Instytucja obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej w jednostkach samorządu terytorialnego stopnia regionalnego

Abstract
Będąca przedmiotem rozważań podjętych w artykule obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jest uprawnieniem grupy mieszkańców do zainicjowania procesu tworzenia prawa miejscowego przez organy stanowiące gminy, powiatu lub województwa. Jest ona jednym z instrumentów partycypacyjnych, umożliwiają­cych udział obywateli w sprawowaniu władzy, choć nie wywiera bezpośrednio skutków wiążących dla organów stanowiących prawo i nie obliguje ich do uchwalenia proponowanych przez mieszkańców rozstrzygnięć. Ratio legis inicjatywy stanowi włączenie mieszkańców (zbiorowo) do katalogu podmiotów posiadających uprawnie­nie do wszczęcia procedury legislacyjnej na szczeblu lokalnym (gminnym, powiatowym) lub regionalnym (wo­jewódzkim), a więc ich formalna legitymizacja w tym procesie. W artykule przybliżono instytucjonalne, prawne oraz proceduralne uwarunkowania funkcjonowania tego mechanizmu, ze szczególnym uwzględnieniem prak­tyki wykorzystania obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej w jednostkach samorządu terytorialnego szczeb­la wojewódzkiego. Zaprezentowano przeglądową analizę podjętych dotychczas inicjatyw w województwach: podkarpackim, świętokrzyskim, śląskim i małopolskim, charakteryzując ich przebieg i efekty legislacyjne.
Local citizens’ legislative initiative is the right of a group of inhabitants to initiate the process of creating local law by the councils of a commune, district, or voivodeship. It is one of the participatory instruments allowing citizens to participate in the exercise of power, although it does not have directly binding effects on the lawmaking bodies and does not oblige them to adopt the solutions proposed by residents. The ratio legis of the initiative is the inclusion of citizens (collectively) in the catalogue of entities having the right to initiate the legislative procedure at the local (commune, district) or regional (voivodeship) level, and thus their formal legitimisation in the process. The article discusses the institutional, legal, and procedural conditions for the function of this mechanism, with particular emphasis on the practice of the use of local citizen’s legislative initiative in local government units at the voivodeship level. The author undertakes a review analysis of the initiatives taken so far – in the Podkarpackie, Świętokrzyskie, Śląskie, and Małopolskie Voivodeships, characterising their course and legislative effects.
Правотворческая инициатива граждан, являющаяся предметом рассмотрения в настоящей статье – это право группы жителей инициировать процесс создания местного закона органами местного самоуправления – гминами, повятами или воеводствами. Это один из инструментов, обеспечивающих участие граждан в осуществлении власти, хотя он не имеет прямого обязательного воздействия на создающее законы органы власти и не обязывает их принимать решения, предложенные гражданами. Ratio legis инициативы – это включение граждан (коллективно) в каталог субъектов, имеющих право инициировать законодательную процедуру на местном (гмина, повят) или региональном (воеводство) уровне, и, таким образом, их формальная легитимация в этом процессе. В статье представлены институциональные, правовые и процедурные условия функционирования данного механизма, особое внимание уделено практике использования правотворческой инициативы граждан в органах местного самоуправления на региональном уровне. Представлен обзорный анализ инициатив, предпринятых до настоящего времени в следующих воеводствах: Подкарпатском, Свентокшиском, Силезском и Малопольском, характеризируя ход их реализации и законодательные последствия.
Description
Keywords
samorząd terytorialny, obywatelska inicjatywa uchwałodawcza, partycypacja, local self-government, local citizens’ legislative initiative, participation, местное самоуправление, правотворческая инициатива граждан, участие
Citation
"Studia Prawnicze KUL", 2021, nr 2, s. 169-185
ISBN