Art and Artists in City Space. Political and Economic Conditions of Art-based Revitalisation / Gentrification in Poland in both the Communist and Neo-liberal Reality: Elbląg Biennale of Spatial Forms and Gdańsk Shipyard case studies

Abstract

Artykuł w sposób komparatystyczny podejmuje zagadnienie wprowadzenia nowych form sztuki, w funkcji rewitalizacyjnej bądź gentryfikacyjnej, w przestrzeń miasta w dwóch różnych realiach polityczno-ekonomicznych: w komunistycznej i wolnorynkowej Polsce. Zostanie przeanalizowane zjawisko biennale, organizowanych szczególnie często w dekadzie lat 60. na przykładzie I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu z 1965 roku, jak również współczesne procesy rewitalizacyjne przestrzeni miasta poprzez aktywność artystów – przypadek Stoczni Gdańskiej. Wymienione zjawiska natury artystycznej zostaną osadzone w realiach polityczno-ekonomicznych, odpowiednio Polski komunistycznej dekady lat 60., balansującej pomiędzy wolnością artystyczną a politycznymi ograniczeniami oraz Polski współczesnej, po transformacji 1989 roku, w której uwarunkowane ekonomicznie działania artystów na rzecz rewitalizacji dawnych terenów postoczniowych ścierają się z twardymi prawami wolnego rynku.

This paper addresses the issue of coming up with new art forms in the city space, in two different political and economic realities: in communist and neo-liberal Poland. I will examine the phenomenon of biennials organised through the 1960s on the example of the First Elbląg Biennale of Spatial Forms from 1965, as well as contemporary revitalisation processes through artists' activities: case study of the Gdańsk Shipyard. These artistic phenomena will be put into political and economic realities of communist Poland of the 1960s decade, balancing between artistic freedom and political limitations, and contemporary Poland after 1989 democratic transition with economically-based participation of artists in transformation process of the post-shipyard areas against the hard market laws.