonej we Wschodnich Niemczech. Punkt wyjścia rozważań Hermlina stanowią odwiedzone przez niego w 1949 r. miejsca pamięci: Auschwitz i Pomnik Bohaterów Getta Warszawskiego. Pamięć o zamordowanych staje się w jego tekstach wartością nadrzędną.
In the literature of the GDR, where the problem of the II World War was a central topic, texts that were related to the annihilation of the European Jews were almost nonexistent. The reasons of this void were political matters: The political leaders of the GDR created so called “anti-fascist creator myth” of a new country and claimed themselves as “the heroes of the history”; additionally, they declared aggressive anti-Israeli politics. The works of Stephan Hermlin, written in 1949, in the same year as the creation of the GDR, are a few of the examples that faced the Holocaust in the literature generated in the East Germany. The main starting points in the author’s writings were the places of the remembrance that he visited in 1949: Auschwitz and the Monument of the Heroes of the Warsaw Ghetto Uprising; in his writings, the memory of the murdered victims becomes a value of a superior significance.
W literaturze NRD, dla której problematyka II wojny światowej była tematem centralnym, teksty poświęcone zagładzie Żydów są niemalże nieobecne. Powodem tej luki są względy polityczne: przywódcy NRD wykreowali „antyfaszystowski mit założycielski” państwa i ogłosili się „zwycięzcami historii”, ponadto prowadzili agresywną politykę antyizraelską. Teksty Stephana Hermlina, powstałe w 1949 r., czyli w roku utworzenia NRD, są jednym z niewielu przykładów mierzenia się z Holokaustem w literaturze tworzonej we Wschodnich Niemczech. Punkt wyjścia rozważań Hermlina stanowią odwiedzone przez niego w 1949 r. miejsca pamięci: Auschwitz i Pomnik Bohaterów Getta Warszawskiego. Pamięć o zamordowanych staje się w jego tekstach wartością nadrzędną.
Description
Keywords
Stephan Hermlin, DDR-Literatur, Holocaust, GDR-Literature, Literatura NRD, Holokaust
Citation
"Roczniki Humanistyczne KUL", 2014, T. 62, nr 5, s. 177-190