Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2021, Tom 64, Nr 4
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Now showing 1 - 5 of 6
- ItemRodzina w perspektywie studiów nad socjalizacją polityczną(Wydawnictwo KUL, 2021) Szczegóła, LechPrzedmiotem artykułu jest prezentacja dyskusji wokół problemu wpływu szybkich zmian społeczno-kulturowych na proces socjalizacji politycznej oraz sposób badania jego efektów. Pierwsza część zawiera charakterystykę podstawowych agend tego procesu: rodziny, szkoły, Kościoła, mediów oraz grup rówieśniczych. Przegląd badań opisujących ich funkcje na przestrzeni trzech dekad polskiej transformacji ilustruje specyficzną pozycję, jaką w kształtowaniu kultury politycznej młodzieży pełniła w tym okresie rodzina. Część druga poświęcona jest poszukiwaniu koncepcji, która wyjaśniałaby obserwowane współcześnie zjawiska zaburzenia międzypokoleniowej transmisji wartości. Prowokują one do pytań o sposób, w jaki zmieniający się kontekst społeczno-kulturowy procesów socjalizacji wpływa na możliwości rodziny w sferze formowania postaw wobec polityki. Inspirację rozważań stanowią hipotezy formułowane w kontekście badań wokół tzw. cichej rewolucji (Inglehart 1977). The aim of the paper is to present and discuss selected sociological approaches to problems of po-litical and civic socialisation during rapid social changes. The paper is divided into two parts. Part one focuses on observations of the effects of five institutions, the agendas of political socialisation, such as family, school, church, mass media as well as peer groups. Research on their functions and dysfunctions has been a significant element of the picture of changes in the political culture of Poles since the beginning of the transition to the market system and democracy. Part two reviews debate over relationships between patterns of youth participation in politics and their origins, taking into consideration the socio-cultural context. The article analyses grounds for indicating that a reorientation in political attitudes and political behaviour of young people in contemporary Poland is probable. The theory of ‘silent revolution’ (Inglehart, 1977) has inspired this research.
- ItemMacierzyństwo jako wartość w historiach sukcesu rosyjskich kobiet-przedsiębiorczyń(Wydawnictwo KUL, 2021) Abassy, MałgorzataArtykuł został poświęcony analizie macierzyństwa jako jednej z wartości organizujących kulturę i nadających sens jednostkowemu doświadczeniu. Celem analiz było zbadanie semantyki słowa „macierzyństwo” poprzez analizę leksykalnego i kulturowego kontekstu we współczesnych ujęciach, w grupie rosyjskich kobiet-przedsiębiorczyń. Przyjęto założenie, że wartości wraz z ich wzajemnymi relacjami tworzą sieć podtrzymującą strukturę społeczną w jej aspekcie komunikacyjnym. Wywnioskowano, że pomimo zmieniającego się kontekstu kulturowo-społecznego istota macierzyństwa jako funkcji nie tylko biologicznej, ale także powiązanej z ontologią – tworzeniem, nie uległo zmianie. Pozostając wartością archetypową, a przy tym autoteliczną nadal stanowi fundament kulturotwórczy. The paper is devoted to motherhood as a culture-creating and meaning-making value in an individual existential experience. Revealing the semantic scope of the word “motherhood” by lexical and cultural context analyses was the aim of the research. The group of the Russian women-entrepreneurs was selected for a case study. An assumption was made that values and the relations between them create the network which social structure in its communication layer. It was concluded that, despite the changing socio-cultural context, the essence of motherhood as not only a biological function, but also ontological one (associated with creation) has not changed. It is archetypical and autotelic value, and it makes the basis of culture.
- ItemAktywność fizyczna i zdrowie polskiej młodzieży jako wartości(Wydawnictwo KUL, 2021) Dudkowski-Sadowska, AnnaW ostatnich latach odnotowuje się spadek wskaźników aktywności fizycznej wśród polskiej młodzieży, co może negatywnie przekładać się na stan zdrowia: jedynie 15,6% uczniów w wieku 11–18 lat spełniało kryteria Światowej Organizacji Zdrowia, podejmując codzienne ćwiczenia przez minimum 60 minut łącznie. Celem opracowania jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy młodzież ceni zdrowie i aktywności fizyczną jako istotne wartości, czy też przytoczone dane jednoznacznie świadczą o ich niskiej pozycji w hierarchii wartości osób młodych. Podstawę dla rozważań stanowi przegląd wyników badań, przede wszystkim z zakresu psychologii i socjologii, wskazujący na niesystematyczność analiz dotyczących znaczenia zdrowia i aktywności fizycznej dla młodzieży, na wysoką, lecz nie najwyższą, pozycję zdrowia oraz sporadyczne ujmowanie aktywności fizycznej jako wartości. In recent years, there has been a decline in physical activity rates among Polish youth, which may have a negative impact on health: only 15.6% of students aged 11–18 met the criteria of the World Health Organization, taking daily exercises for at least 60 minutes in total. The aim of the study is to try to answer the question whether young people perceive health and physical activity as important values, or whether the quoted data clearly prove their low position in the young people’s axiologies. The basis for considerations is a review of research results, primarily in the field of psychology and sociology, indicating the unsystematic analysis of the importance of health and physical activity for young people; the high, but not the highest, position of health and the occasional recognition of physical activity as a value.
- ItemWartości istotne w procesie edukacji wczesnoszkolnej. Opinie studentów pedagogiki Uniwersytetu w Białymstoku(Wydawnictwo KUL, 2021) Dakowicz, Lidia Aldona; Laskowska, Agnieszka DominikaW artykule omówiono opinie badanych studentów pedagogiki Uniwersytetu w Białymstoku na temat wartości istotnych w procesie edukacji wczesnoszkolnej. Poruszono zagadnienia odnoszące się do wartości, które są ważne – zdaniem respondentów – w procesie edukacji wczesnoszkolnej, jakie wartości badani zamierzają w przyszłości przekazywać swoim uczniom oraz czy zamierzają w przyszłości przekazywać te wartości, które ich zdaniem są ważne w procesie edukacji wczesnoszkolnej. Badaniami objęto 84 studentów II roku studiów stacjonarnych i niestacjonarnych II stopnia pedagogiki wczesnoszkolnej. Materiał badawczy został zebrany za pomocną autorskiego kwestionariusza ankiety. Przeprowadzone analizy pozwoliły ustalić, że zdaniem badanych studentów najważniejszymi wartościami w procesie wychowania jest bycie dobrym człowiekiem i dążenie do zdobywania wiedzy, co pozostaje zbieżne z wartościami, które badani zamierzają przekazywać w przyszłości swoim uczniom. Ważne jest, aby przyszli nauczyciele pełniący istotną rolę w kształtowaniu młodego pokolenia, mieli świadomość, że szkoła stanowi nie tylko miejscem przekazywania informacji o świecie, ale pełni również funkcję wychowawczą. The article discusses the opinions of the surveyed students of pedagogy at the University of Białystok on the values that are important in the process of early childhood education. It deals with the issues related to the values which, according to the respondents, are important in the process of early childhood education, which values the respondents intend to transmit to their students in the future, and whether the respondents intend to transmit in the future those values which, in their opinion, are important in the process of early childhood education. The study involved 84 second-year full-time and part-time second-year undergraduate students of early childhood pedagogy. The research material was collected by means of the author’s questionnaire. The analysis carried out allowed to establish that in the opinion of the students the most important values in the process of upbringing are being a good person and striving for knowledge, which is consistent with the values that the respondents intend to pass on to their students in the future. It is important for future teachers who play an important role in shaping the young generation to be aware that school is not only a place of transmitting information about the world, but also has an educational function.
- ItemSpatial Mobility as a Value. Polish Migrations in the Second Decade of the 21st Century before the COVID-19 Pandemic(Wydawnictwo KUL, 2021) Bączyńska, Ewa MariaMobilność jest cenioną cechą określonych przedmiotów, urządzeń, zasobów finansowych, usług itd. Ponieważ jednak niniejsze opracowanie ma charakter socjologiczny, pominięto w nim omówienie mobilności bytów innych niż ludzie. Niniejszy artykuł oparty jest na przykładzie polskich migracji zagranicznych w drugiej dekadzie XXI wieku, przed wybuchem pandemii COVID-19. Mobilność jest tu postrzegana jako istotny środek służący realizacji wybranych celów. Zasadniczą część opracowania stanowi analiza porównawcza wybranych raportów z badań ilościowych przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Opracowanie to dostarcza odpowiedzi m.in. na pytania, jak zmieniał się poziom uczestnictwa Polaków w migracjach zagranicznych i ich cele w latach 2010–2019, jakie są różnice między uczestnictwem w mobilności przestrzennej Polaków z różnych środowisk społeczno-demograficznych, a przede wszystkim, jakie motywy wpływają na ich decyzje. Mobility is an appreciated feature of specific objects, devices, financial resources, services and so on. However, as this study is of a sociological nature, I omitted discussing the mobility of entities other than human beings. Therefore, this article is based on an example of Polish foreign migrations in the second decade of the 21st century before the COVID-19 pandemic. Mobility is being perceived here as a valuable measure to achieve selected goals. The main part of this study is a comparative analysis of a selection of reports from quantitative research performed by the Public Opinion Research Centre (CBOS). This study provides answers, amongst others, to the following questions: How did the level of participation of Poles in foreign migrations and their destinations change in years 2010–2019? What are the differences between participation in the spatial mobility of Poles from various socio-demographic backgrounds? And most importantly what motives contribute to their decisions?