Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2022, Tom 65, Nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Now showing 1 - 5 of 5
- ItemDigital Competence in Cybercrime Behaviours: A Study Based on Eurobarometer Research(Wydawnictwo KUL, 2022) Gruchoła, Małgorzata; Szulich-Kałuża, JustynaCelem artykułu było uporządkowanie i określenie w ujęciu relacyjnym zakresu komponentów kompetencji cyfrowych w zachowaniach cyberprzestępczych oraz skonfrontowanie teoretycznych założeń z częstotliwością ich doświadczania przez mieszkańców Unii Europejskiej. Analizie poddano 16 raportów Eurobarometer obejmujących wszystkie państwa Unii Europejskiej w latach 2010–2019. Zastosowano metody ilościowej i jakościowej analizy danych zastanych, porównawczą, historyczną oraz analityczno-syntetyczną. Jako hipotezy badawcze przyjęto, że: 1) ujęcie katalogowe kompetencji cyfrowych koncentrujące się na cechach społeczno-demograficznych powinno być zastąpione ujęciem relacyjnym uwzględniającym także inne komponenty kompetencji cyfrowych, czyli wiedzę, umiejętności i postawy; 2) mieszkańcy Unii Europejskiej mają większe kompetencje cyfrowe o charakterze technologicznym i częściej przyznają się do bycia ofiarą cyberprzestępczości o charakterze technicznym niż humanistycznym. Pierwsza hipoteza została potwierdzona całkowicie. Ujęcie relacyjne – w odróżnieniu od katalogowego – uwzględnienia wiedzę, umiejętności i postawy jako komponenty kompetencji cyfrowych, a obok kompetencji technologicznych – także humanistyczne, czyli informacyjne, kulturowe i społeczne. Druga hipoteza została potwierdzona częściowo. Chociaż uśredniony wynik dla państw Unii Europejskiej wskazuje na większe kompetencje cyfrowe o charakterze technologicznym niż humanistycznym (w 2017 roku o 20 punktów procentowych, a w 2019 roku o 18 punktów procentowych) to istnieją wyjątki od tej prawidłowości (Niemcy w 2017 roku i Malta w 2019 roku). Zauważa się również grupę państw, w których odnotowano zarówno najwyższy poziom kompetencji technologicznych i humanistycznych (Dania, Holandia, Niemcy, Szwecja), jak i najniższy (Bułgaria, Rumunia, Włochy). Mieszkańcy Unii Europejskiej częściej przyznają się do bycia ofiarą cyberprzestępczości o charakterze technologicznym niż humanistycznym (uśredniony wynik to odpowiednio 37,7 i 15,3% w ciągu roku). Zmniejsza się zatem różnica pomiędzy liczbą ofiar, które przynajmniej raz doświadczyły cyberprzestępczości o charakterze technologicznym i humanistycznym. Bazując na typologii trzech warstw Internetu, tj. technicznej, społecznej i informacyjnej, zaproponowano nowe obszary kompetencji cyfrowych: technologiczną, społeczną oraz informacyjną. Podstawowe komponenty kompetencji przyporządkowano poszczególnym warstwom Internetu i w tym kontekście dokonano analizy opinii społecznej mieszkańców Unii Europejskiej dotyczącej zachowań cyberprzestępczych i podstawowych typów cyberprzestępczości, wymagających kompetencji zarówno z obszaru technologicznego, jak i humanistycznego. The purpose of the article is a study of components of digital competence (technological and hu-manistic) in cybercrime behaviours, based on the example of internet levels (technical, social and informative) as well as the confrontation of theoretical assumptions with the frequency of their experience by the citizens of the European Union. Subject to analysis were fourteen reports of Eu-robarometer, carried out in twenty-eight countries of the EU in the years 2011–2019. The method applied is a quantitative and qualitative analysis of data available, comparative, historical as well as analytical-synthetic. Two research hypotheses were accepted: 1) A catalogue formulation of digital competences focusing on social-demographic traits should be replaced by a relational formulation taking into account the skills, knowledge and attitude of internet users. 2) EU citizens possess greater digital competences of a technological character and more often admit being affected by cybercrime behaviours of a technological kind than of a humanistic one. The first hypothesis was confirmed, whereas the second was only partially confirmed. In basing ourselves on a typology of three layers of the internet, we proposed two areas of digital competence: technological competence and humanistic competence (social and informative). These were subordinated to particular layers of the internet and in this context an analysis was carried out of the social opinion of EU citizens on the subject of cybercrime behaviours. The low level of humanistic competence (52%) reported by EU citizens determines a high degree of fear which does not show a causal-effective connection in the actual level of noted experiences of being a victim of criminal behaviour.
- ItemValue of Health, Life, Freedom and Economic Stabilization at the Early Stage of the COVID-19 Pandemic in Poland: According to Students of the University of Rzeszów(Wydawnictwo KUL, 2022) Garwol, KatarzynaW artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jaki był stosunek studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego do wartości zdrowia, życia, wolności i stabilizacji ekonomicznej w czasie ograniczeń w poruszaniu się i utrzymywaniu kontaktów społecznych wprowadzonych w początkach pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. Na wstępie opisano charakterystykę pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 i wywołanej przez niego choroby COVID-19. Następnie przedstawiono selektywny przegląd polskich badań dotyczących społecznych aspektów pandemii prowadzonych w jej początkach, od marca do maja 2020 roku. W kolejnej części przestawiono wyniki badań własnych, które podzielono na te, które dotyczą postrzegania obecnej sytuacji przez respondentów oraz ich przewidywań na przyszłość. Celem artykułu był przegląd wyników badań zastanych oraz poznanie opinii studentów w kwestii zadanej problematyki. The article attempts to answer the question of the approach of students at the University of Rzeszów to the values of health, life, freedom and economic stabilization during the restrictions on movement and maintaining social contacts introduced at the beginning of the SARS-CoV-2 coronavirus pandemic. The introduction describes the characteristics of the SARS-CoV-2 coronavirus pandemic and the COVID-19 disease it causes. Then, a selective overview of Polish research on the social aspects of the pandemic conducted at its beginning, from March to May 2020, is presented. The next section presents the results of own research, divided into those concerning the perception of the current situation by the respondents and their predictions for the future. The purpose of the article was to review the results of existing research and to find out about the opinions of students on the given issues.
- ItemDyktatorska pycha przeciwko służbie narodowi. Aksjologiczny wymiar przywództwa na przykładzie prezydentów Rosji i Ukrainy(Wydawnictwo KUL, 2022) Mateja, MagdalenaArtykuł zawiera rozważania na temat przywództwa w reżimie autorytarnym oraz w państwie demokratycznym. Celem wywodu jest wykazanie istotnych różnic między tymi przywództwami w aspekcie etycznym. Po wprowadzeniu, w którym uzasadniono wybór tematyki, wyjaśniono, czym w świetle teorii polityki jest reżim polityczny, jakie cechy określają demokrację oraz autorytaryzm, jaki model przywództwa obowiązuje w każdym z tych ustrojów. Kolejny fragment poświęcono koncepcji osobowości autorytarnej. Wskazano wartości respektowane i pożądane w systemie demokratycznym oraz systemie autorytarnym, odnosząc się zarówno do zachowań obywateli, jak i do osobowości i zachowań polityków, w szczególności przywódców. Zasadnicza część artykułu dotyczy aksjologicznego wymiaru wizerunków przywódców Rosji i Ukrainy. Wyniki uzyskano na podstawie analizy wybranych publikacji, które ukazały się na polskojęzycznych portalach ogólnoinformacyjnych oraz na portalu społecznościowym Instagram w pierwszej fazie inwazji Rosji na Ukrainę. Wykazano, w jaki sposób różnice wizerunkowe korelują z różnicami w wymiarze aksjologicznym. The article reflects on the issue of leadership in an authoritarian regime and a democratic state and aims to show significant differences between them in the ethical aspect. After the introduction, in which the choice of subject matter was justified, it was explained what a political regime is in the light of the theory of politics, what features define democracy and authoritarianism, and what model of leadership is in force in each of the systems. The next fragment concerns the concept of the authoritarian personality. Indicated values that democratic and authoritarian systems respect, referring both to the behaviour of citizens and to the personality and behaviour of leaders. The principial part of the article concerns the axiology of the styles of leadership and images of the leaders of Russia and Ukraine. The results were obtained through analysis of the selected publications that appeared in the first phase of Russia’s invasion of Ukraine on Polish general information portals and on the Instagram social network. It was shown how politician image differences correlate with differences in the axiological dimension.
- ItemUwarunkowania modeli wartości młodego pokolenia. Na przykładzie uczniów klas VIII szkół podstawowych(Wydawnictwo KUL, 2022) Dyczewski, BłażejArtykuł podejmuje próbę poszukiwania predyktorów systemu wartości uczniów klas VIII szkół podstawowych. Chodzi o odpowiedź na pytanie, jakie predyktory spośród zaproponowanych (płeć, stopień zaangażowania religijnego, średnia ocen, sytuacja materialna rodziny, relacje z rodzicami, granie w gry, relacje z wychowawcą, relacje z rodzeństwem) odgrywają największe znaczenie przy wyborze przez młodzież dziewięciu modeli wartości. Badania zrealizowano w dniach od 1 października 2018 roku do 12 stycznia 2019 roku za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety internetowej (CAWI) wypełnianego audytoryjnie. Artykuł odnosi się do reprezentatywnej ze względu na województwo, płeć i wielkość miejscowości zamieszkania próby ósmoklasistów (N = 1986). Wyniki badań pokazują, że najsilniejszym predyktorem jest płeć, następnie średnia ocen oraz stopień zaangażowania religijnego i sytuacja materialna rodziny. Mniejsze znaczenie mają granie w gry oraz relacje z wychowawcą i rodzeństwem. Najmniejsze znaczenie odgrywają relacje z rodzicami. The article attempts to search for predictors of the value system of eighth graders of primary schools. The aim is to answer the question which predictors among those proposed (gender, degree of religious commitment, grade point average, family material situation, relationship with parents, playing games, relationship with the tutor, relationship with siblings) play the greatest importance in the choice of nine value models by adolescents. The research was carried out between 1.10.2018 and 12.01.2019 using a self-administered, auditorily completed online survey questionnaire (CAWI). The article refers to a sample of eighth-graders (N = 1986) that is representative in terms of province, gender and size of place of residence. The results show that gender is the strongest predictor, followed by grade point average, degree of religious commitment and family financial situation. Playing games and relationships with educator and siblings are less significant. Relationships with parents play the least important role.
- ItemWiara w reinkarnację wśród młodych i dorosłych katolików w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Wyniki badań socjologicznych(Wydawnictwo KUL, 2022) Baniak, JózefArtykuł ukazuje wiarę w reinkarnację niektórych młodych i dorosłych katolików w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Problem badawczy stanowią następujące pytania: Czy niektórzy młodzi i dorośli katolicy w Polsce interesowali się reinkarnacją na przełomie XX i XXI wieku i jak ujmowali jej istotę i cel? Jaki odsetek badanych młodych i dorosłych katolików polskich wierzył w ideowe założenia reinkarnacji? Czy badani młodzi i dorośli katolicy polscy zastępowali założeniami reinkarnacji własne wierzenia religijne dotyczące losu duszy i życia po śmierci? Podstawę dla odpowiedzi na te pytania stanowią wyniki badań socjologicznych zrealizowanych na przełomie w drugiej połowie XX wieku i w obu dekadach XXI wieku. Podczas opracowywania materiałów źródłowych z badań zastosowano metodę historyczno-porównawczą, metodę selekcji i doboru badań, socjologiczną analizę treści wyników tych badań, metodę statystyczną i korelacji zmiennych. Kategorię młodych katolików stanowiła tu młodzież szkół średnich (w wieku 16–18 lat) oraz młodzież akademicka (w wieku 18–24 lat), natomiast kategorię dorosłych katolików tworzyły osoby w wieku 25–65 lat. W tych kategoriach ulokowali respondentów autorzy prezentowanych badań. Badania te wykazały, że niektórzy młodzi i dorośli katolicy polscy, deklarujący własny związek z wiarą chrześcijańską i z Kościołem katolickim, równocześnie akceptowali reinkarnację i wierzyli w wędrówkę duszy człowieka po śmierci, w różnorodność jej wcieleń po śmierci. Jednak już nie wierzyli w powrót duszy do tego samego ciała po zmartwychwstaniu, jak naucza Kościół katolicki. The article shows faith in reincarnation of some young and adult Catholics in Poland at the turn of the 21st century. The following questions demarcate the research problem: Were some young and adult Catholics in Poland interested in reincarnation at the turn of the twenty-first century and how did they understand its essence and purpose? What percentage of the surveyed young and adult Polish Catholics believed in the ideological assumptions behind reincarnation? Did the surveyed young and adult Polish Catholics use reincarnation as a substitute to their own religious beliefs concerning the fate of the human soul after death and life after death? The basis for answering these questions were the results of sociological research carried out at the turn of the 21st century. The following methods were use in data study: historical-comparative, selection and sampling of research, sociological analysis of the content of research results, statistical analyses and variable correlation assessment. The category of “Young Catholics” was the youth of secondary schools (aged 16–18) and the student youth (aged 19–25), while the category “Adult Catholics” gathered people aged 25–65. The research showed that some young and adult Polish Catholics, who also declare their relationship with the Christian faith and with the Catholic Church, at the same time accepted reincarnation and believed in the journey of the human soul after death, in its diverse incarnations after death. However, they no longer believed in the return of the soul to the same body after the resurrection, as the Catholic Church teaches.