Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2020, Tom 63, Nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemŚwiaty wartości mieszkańców miasta. Na przykładzie badań socjologicznych w Zabrzu(Wydawnictwo KUL, 2020) Świątkiewicz, Wojciech KrzysztofWartości należą do porządku kultury i stanowią fundamenty życia społecznego. Poprzez ich internalizację w postawy i zachowania oraz w praktyki życia społecznego ludzi, kształtują one profile kulturowe zarówno całych społeczności, jak i osobowości społecznych poszczególnych jednostek. Społeczności tworzą się wokół wspólnoty wartości i ze względu na nie przybierają konkretne postacie, takie jak na przykład naród, państwo, regiony kulturowe, miasta czy wspólnoty wyznaniowe. Profile kulturowe osobowości społecznej jednostek są konsekwencją internalizacji świata wartości w indywidualnie konstruowane i realizowane projekty życia społecznego. Artykuł prezentuje rekonstrukcję systemów wartości mieszkańców miasta, na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych. Skupia się na uwarunkowaniach materialnych deklarowanych orientacji na wartości oraz na hierarchii wartości godnościowych. W hierarchii uznawanych wartości wyodrębnione zostały wartości prymarne, dominujące, nieobojętne, drugorzędne oraz marginalne. Wiele czynników – historycznych i współczesnych, kulturowych i politycznych – determinuje czy modeluje obraz „obywatela miasta” możliwy do rekonstrukcji na podstawie przeprowadzonych badań. Jego najbardziej widoczną cechą jest aksjologiczny dystans, a może nawet przepaść między wartościami prymarnymi a marginalnymi. Values belong to the cultural order and constitute the foundations of social life. By internalizing them in attitudes and behaviors, in the practices of social life, people shape the cultural profiles of both entire communities and the social personalities of individuals. Communities are created around a community of values and because of this, they take specific forms, such as nations, states, cultural regions, cities or religious communities. Cultural profiles of individuals’ social personalities are a consequence of the internalization of the world of values into individually constructed and implemented projects of social life. The article presents the reconstruction of value systems of the city’s inhabitants, based on empirical research. It focuses on material conditions of declared values orientation and the hierarchy of dignity values. In the hierarchy of recognized values, primary, dominant, indifferent, secondary and marginal values have been distinguished. Many factors: historical and contemporary, cultural and political, determine whether it models the image of the “citizen of the cit””, which is possible to reconstruct based on the conducted research. Its most visible feature is the axiological distance and maybe even the gap between primary and marginal values.
- ItemWartości prorodzinne w świadomości młodzieży słowackiej w procesie przemian (2006 – 2011 – 2016)(Wydawnictwo KUL, 2020) Štefaňak, OndrejPrezentowane studium socjologiczne powstało i pozostaje w dziedzinie empirycznej socjologii moralności, która stara się opisywać oraz wyjaśniać rzeczywistość moralną. Głównym celem tego opracowania jest opis procesu przemian środowiska rodzinnego młodzieży słowackiej oraz jej postaw moralnych w zakresie życia małżeńskiego i rodzinnego. Studium składa się z czterech części. W pierwszej części przedstawione są główne współczesne modele przemian wartości prorodzinnych lub moralności małżeńsko-rodzinnej. Druga część prezentuje przemiany stosunków wewnątrzrodzinnych, trzecia część – przemiany stylów wychowania moralnego, czwarta zaś – przemiany w postawach badanych młodych ludzi w odniesieniu do wybranych małżeńsko-rodzinnych norm moralnych. Opracowanie opiera się przede wszystkim o trzy badania empiryczne, zrealizowane w latach 2006, 2011 i 2016. The present sociological study has arised and remains in area of empirical sociology of morality that aims to describe and explain moral reality. Its main goal is a description of the process of changes of Slovakian youth’s family environment and their moral attitudes in the area of marriage and family life. The study is composed of four parts. The first part presents the main models of changes in current pro-family values or marital and family morality. The second presents changes in intrafamily relations; the third focuses on changes in styles of moral education, while the fourth – on changes in attitudes of young people in relation to selected marriage and family moral norms. The study is based on three empirical researches carried out in 2006, 2011 and 2016.
- ItemPreferencja wartości a jakość i trwałość małżeństwa. Badanie żon Anonimowych Alkoholików(Wydawnictwo KUL, 2020) Zarosińska, Dominika; Śliwak, JacekArtykuł prezentuje powiązania systemu wartości i jakości oraz trwałości związków małżeńskich żon Anonimowych Alkoholików. W badaniach wykorzystano Portretowy Kwestionariusz Wartości S. Schwartza (PVQ-40; adaptowany w 2011 r. przez Cieciucha i Zaleskiego) oraz Skalą Jakości i Trwałości Małżeństwa, autorstwa Ryś. Celem dokonania analiz korelacyjnych, uwzględniono odpowiedzi 286 żon Anonimowych Alkoholików. Prezentowane wyniki badań potwierdzają wszystkie hipotezy eksploracyjne – struktura systemu wartości żon AA jest powiązana z jakością i trwałością ich związków małżeńskich (wyłączając stymulację). The article presents the connections of the structure of value systems of the members of Alcoholics Anonymous wives and the quality and durability of their marriages. The studies make use of: Portrait Values Questionnaire by Schwartz (PVQ-40, adapted in 2011 by Cieciuch and Zaleski) and the Scale of the Quality and Durability of Marriage by Ryś. In order to perform correlation analysis, answers of 286 wives of members of Alcoholics Anonymous were considered. The results presented here confirm all of the posed hypotheses – the structure of value systems of AA wives is connected to the quality and durability of their marriages (simulation excluded).
- ItemWartość pracy dla pracujących osób pozbawionych wolności(Wydawnictwo KUL, 2020) Lenart-Kłoś, KatarzynaCelem artykułu jest przedstawienie wartości pracy w opinii pracujących osób pozbawionych wolności. Na początku zaprezentowano rozumienie pracy jako wartości, podkreślając jednoczenie konieczność ujmowania jej holistycznie, wielowymiarowo. Praca stanowi obecnie jeden z najważniejszych środków resocjalizacji. Dzięki niej możliwe jest przeciwdziałanie prizonizacji, która zachodzi w instytucji totalnej, jaką jest zakład karny. Wyniki badań pokazują, że pracujący osadzeni nie traktują pracy jako uciążliwego obowiązku, lecz raczej jako przywilej. Nie chcieliby także zrezygnować z pracy, jaką wykonują. Nie ma znaczenia, czy sami się zgłosili do pracy, czy została im zlecona i czy otrzymują wynagrodzenie. The aim of this paper is to present the value of labour in the opinion of working prisoners. Work as a value has been presented and its understanding in the holistic way as a multidimensional process has been underlined. Nowadays labour is perceived as one of the most important instruments of resocialization. It enables reducing prisonization in total institutions. The results of the research show that the working prisoners treat labour as a privilege rather than a duty. They would not like to leave their job, no matter whether they have applied for it on their own or it has been commissioned to them and whether they receive a salary.
- ItemSpołeczno-kulturowa wartość wykorzystania gier i zabaw w edukacji, integracji międzypokoleniowej i międzykulturowej według koncepcji Edmunda Bojanowskiego(Wydawnictwo KUL, 2020) Opiela, MariaCelem artykułu jest ukazanie społeczno-kulturowego waloru aplikacji gier i zabaw na rzecz innowacji w edukacji, integracji międzypokoleniowej i międzykulturowej. Wykorzystanie koncepcji E. Bojanowskiego oparte na krytycznej edycji jego notatek w odniesieniu do interdyscyplinarnego dorobku nauk społecznych i humanistycznych posłużyło opracowaniu teoretycznych podstaw rozwiązań metodycznych. Na tej podstawie przedstawiono gry i zabawy jako element kultury dawnej i współczesnej, ich znaczenie dla integralnego rozwoju i edukacji osoby oraz społeczno-kulturowy walor ich aplikacji w integracji międzypokoleniowej i międzykulturowej. Ukazano i uzasadniono społeczno-kulturową wartość, potrzebę, zasady korzystania z dorobku przeszłości i jego aplikacji we współczesnej praktyce edukacyjnej i kulturalnej. The aim of the article is to show the socio-cultural value of applications of games and plays for the benefit of innovation in education, intergenerational and intercultural integration. The use of E. Bojanowski’s concept based on a critical edition of his notes in relation to the interdisciplinary achievements of social sciences and humanities serves to develop the theoretical basis for methodical solutions. On this basis, games and plays are presented as an element of both old and modern culture. The article also highlights their importance for the integral development and education of a person and the socio-cultural value of their application in intergenerational and intercultural integration. The socio-cultural value, need, principles and ways of using the heritage of the past and its applications in contemporary educational and cultural practice are shown and justified.