Artykuły naukowe (Jan Paweł II)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/6387

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 30
  • Item
    Wymagająca miłość na straży dobra wspólnego małżeństwa i rodziny. Refleksje na kanwie Listu do rodzin "Gratissimam sane" Jana Pawła II
    (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Stowarzyszenie Teologów Moralistów, 2024) Brzeziński, Mirosław
    Małżeńska miłość oraz dobro wspólne małżeństwa i rodziny to wiodące tematy, podjęte przez Jana Pawła II, w skierowanym do rodzin całego świata liście Gratissimam sane. List napisany z okazji Międzynarodowego Roku Rodziny (1994), mimo upływu trzydziestu lat od jego napisania, jest ciągle aktualny. Miłość małżeńska, określana przez Jana Pawła II jako miłość piękna i wymagająca, stoi na straży dobra małżeństwa i rodziny. Miłość jest piękna dlatego, ponieważ stawia wymagania osobie kochającej. To dobro, według Jana Pawła II, zawiera się przede wszystkim w tym, co niesie ze sobą treść przysięgi małżeńskiej, a więc miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz bycie ze sobą aż do śmierci. Dobrem małżeństwa jest też człowiek, każdy człowiek, który stanowi małżeńską, a następnie rodzinną komunię oraz istota samej małżeńskiej komunii. Dobrem małżeństwa jest też wiara małżonków, która podobnie jak miłość doprowadziła mężczyznę i kobietę do zawarcia sakramentu małżeństwa oraz łaska, której przyzywają, by wypełnić złożone przyrzeczenia. Ważnym elementem Listu do rodzin i podjętej refleksji w niniejszym artykule będzie ukazanie za Janem Pawłem II sugestii i wskazówek pozwalających małżonkom w codzienności życia obdarowywać się piękną miłością i tym samym troszczyć się o dobro wspólne, a są to przede wszystkim małżeńska i rodzinna modlitwa, poznawanie prawdy o małżeństwie i rodzinie oraz korzystanie z łaski sakramentu małżeństwa, by poznaną prawdę urzeczywistniać dla dobra małżeństwa i rodziny. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób wymagania płynące z małżeńskiej miłości stoją na straży i chronią dobro wspólne małżeństwa i rodziny oraz w jaki sposób małżonkowie mogą i powinni troszczyć się o życie w miłości i jakie mają pomoce płynące z zawartego przez nich sakramentu małżeństwa. Cel ten zamierzamy osiągnąć, stosując metodę analizy tekstów źródłowych, szczególnie Listu do rodzin Gratissimam sane oraz innych tekstów Jana Pawła II i literatury przedmiotu. Osiągnięcie celu będzie niewątpliwie pomocne w zrozumieniu wymagań miłości małżeńskiej i dobra wspólnego w kontekście wyzwań współczesności oraz aktualności nauczania Jana Pawła II, zawartego m.in. w tym dokumencie. Marriage love and the common good of marriage and the family are among the leading themes taken up by Pope John Paul II in his letter Gratissimam sane, addressed to families around the world. The letter, written on the occasion of the International Year of the Family (1994), is still relevant despite the passage of forty years since it was written. Marital love, described by Pope John Paul II as a beautiful and demanding love, stands for the good of marriage and family. Love is beautiful precisely because it makes demands on the loving person that uphold the common good of marriage – the good of each of the persons who make up the marital and then family communion. This good, according to Pope John Paul II, is contained above all in what the content of the marriage vow carries, namely love, fidelity and marital honesty, and being with each other until death. The good of marriage is also the human being, each person who constitutes the marital and then family communion, and the essence of the marital communion itself. The good of marriage is also the faith of the spouses, which, like love, led the man and woman to enter into the sacrament of marriage, and the grace they invoke to fulfill the promises they make. An important element of the Letter to Families and the reflection undertaken in this article will be to show, following John Paul II, suggestions and guidelines that allow spouses in the daily life to give each other beautiful love and thus care for the common good, and these are, in particular, marital and family prayer, learning the truth about marriage and family, and using the grace of the sacrament of marriage to realize the truth learned for the good of marriage and family. The purpose of this article is to show how the requirements flowing from conjugal love guard and protect the common good of marriage and family, and how spouses can and should care for a life of love and what aids they have from the sacrament of marriage. We intend to achieve this goal by using the method of analyzing source texts, especially the Letter to Families Gratissimam sane and other texts of John Paul II and the literature on the subject. Achieving the goal will undoubtedly be an aid to understanding the requirements of conjugal love and the common good in the context of the challenges of modern times, and the timeliness of John Paul II’s teaching contained in this document, among others.
  • Item
    Aktywność obywatelska w kontekście modelu partycypacji społecznej. Socjologiczna aplikacja personalistycznych idei Karola Wojtyły
    (Kancelaria Sejmu RP, 2021) Jabłoński, Arkadiusz; Szymczak, Wioletta
    W artykule zaprezentowano syntetyczne ujęcie aktywności obywatelskiej w kontekście teoretycznego modelu partycypacji społecznej, zgodnie z którym partycypację jako doświadczenie osoby konstytuuje: podmiotowe uzasadnienie, aksjologiczna treść, poczucie sprawstwa i doświadczenie uczestnictwa. Wśród teoretycznych podstaw modelu znajduje się teoria uczestnictwa Karola Wojtyły, ufundowana na jego koncepcji osoby, zoperacjonalizowana na potrzeby jakościowych badań socjologicznych, z których model wyprowadzono. W niniejszym opracowaniu model stanowi narzędzie umożliwiające ukazanie i wyjaśnienie istoty aktywności obywatelskiej jako działania podmiotowego we wspólnocie życia obywatelskiego. Pozwala to spojrzeć na tę aktywność od strony obszaru uprzywilejowanego w zakresie umacniania i manifestowania się podmiotowości, rozwijanej na podstawie obywatelskich wartości rozpoznawanych jako osobiście istotne, mających status wspólnego dobra. The article presents a synthetic view of civic activity in the context of a theoretical model of social participation, according to which participation as an experience of a person is constituted by: subjective justification, axiological content, sense of agency and experience of participation. Among the theoretical foundations of the model is Karol Wojtyła’s theory of participation, based on his concept of a person, operationalized for the purposes of the qualitative sociological research from which the model was derived. In this study, the model is a tool enabling the presentation and explanation of the essence of civic activity as a subjective action in the community of civic life. This allows us to look at this activity from the side of the privileged area in terms of strengthening and manifesting subjectivity, developed on the basis of civic values recognized as personally significant, having the status of common good.
  • Item
  • Item
    Jan Paweł II o kobiecie
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Gałkowski, Jerzy W.
    Antropologia Jana Pawła II to synteza jego rozważań filozoficznych i teologicznych. Podstawowe zagadnienia antropologiczne K. Wojtyły dotyczą analizy człowieczeństwa, natury i osoby człowieka oraz atrybutów człowieka, m.in. chodzi o świadomość i sprawczość, które są podstawą podmiotowości osoby ludzkiej. One też stanowią podłoże dla rozważań nad wcieleniem człowieczeństwa w kobietę i mężczyznę, nad ich relacjami, wzajemnymi związkami i wartościami związki te wyznaczającymi i z tych związków wynikającymi. Relacje omawiane przez Jana Pawła II wychodzą daleko poza pole ontologii, poza sposób istnienia (chociaż w nich są zakotwiczone), sięgają tak „przyziemnych”, ale istotnych dla życia codziennego problemów, jak sposób życia rodzinnego lub samotniczego, zagadnienia pracy, gospodarki i ekonomii. Wiele dokumentów papież poświęcił sprawie kobiet. W Liście do kobiet z 1995 Jan Paweł II wymienia wszystkie stany życia kobiet, wspominając o kobiecie-matce, kobiecie-małżonce, kobiecie-córce i siostrze, kobiecie pracującej zawodowo, kobiecie konsekrowanej. Uznanie godności kobiety odnosi się do konkretnie istniejącej, a nie do jakiegoś pojęcia ogólnego, do wszystkich kobiet, i zarazem do każdej z osobna. Ja Paweł II podkreśla, że wkład kobiety w dzieje ludzkości jest nie mniejszy niż mężczyzny. Wspólne bytowanie kobiety i mężczyzny to bytowanie we wzajemnej do siebie relacji. Jest to relacja bytowania „obok” siebie, „razem z sobą” i „dla drugiego”. Ważne jest dostrzeżenie jedności człowieka – kobiety i mężczyzny – jedności wielopłaszczyznowej i wieloaspektowej. Jedność i równość płci nie oznacza utożsamienia mężczyzny i kobiety ani nie przekreśla pewnego zróżnicowania ich zadań. Mówiąc o jedności i wzajemności w relacjach płci, trzeba dodać, że nie tylko kobietę obowiązuje miłość mężczyzny, ale także mężczyznę obowiązują słowa o miłości kobiety. Widać to zwłaszcza w losach kobiet, problemie jej relacji z mężczyzną. Chodzi o seksualne wykorzystywanie kobiet (a także dzieci) przez mężczyzn. Wymaga to szczególnego zrozumienia. Uznanie miłości, szacunku każdej osoby za podstawową wartość, to właściwa droga dla rozważań o kulturze. The anthropology of John Paul II is a synthesis of his philosophical and theological considerations. Karol Wojtyła’s central anthropological issues focus on the analysis of humanity, human nature, and person, with consciousness and causality as the basis for the agency of human person. These issues also underlie his considerations over the realization of humanity in a woman and man, their mutual relationships, as well as the values that define them or result from them. The relationships analyzed by John Paul II reach far beyond ontology or the mode of existence (although take their root in these), towards more “mundane” problems which are, however, still important in everyday life; issues such as family life, living alone, work, economy or economics. The pope devoted a number of documents to the question of women. In his “Letter to women” (1995), he mentions all the modes of a woman’s life: being a mother, spouse, daughter, sister, a professionally working-woman, or a consecrated woman. The recognition of the woman’s dignity relates to all and each individual woman. John Paul II emphasizes that the woman has had impact on human history equal to that of the man. The common being of the man and the woman consists in their being in a mutual relationship with each other. It is the relationship of being “next to one another”, “together with one another”, as well as “one for another”. It is important to notice the unity of a human – both the man and the woman – the unity with many aspects and layers. The unity and equality of sexes does not imply their identity, nor does it deny some level of differences between their tasks. When speaking of the equality and mutuality of the relationships between sexes, one needs to add that it is not only the woman who is obliged by love of the man, but it is also the man who is obliged by the woman’s words of love. It can be clearly seen in the fate of many women, and their relationship with men. I mean here sexual abuse of women (but also of children) by men. This requires special understanding. Admitting that love and respect to each person are fundamental values is a proper direction to be taken in the considerations over culture.
  • Item
    Dobro wspólne w nauczaniu papieży Jana Pawła II i Franciszka a wybrane aspekty teorii ekonomii
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Horodecka, Anna; Żuk, Andrzej Jakub
    Głównym celem artykułu jest przedstawienie, porównanie i ocena współczesnych koncepcji dobra wspólnego sformułowanych przez ekonomistów w odniesieniu do rozumienia dobra wspólnego przez papieży Jana Pawła II i Franciszka. Intencją autorów niniejszego opracowania jest zatem wniesienie wkładu w toczącą się dyskusję na temat dobra wspólnego poprzez przedstawienie interdyscyplinarnej perspektywy integrującej tradycje katolickiej nauki społecznej ze współczesnymi koncepcjami ekonomicznymi, wzbogacając tym samym rozumienie kategorii dobra wspólnego w teorii ekonomii. Artykuł podkreśla tendencję teorii ekonomii w kierunku jednowymiarowych i relatywistycznych koncepcji dobra wspólnego oraz sugeruje poszukiwanie jednocześnie dwuwymiarowych i uniwersalistycznych ekonomicznych idei dobra wspólnego. Uznaje osiągnięcia papieży Jana Pawła II i Franciszka w pogłębianiu zrozumienia kategorii dobra wspólnego i zakłada, że nauczanie to może służyć jako inspiracja badawcza dla ekonomistów. Praca ukazuje także, w jaki sposób kategoria dobra wspólnego skłania do przewartościowania i umożliwia modyfikację podstawowych założeń teorii ekonomii, takich jak homo oeconomicus czy rozumienie racjonalności. The main purpose of the article is to present compare and evaluate contemporary con-cepts of the common good formulated by economists in relation to the understanding of the common good by Popes John Paul II and Francis. This study, therefore, aims to con-tribute to the ongoing discussion on the common good by presenting an interdisciplinary perspective integrating the traditions of Catholic social teaching with contemporary economic concepts, thereby enriching the understanding of the category of the common good in economic theory. The article highlights the tendency of economic theory towards one-dimensional and relativistic concepts of the common good and suggests the search for simultaneously two-dimensional and universalistic economic ideas of the common good. It recognizes the achievements of Popes John Paul II and Francis in deepening the understanding of the category of the common good and assumes that this teaching can serve as a research inspiration for economists. The work also shows how the category of the common good prompts a re-evaluation and enables modification of the basic assumptions of economic theory, such as homo oeconomicus or the understanding of rationality.