Rozprawy doktorskie 2018- / dostęp otwarty

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/159

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 168
  • Item
    Łączenie światów. Teatr im. Hansa Christiana Andersena w Lublinie w okresie dyrekcji Arkadiusza Klucznika (2007-2017)
    (2025-04-02) Wyzińska, Katarzyna
    Celem dysertacji była wszechstronna analiza okresu dyrekcji Arkadiusza Klucznika w Teatrze im. Hansa Christiana Andersena oraz udowodnienie, że była to szczególna dyrekcja w historii teatru. Dzięki pomocy pracowników teatru oraz dostępnych źródeł, literatury specjalistycznej i recenzji, udało się wykazać, jak istotnym miejscem na mapie Lublina jest ten teatr. Jest to pierwsza usystematyzowana praca analizująca nie tylko przekrój repertuaru, ale także opisująca momenty przełomowe oraz działania wpływające na funkcjonowanie instytucji. Metodyka pracy opiera się na analizie nagrań spektakli, materiałów archiwalnych oraz recepcji krytycznej. Analiza teatrologiczna wsparta jest studiami z zakresu pedagogiki, psychologii i socjologii. Kontekst społeczny i kulturowy jest kluczowy dla zrozumienia decyzji repertuarowych teatru. W dysertacji ukazana zostanie idea teatru otwartego oraz różnorodność kulturowa, przejawiająca się we współpracy z twórcami z różnych krajów. Przedstawienia powstawały we współpracy z artystami z Czech, Słowacji, Wielkiej Brytanii, Litwy, Turcji, Holandii, Norwegii, Austrii, Iranu i Izraela. Badania obejmują również analizę literatury przedmiotu, która jest dość uboga i nieuporządkowana. Wykorzystane zostaną publikacje jubileuszowe, monografie oraz prace doktorskie, magisterskie i licencjackie dotyczące Teatru Andersena. Rozważania rozpoczną się od rysu historycznego teatru, uwzględniając periodyzację i ważniejsze momenty w jego istnieniu. Następnie dokonany zostanie podział repertuaru według tematyki, przedziału wiekowego i formy spektakli. Opisane zostaną sztuki dla najmłodszych widzów oraz spektakle poruszające tematy tabu, wraz z komentarzem psychologiczno-pedagogicznym i odbiorem publiczności. Ukazana zostanie klasyka w repertuarze teatru oraz działalność dla dorosłych. Podsumowanie dysertacji ma na celu udowodnienie, że okres dyrekcji Arkadiusza Klucznika był jednym z najważniejszych w historii lubelskiego teatru lalek. Charakteryzował się różnorodnością form i konwencji teatralnych, grup wiekowych oraz tematyką, prowokując do dyskusji. Dzięki współpracy z twórcami z różnych krajów był to czas wielokulturowości i innowacyjnych rozwiązań. Dysertacja ma na celu przybliżenie fragmentu dziejów teatru, który w 2024 roku obchodzi siedemdziesiąte urodziny, oraz skłonienie do pełnej analizy repertuaru i poszukiwań prawidłowości w działaniach teatru. The dissertation aimed to comprehensively analyse the period of Arkadiusz Klucznik's management at the Hans Christian Andersen Theatre and to prove that it was a special management in the theatre's history. With the help of the theatre's staff and available sources, specialist literature and reviews, it has been possible to demonstrate what an important place this theatre is on the map of Lublin. This is the first structured work to analyse not only a cross- section of the repertoire, but also to describe the turning points and the activities that influenced the functioning of the institution. The methodology of the work is based on the analysis of performance recordings, archival material and critical reception. Theatrical analysis is supported by studies in pedagogy, psychology and sociology. The social and cultural context is central to understanding the theatre's repertoire decisions. The dissertation will show the idea of open theatre and the cultural diversity manifested in the collaboration with artists from different countries. Performances were created in collaboration with artists from the Czech Republic, Slovakia, Great Britain, Lithuania, Turkey, the Netherlands, Norway, Austria, Iran and Israel. The research also includes an analysis of the literature on the subject, which is quite scarce and unstructured. Jubilee publications, monographs and doctoral, master's and bachelor's theses on the Andersen Theatre will be used. The discussion in question will begin with a historical outline of the theatre, taking into account the periodisation and major moments in its existence. This will be followed by a breakdown of the repertoire according to theme, age range and performance form. Plays for the youngest audience and plays touching on taboo subjects will be described, along with psychological and pedagogical commentary and audience reception. There will be shown classics in the theatre's repertoire and activities for adults. The summary of the dissertation aims to prove that the period of Arkadiusz Klucznik's directorship was one of the most important in the history of puppet theatre in Lublin. It was characterised by a diversity of theatrical forms and conventions, age groups and themes, provoking at the same time to discussion. Due to cooperation with artists from different countries it was a time of multiculturalism and innovative solutions. The dissertation aims to provide a snapshot of the history of the theatre, which celebrates its seventieth birthday in 2024, and to prompt a full analysis of the repertoire as well as a search for regularity in the theatre's activities.
  • Item
    Polski dyskurs harcerski. Analiza narracyjna
    (2025-03-07) Jachymek, Katarzyna
    Rozprawa doktorska Katarzyny Jachymek pt. "Polski dyskurs harcerski. Analiza narracyjna" składa się z pięciu rozdziałów, wstępu, zakończenia, spisu wykresów i tabel, bibliografii oraz aneksu zawierającego spis analizowanych artykułów z czasopism harcerskich, będących podstawą analiz. W Rozdziale 1 autorka omawia badania nad dyskursem, narracją i organizacjami, definiując kluczowe pojęcia i metody badawcze. Rozdział 2 przedstawia Związek Harcerstwa Polskiego jako organizację, omawiając jego historię, wartości i ideologię. W Rozdziale 3 opisana jest metodologia badań autorskich, cele, źródła i problemy badawcze. Rozdział 4 dotyczy analizy słów kluczowych, zarówno jakościowej, jak i ilościowej, skupiającej się na omówieniu słów-kluczy tworzących takie kategorie, jak: związane z działaniami ZHP, strukturą organizacji oraz wartościami harcerskimi. W Rozdziale 5 autorka bada strategie dyskursywne w harcerskim dyskursie, analizując tematy oraz ich realizacje, a także omawiając nadawców, odbiorców i cele komunikacyjne dyskursu. W zakończeniu wskazuje na spójność narracji ZHP z formalnymi założeniami organizacji oraz implikacje dla dalszych badań nad narracją. Katarzyna Jachymek's dissertation, titled ‘Polish scouting discourse. A narrative analysis' consists of five chapters, an introduction, conclusion, list of charts and tables, bibliography and an appendix containing articles from scouting magazines, that form the basis of the analysis. In Chapter 1, the author discusses research on discourse, narrative and organisations, defining key concepts and research methods. Chapter 2 presents the Polish Scout Association (ZHP) as an organisation, covering its history, values and ideology. Chapter 3 outlines the methodology of the author's research, including objectives, sources and research questions. Chapter 4 focuses on the analysis of keywords, both qualitative and quantitative, discussing categories such as ZHP's activities, organizational structure, and scouting values. In Chapter 5, the author examines discursive strategies in scouting discourse, analysing topics and their implementations, as well as discussing the communicative roles of senders, receivers and objectives. The conclusion highlights the consistency of the ZHP's narrative with its formal principles and explores the implications for further narrative research.
  • Item
    „Neminem laede”? Etyczne aspekty pisarstwa Leopolda Tyrmanda
    (2025-02-17) Jaszczak, Piotr
    W pierwszym rozdziale dysertacji autor formułuje metodologię pracy z tekstami Leopolda Tyrmanda na podstawie rekonesansu po historii rozumienia pojęcia etyki i jej zadań, decydując się na podejście zogniskowane wokół wartości związanych z relacjami interpersonalnymi. W rozdziale drugim przedmiotem analizy są teksty pisarza wydane w latach 1946-1967 ze wszystkich dziedzin jego działalności pisarskiej. Po przeanalizowaniu materiału autor w rozdziale trzecim stwierdza, że pod względem podstawy etyki Tyrmandowi najbliżej jest do perspektywy deontonomizmu, zaś w kwestii zasady etyki oraz organizujących ją wartości da się zauważyć charakterystyczną tendencję – powolne wycofywanie się bohaterów i narratorów omówionych dzieł z pozycji altruistycznej ku coraz surowszym ocenom komunizmu i jego zwolenników. Innymi słowy: aksjologiczna dominanta współczucia jest wypierana przez głód sprawiedliwości. Jednocześnie autor dysertacji podkreśla, iż w etycznym świecie twórczości Tyrmanda wysoką pozycję zajmują ponadto takie wartości, jak wolność, godność, uczciwość czy lojalność. Druga część rozdziału trzeciego zawiera dociekania na temat kontekstów potencjalnie rzutujących na etyczny projekt utrwalony w dziełach pisarza, spośród których najciekawsze i najbardziej trafne okazały się neotomizm, egzystencjalizm, liberalizm i konserwatyzm, etos rycerski czy twórczość Ernesta Hemingwaya i Josepha Conrada. In the first chapter, the author determines a methodology for working with the texts of Leopold Tyrmand based on a reconnaissance through the history of understanding the concept of ethics and its tasks. Ultimately, the author chooses an approach focused on values connected with interpersonal relations. In the second chapter, the author analyzes Tyrmand's texts (covering all areas of his activity as a writer) published between 1946 and 1967. After that, in the third chapter, the author concludes that in terms of the basis of ethics, Tyrmand is closest to the perspective of deontology, while in terms of the principle of ethics and the values that organize it, there is a characteristic tendency – protagonists and narrators of the discussed works slowly withdraw from an altruistic position towards increasingly harsh assessments of communism and its supporters. In other words: the axiological dominance of compassion is displaced by a hunger for justice. Simultaneously, the author of the dissertation emphasizes that in the ethical world of Tyrmand's work there are other significant values, such as freedom, dignity, honesty and loyalty. The second part of the third chapter contains an inquiry into the contexts potentially molding the ethical project conveyed by Tyrmand's texts, the most interesting and accurate of which were neo-Thomism, existentialism, liberalism and conservatism, the chivalric ethos or the works of Ernest Hemingway and Joseph Conrad.
  • Item
    Religijność społeczeństwa południowego Mazowsza w świetle lewiczyńskiej Księgi Cudów
    (2024-11-29) Perzyna, Krzysztof
    W prezentowanej dysertacji przedstawiono dzieje parafii i kościoła w Lewiczynie, a także historię obrazu Matki Bożej. Wizerunek poddano analizie pod względem formy stylistycznej, podjęto próbę ustalenia proweniencji obrazu oraz odpowiedzi na pytanie, kto był jego ofiarodawcą. W kolejnej części rozprawy omówiono dokumenty powstałe w wyniku prac komisji biskupiej, która badała relacje o cudach. Na ich bazie powstała Księga Cudów. Opisano treść oraz formy zapisów świadectw występujących we wspomnianej księdze, co pozwoliło na ustalenie zakresu informacyjnego źródła. Na podstawie materiału zawartego w Księdze Cudów, scharakteryzowano zasięg społeczny oddziaływania sanktuarium. Przeprowadzono analizę dotyczącą płci, wieku oraz pochodzenia społecznego osób, których dane występują w omawianym źródle. Informacje te pozwoliły na scharakteryzowanie audytorium ośrodka kultowego w Lewiczynie w drugiej połowie siedemnastego wieku. Podano analizie zapisy Księgi Cudów pod względem nasilenia pątnictwa, dzięki czemu określono topografię oraz zasięg terytorialny oddziaływania miejsca świętego. Ukazano, na podstawie informacji z Księgi Cudów, przejawy religijności oraz sposoby wyobrażenia Boga i Matki Bożej. Sporządzono typologię cudów, występujących w relacjach. Dzięki informacjom źródłowym udało się także ustalić typy chorób, na jakie cierpieli wymienieni w Księdze Cudów pielgrzymi. Ukazano formy praktyk wotywnych występujących w zapisach miraculów. This dissertation presents the history of the parish and church in Lewiczyn, as well as the history of the image of the Virgin Mary. The image is analysed in terms of its stylistic form, an attempt is made to establish the provenance of the image and to answer the question of who was its donor. The next part of the dissertation discusses the documents produced as a result of the work of the bishop's commission, which investigated the accounts of miracles. On their basis, the Book of Miracles was created. The content and forms of the records of the testimonies occurring in the said book were described, which made it possible to establish the scope of information of the source. On the basis of the material contained in the Book of Miracles, the social range of the sanctuary's influence was characterised. An analysis was carried out on the gender, age and social origin of the people whose data appear in the source in question. This information allowed us to characterise the audience of the cult centre in Levicin, in the second half of the 17th century. The records of the Book of Miracles were analysed in terms of the intensity of pilgrimage, thanks to which the topography and the territorial range of the holy place's influence were determined. It shows, based on information from the Book of Miracles, how people manifested their religiosity. How they imagined God and the Mother of God. A typology of miracles found in the accounts was drawn up. Thanks to the source information, it was also possible to determine the types of illnesses suffered by the pilgrims mentioned in the Book of Miracles. The forms of votive practices occurring in the miraculas' records have been shown.
  • Item
    Psychospołeczne uwarunkowania decyzji kobiet w wieku prokreacyjnym o nieposiadaniu dzieci
    (2024-11-22) Kulinicz, Roma
    Kobiece role historycznie i tradycyjnie budowane są wokół macierzyństwa (Gillespie, 2003). W ostatnich latach można zaobserwować wzrost zainteresowania tematyką dobrowolnej bezdzietności (Blackstone, 2019). Ma na to wpływ spadający wskaźnik dzietności oraz coraz większa liczba bezdzietnych kobiet, staje się to trend charakterystyczny dla wielu współczesnych społeczeństw (Blackstone i Stewart, 2012). Celem niniejszej pracy było sprawdzenie, czy w aspekcie cech osobowości, postaw życiowych, nieprzystosowania, hierarchii wartości, postaw życiowych, stylów przywiązania, samooceny, poczucia skuteczności i inteligencji emocjonalnej występują różnice statystycznie istotne między kobietami świadomie bezdzietnymi a matkami oraz kobietami, które chcą zostać matkami. Dodatkowo zbadano, czy występują różnice między grupami w zakresie postaw rodzicielskich ich ojców i matek. Do zebrania danych jakościowych zastosowano ustrukturalizowany wywiad, którego rezultaty posłużyły głębszemu zrozumieniu motywów i znaczeń osobistych kobiet z grupy kryterialnej. Przebadano 148 kobiet, w tym 76 należało do grupy kryterialnej, czyli kobiet świadomie bezdzietnych, a 72 – do grupy kontrolnej. Zdecydowano podzielić grupę kontrolą na dwie: matki i kobiety, które chcą nimi zostać, ponieważ zauważono różnice istotne statystycznie między tymi grupami. Wykazano, że istnieją różnice istotne statystycznie między grupami w zakresie cech osobowości, stylu przywiązania, hierarchii wartości, postaw życiowych oraz postaw rodzicielskich matek osób badanych. Co więcej, niniejsze badania pozwoliły zrozumieć powody decyzji o świadomej bezdzietności, a także znaczenie kontekstu rodzinnego i partnerskiego badanych oraz ich wizji przyszłości bez dzieci. Women's roles have historically and traditionally been constructed around motherhood (Gillespie, 2003). Recent years have seen an increase in interest in the topic of voluntary childlessness (Blackstone, 2019). This is influenced by declining fertility rates and the increasing number of childless women, it is becoming a trend characteristic of many contemporary societies (Blackstone and Stewart, 2012). The aim of the present study was to examine whether there was a statistically significant difference in aspects of personality traits, life attitudes, maladaptation, value hierarchy, life attitudes, attachment styles, self- esteem, sense of efficacy and emotional intelligence between consciously childless women and mothers and women who want to become mothers. In addition, it was examined whether there were differences between the groups in terms of the parenting attitudes of their fathers and mothers. Furthermore, a structured interview was used to deepen the qualitative understanding of the criterion group. A total of 148 women were interviewed, of whom 76 belonged to the criterion group, i.e. the consciously childless women, and 72 to the control group. It was decided to divide the control group into two: mothers and women who want to become mothers, as statistically significant differences were noted between these groups. It was shown that there were statistically significant differences between the groups in terms of personality traits, attachment style, value hierarchy, life attitudes and parental attitudes of the subjects' mothers. Furthermore, the present study provided a greater understanding of the reasons for the decision regarding conscious childlessness, the family and partner context of the subjects and their vision of a future without children.