Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 2023, Nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Now showing 1 - 5 of 8
- ItemKrajowe struktury demograficzne w globalnej perspektywie(Wydawnictwo KUL, 2023) Poborski, Mieczysław; Kraska, Ewa MonikaGlobalna populacja powiększa się systematycznie, ale dynamika tego procesu zmienia się w czasie, a przede wszystkim zmienia się w globalnej przestrzeni. Maleje udział Europy, a rośnie udział Azji, w tym globalnych liderów – Chin i Indii. W prognozach na koniec 2100 r. najbardziej zauważalny jest przyrost naturalny w Afryce (w Nigerii ). Zmianom całej populacji towarzyszą zmiany jej struktur wiekowych określanych jako starzenie (ageing) społeczeństwa. Globalne procesy przebiegają z różną intensywnością również w krajowym wymiarze, stąd malejący przyrost naturalny powodować może depopulacyjne trendy, w wyniku których liczebność Polaków na koniec XXI w. spaść może nawet do 22 mln. Ekonomiczne skutki „obciążenia demograficznego” łatwo jest przewidzieć, a rzecz w tym, że zmiany demograficzne nie przebiegają z dnia na dzień, stąd polityka pronatalistyczna skutkować może dopiero w następnych pokoleniach, co sugeruje przyjęcie roku 2100 jako cezury czasowej dla rozważań prowadzonych w niniejszym opracowaniu. Celem artykułu jest przedstawienie zmian demograficznych zachodzących w wybranych krajach na przestrzeni lat 1950–2100 w kontekście ich wpływu na globalną populację. The global population is growing steadily, but the dynamics of this process are changing over time and, above all, are changing in global space. Europe’s share is declining and Asia’s share is growing, including global leaders China and India. In the projections for the end of year 2100, the most notable is the population growth in Africa (in Nigeria). Changes in the overall population are accompanied by changes in its age structures known as ageing of the population. Global processes are also taking place with varying intensity at the national level, hence the declining birth rate may cause depopulation trends, as a result of which the number of Poles may fall to as few as 22 million by the end of the 21st century. The economic impact of the “demographic burden” is easy to predict, and demographic change does not happen overnight, hence pronatalist policies may only have impact on the next generations, which suggests the year 2100 as the temporal caesura of this study. The purpose of the article is to present demographic changes in selected European, Asian and African countries over the period 1950–2100 in the context of their impact on the global population.
- ItemCzy kredytobiorcy kierują się poziomem RRSO? Wyniki badania ankietowego(Wydawnictwo KUL, 2023) Redo, Magdalena; Prewysz-Kwinto, PiotrWabik w postaci RRSO = 0% czy nawet RSO = 0% działa jak magnes i potrafi złamać zdrowy rozsądek najbardziej racjonalnych konsumentów, ale czy poza przypadkiem magicznej cyfry 0% wskaźnik RRSO jest faktycznie główną determinantą wyboru oferty kredytowej przez Polaków? Czy konsumenci, zgodnie z ideą tego miernika, faktycznie zawsze wybierają tę formę spłaty długu, dla której jego wartość jest najniższa? I czy konsumenci ulegają sugestii formuły RRSO, zgodnie z konstrukcją której korzystniejszy jest ten kredyt, który można spłacać w możliwie rzadkich ratach, a najlepiej jednorazowo na koniec okresu kredytowania? Jak pokazują wyniki badania ankietowego przeprowadzonego przez autorów – zdecydowanie nie. Mimo obecności od ponad już dwóch dekad tego, jak dotąd jedynego, miernika kosztu kredytu w polskiej przestrzeni finansowej, respondenci kierują się w decyzjach kredytowych w zdecydowanej mierze wyrażoną w złotych kwotą odsetek i kosztów pozaodsetkowych. Intuicyjnie (i słusznie) wybierają oferty o niższych kwotach odsetek i preferują rozłożenie ciężaru spłaty na mniejsze i częstsze raty niż odraczanie skumulowanych płatności – mimo wyższego poziomu RRSO. Potwierdza to dodatkowo słuszność tezy autorów o błędnym założeniu przyjętym przy konstruowaniu formuły RRSO (Prewysz-Kwinto, Redo, 2022a). Kredyt dla kredytobiorcy nie jest inwestycją – jak przyjęli to twórcy RRSO. Kredytobiorcy analizują koszt kredytu w inny sposób niż rozpatruje się zyskowność inwestycji. W konsekwencji RRSO nie spełnia swojej roli, bo nie pokazuje kosztu kredytu w taki sposób, jak koszt ten rozumieją kredytobiorcy. Na szczęście kredytobiorcy wydają się nie ufać poziomowi wprowadzającego w błąd i zniekształcającego koszt kredytu wskaźnika RRSO i podświadomie czują, że wbrew oficjalnym informacjom nie pokazuje on prawdziwego kosztu kredytu ani nie pozwala na porównanie ofert kredytowych i wybór najtańszej, zdaniem kredytobiorcy. Niestety przyzwalanie na dalsze funkcjonowanie RRSO w europejskiej przestrzeni finansowej zwiększa liczbę błędnych decyzji kredytowych i ryzyko wpadnięcia w spiralę zadłużenia, bo RRSO sugeruje zawsze odraczanie i kumulowanie spłaty, mimo wyższej kwoty odsetek. Problem ten dotyczy zwłaszcza mniej wykształconej i mniej zamożnej części społeczeństwa, którą regulacje prawne powinny chronić. Miernik RRSO zagraża więc bezpieczeństwu finansowemu uboższych obywateli UE – zwłaszcza z państw o wyższym poziomie rynkowego kosztu kapitału, gdzie zniekształcenia kosztu długu przez RRSO są silne. By to dostrzec, decydenci muszą wreszcie wyjść poza swoją perspektywę (to think outside the box). lure in the form of RRSO (APRC) = 0% or even RSO = 0% works like a magnet and can break common sense of the most rational consumers, but is the APRC indicator, apart from the magic number 0%, the main determinant of the choice of a loan offer by Poles? Do consumers, in line with the idea of this indicator, actually always choose the form of debt repayment for which its value is the lowest? And do consumers follow the suggestions of the APRC formula, according to which the loan is more advantageous when it can be repaid in possibly rare installments, and preferably once at the end of the loan period? As the results of the survey conducted by the authors show – definitely not. Despite this, so far the only indicator of the cost of a loan in the Polish financial space for over two decades, respondents are guided in their loan decisions largely by the amount of interest and non-interest costs expressed in zlotys. They intuitively (and rightly) choose offers with lower interest amounts and prefer to distribute the repayment burden into smaller and more frequent installments than postponing cumulative payments – despite the higher APRC level. This additionally confirms the correctness of the authors’ thesis on the erroneous assumption adopted when constructing the APRC formula (Prewysz-Kwinto & Redo, 2022a). A loan for the borrower is not an investment – as the authors of the APRC assumed. Borrowers analyze the cost of the loan in a different way than the profitability of the investment. As a consequence, the APRC does not fulfill its role, because it does not show the cost of the loan in the way borrowers understand this cost. Fortunately, Poles do not seem to trust the level of the misleading and distorting cost of credit APRC ratio and subconsciously feel that, contrary to official information, it does not show the real cost of the loan, nor allows for the comparison of loan offers and the choice of the cheapest in the borrower’s opinion. Unfortunately, allowing for the continued operation of the APRC in the European financial space increases the number of incorrect credit decisions and the risk of falling into a debt spiral, because the APRC always suggests postponing and accumulating repayment, despite the higher amount of interest. This problem especially concerns the less educated and less wealthy part of society, in particular, which legal regulations should protect. The APRC thus threatens the financial security of poorer EU citizens – especially from countries with a higher market cost of capital, where the distortions of the cost of debt by the APRC are strong. To see this, policymakers must finally think outside the box.
- ItemUmowa o świadczenie usług efinancing(Wydawnictwo KUL, 2023) Robiński, RadosławRegularne świadczenie przez banki usług finansowania krótkoterminowych wierzytelności handlowych dostawców albo odbiorców towarów i usług doprowadziło do wykreowania nowego typu umowy – umowy o świadczenie usług efinancing. Jednak wykreowanie tego rodzaju umowy nasuwa wiele jurydycznych wątpliwości. Jaki jest przedmiot umowy o świadczenie usług efinancing? Czy jest ona nową umową nienazwaną, czy tylko rzadko wykorzystywaną odmianą umowy nazwanej? Które z istniejących regulacji prawnych znajdują zastosowanie do tego typu umowy? Jakie problemy prawne występują na tle umowy o świadczenie usług efinancing? Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na powyższe pytania. The regular provision of financing services by banks for short-term trade receivables of suppliers or recipients of goods and services has led to the creation of a new type of contract, i.e. an agreement for the provision of efinancing services. However, the creation of this type of contract raises many juridical doubts. What is the subject of the contract for the provision of efinancing services? Is an efinancing contract a new unnamed contract, or just a rarely used variation of a named contract? Which existing legal regulations apply to this type of contract? What legal problems occur in relation to the contract for the provision of efinancing services? This article is an attempt to answer the above questions.
- ItemKonwergencja poziomu i struktury wydatków publicznych w krajach „nowej” Unii Europejskiej w latach 1995–2020(Wydawnictwo KUL, 2023) Sabat, WojciechArtykuł dotyczy zagadnień polityki fiskalnej – konwergencji poziomu i struktury wydatków publicznych. Tematyka ta jest stosunkowo nowa, ponieważ pierwsza tego typu praca powstała w 1996 r. (P. Afxentiou i A. Serletis). Wyniki dotychczasowych badań empirycznych są niejednoznaczne. Celem badania własnego była empiryczna weryfikacja hipotezy o -konwergencji poziomu i struktury wydatków publicznych w 10 krajach tzw. nowej Unii Europejskiej w latach 1995–2020. Modelowanie ekonometryczne w obu przypadkach potwierdziło hipotezę. The article deals with fiscal policy issues – the convergence of the level and structure of public expenditures. The topic is relatively new because the first article on this subject was published in 1996 (P. Afxentiou and A. Serletis). The literature on the matter so far is inconclusive. The aim of the paper was an empirical test of σ-convergence hypothesis with respect to the 10 so called “new EU” countries in the 1995–2020 time frame. Econometric modelling has confirmed the hypothesis.
- ItemSkutki udzielania przez przedsiębiorców gratisów kontrahentom w podatku dochodowym(Wydawnictwo KUL, 2023) Sowul, ŁukaszW praktyce gospodarczej nierzadko zdarzają się sytuacje, gdy dany podmiot organizuje akcje promocyjne, w ramach których przekazuje swojemu kontrahentowi gratisowe produkty. Zwykle wiąże się to z koniecznością nabycia określonej ilości towarów objętych akcją. Takie działanie ma na celu zwiększenie sprzedaży oraz promocję danego produktu. Udzielanie gratisów może polegać w szczególności na przekazywaniu towaru całkowicie za darmo lub po znacznie zaniżonej cenie – bezpośrednio, jak również za pośrednictwem podmiotu trzeciego. Takie działanie nie jest jednak obojętne na gruncie prawa podatkowego. W niniejszej pracy autor przedstawi skutki prawne udzielania kontrahentom gratisów w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych. Autor stawia hipotezę, iż skutki prawne będą zależeć od formy udzielenia gratisu. Niemniej w żadnym z przypadków kontrahent nie uzyska przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w związku z otrzymanym gratisem. In economic practice, there are often situations where an entity organizes promotional campaigns under which it provides its contractor with free products. Usually it is connected with the necessity to purchase a certain amount of goods covered by the action. Such action is aimed at increasing sales and promoting a given product. The provision of freebies may consist, in particular, in the provision of goods for free or at a significantly reduced price: directly as well as through a third party. Nevertheless, such action is not neutral from the point of view of tax law. In this paper, the author will present the legal effects of granting contractors freebies in personal and corporate income tax. The author hypothesizes that the legal effects depend on the form of the gratis. However, in no case will the contractor receive any revenue in connection with the bonus.