Roczniki Kulturoznawcze, 2022, Vol. 13, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Roczniki Kulturoznawcze, 2022, Vol. 13, nr 1 by browse.metadata.type "info:eu-repo/semantics/article"
Now showing 1 - 7 of 7
Results Per Page
Sort Options
- ItemEpistemologiczne i etyczne aspekty teorii relacji osobowych w Elementarzu metafizyki Mieczysława Gogacza(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Andrzejuk, ArturProfesor Mieczysław Gogacz uważa, że własności transcendentalne, przejawiające akt istnienia bytu, są podstawą jedynych realnych relacji, które byt osobowy nawiązuje z innymi bytami. Można więc powiedzieć – korzystając ze znanej formuły Leibniza – że transcendentalia są oknami i drzwiami bytu, gdy „okna” uznamy za poznawanie, a „drzwi” – za działanie. Sposobem, w jaki się to dokonuje są relacje istnieniowe, czyli takie relacje, które według Autora Elementarza metafizyki są wyznaczane przez własności transcendentalne: miłość budująca się na realności (res), wiara wyznaczana przez własność prawdy (verum) oraz nadzieja, której fundamentem jest transcendentalna własność dobra (bonum). To ujęcie ma swoje konsekwencje przede wszystkim w antropologii filozoficznej, którą Gogacz uważa za metafizykę człowieka, ale także w teorii poznania i w etyce, na co chcielibyśmy zwrócić uwagę w tym artykule.
- ItemFakt kulturowy i problem kryteriów jego oceny(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kiereś, HenrykArtykuł podejmuje problem oceny faktów kulturowych. Zagadnienie to jest osadzone w perspektywie filozoficznej, ale dzieje filozofii to historia sporów, z których pierwszy toczy się wewnątrz tradycji idealizmu pomiędzy racjonalizmem i irracjonalizmem, a drugi pomiędzy idealizmem – jego dwoma nurtami – i tradycją realizmu poznawczego. Różnica pomiędzy faktami kulturowymi a kulturotwórczymi uzasadnia istnienie aktów oceny, a także dzięki teorii dobra oraz teorii ludzkiego życia prowadzi do wniosku, iż miarą oceny tych aktów jest ludzkie życie. Jest ono dobrem bezwzględnym, żyjąc doskonalimy je, aktualizujemy zawarte w nim potencjalności, ale stawia nas ono przed koniecznością rozstrzygnięcia, co jest jego celem ostatecznym, czyli takim, do którego powinniśmy zmierzać. Ta decyzja wpływa na charakter naszej działalności, decyduje o doborze dóbr partykularnych (użytecznych i przyjemnościowych), których wartość pozwala ów cel osiągnąć. Nie jest to zadanie proste i łatwe, ale właśnie na tym polega dramat naszego bytowania w świecie.
- ItemPo co nam antropologia? O wzajemnym przenikaniu dyskursów na temat kultury/kultury duchowej(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Szafrański, Adam A.Świat współczesny to świat wielokulturowy i chyba już zdążyliśmy do tego przywyknąć – przynajmniej większość z nas. Stąd codziennie, na przykład w pracy, staramy się pokonywać dzielące nas różnice, szukając porozumienia z kimś, o kim tak naprawdę niewiele wiemy. Choć rozumiemy go, to jednak nie jesteśmy w stanie „wczuć” się w jego świat. Antropologia kulturowa/interpretacyjna, której naturalnym kontekstem jest „globalna wioska”, pomaga nam oswoić „Innego”. Odwołując się do wybranych koryfeuszy antropologii starałem się krok po kroku budować nić porozumienia z „kimś”, kto nie przynależy do mojego świata i nigdy tak nie będzie. W propozycji tej nie zasypuję różnic, i właśnie mimo tych różnic, szukam porozumienia z „kimś”, za którym stoi inna, niepowtarzalna tradycja. Porozumienie jest możliwe, gdyż wszyscy jesteśmy ludźmi, ale „skrojeni” na miarę własnej kultury. Antropologia interpretacyjna to osobliwa propozycja spotykająca się najczęściej z filozofią kultury i z literaturą.
- ItemThe Body-Organism Difference as a Bridge between Particular Sciences and Philosophy in Understanding Human Person(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Pańpuch, ZbigniewThe article copes with a plurality of sciences in general and focuses in the human-related sciences, which present different cognitive results. There is difficult to co-ordinate them because of the difference in methods, aims and formal objects of sciences, whereas the material object of various sciences - the real man exists as the only subject, with a definite and clearly determined substance. In a consequence, they produce different concepts of man. Is it possible to co-ordinate or to reconcile these various information about human being, especially these from particular sciences with the philosophical anthropology? A general understanding of the biological organism is of this kind that it is an object of science, but the notion of organism has been present in philosophy quite a long time—from the ancient times. Thus, an outline of the problem appears, namely the distinction between the organism, as an object of possible experience (fundamentally internal, but also external) and the body in the metaphysical sense, as an sub-ontic element of the human being. From the metaphysical point of view it seems (and that is my proposition or may be only a point mentioned anywhere by some authors, which I would like especially stress), that this whole—consisting of its organic parts, all unified in systemic reciprocal dependencies and various relations—is only accidental to human substance. This human substance—is a person. This specific “set of accidentals” constituting the human organism is subordinated (subjected) to the substance and exists in it and by it. Such an understanding of the organism and more precisely described distinction between it and the body can determine the field of interest of philosophy and other sciences, and simultaneously create a bridge between them. Human organism could be a good object of various research in the field of particular sciences. But the scientists should not forget about metaphysic and existential background of the human organism. From the other hand, the philosophers looking for the necessary causes of the human being have to take in consideration this necessary and specific set of accidentals (a human organism) and the particular knowledge of it provided by the scientists.
- ItemWhy American Education Today Ought to be Counter-Cultural(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Hancock, Curtis L.In his article, the author points out the gradual domination of leftists in universities, which eventually affected all American institutions. This is very evident today in the leftist attitudes of the media, the legal profession, the bureaucracy, the government, and even the clergy. The author argues that because of this transformation, if one wants to assess the state of American society, one must address what has happened in the universities. As universities have normalized Marxist cultural principles and attitudes, the critic of higher education must expose these Marxist tendencies in schools. Because this Marxist tendency now dominates university culture, it must be demanded that higher education reform today be countercultural.
- ItemWizualność współczesnej kultury(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kawecki, WitoldKultura współczesna pozostaje pod dużym wpływem komunikacji i kultury wizualnej. Rewolucja ikoniczna czyli tzw. „zwrot piktoralny” doprowadził do zdominowania przez obraz społecznej i kulturowej rzeczywistości. Z jednej strony ma to pozytywny skutek pozwalając dostrzec i poznać obszary, które były dla człowieka niezauważalne. Z drugiej, ekspansja wizualności marginalizuje funkcje słowa i spłaszcza poznawanie rzeczywistości. Artykuł usiłuje pokazać co jest istotą kultury wizualnej, jakie są jej ścisłe powiązania z kulturą medialną, a także jak mocno wpływa ona na kształtowanie się nowego modelu teologii, zwanej wizualną. Podjęcie tematyki teologicznej w kulturze wizualnej ma wielkie znaczenie zarówno dla studiów kulturoznawczych jak i dla teologii, prowadząc do wspólnych badań interdyscyplinarnych nad fenomenem obrazu.
- ItemZ badań terenowych w powiecie szczycieńskim (O dezintegracji grupy kulturowej Mazurów)(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Biliński, PiotrArtykuł dotyczy badań grupy współczesnych Mazurów powiatu szczycieńskiego. Społeczność ta stanowi przykład grupy regionalnej (kulturowej), ukształtowanej na terenach o wpływach pruskich, germańskich i słowiańskich, czyli w warunkach charakterystycznych dla pogranicza kultur. Szczególnie zaakcentowana jest tu ważna i w pełni niezbadana problematyka zróżnicowania, ewaluacji i perspektyw dalszych losów tej grupy. Dominacja czynników natury historycznej i cywilizacyjnej powodowała, że przez wieki ludność mazurska ulegała procesom akulturacji, asymilacji i adaptacji, a ostatnio też wzmożonej unifikacji i globalizacji. Tym ostatnim sprzyjają dziś media i informatyzacja życia społecznego, a jednostki społeczne wybiórczo przejmują określone wzorce i zachowania.