Studia z Prawa Wyznaniowego, 2014, T. 17
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Studia z Prawa Wyznaniowego, 2014, T. 17 by Subject "Catholic Church"
Now showing 1 - 5 of 5
Results Per Page
Sort Options
- ItemDyskryminacja katechetów zakonnych w prawie oświatowym okresu gomułkowskiego(Wydawnictwo KUL, 2014) Wiśniewska, JoannaDyskryminacja katechetów przynależących do żeńskich i męskich zgromadzeń zakonnych - obecna co prawda w praktyce administracyjnej władz oświatowych już w pierwszej powojennej dekadzie - swoistego usankcjonowania przepisami prawa oświatowego doczekała się dopiero w okresie gomułkowskim. W katechetów zakonnych - których pracę wśród dzieci i młodzieży, komuniści traktowali jako poważną przeszkodę na drodze laicyzacji systemu oświaty i wychowania - wymierzone zostały przede wszystkim dwa akty normatywne ministerstwa oświaty: zarządzenie z dn. 4 sierpnia 1958 r. w sprawie nauczycieli religii, które pozbawiło osoby zakonne możliwości pracy katechetycznej na terenie szkoły oraz zarządzenie z dn. 19 sierpnia 1961 r. w sprawie prowadzenia punktów katechetycznych, stanowiące z kolei podstawę do odsunięcia zgromadzeń zakonnych od pozaszkolnego nauczania religii. Celowe działania o charakterze dyskryminującym, choć pozbawiły osoby zakonne prawa nauki religii w szkole, nie zdołały jednak całkowicie wyeliminować sióstr zakonnych i zakonników z katechizacji, prowadzonej - z punktu widzenia przepisów prawa oświatowego - nielegalnie w punktach katechetycznych. Although the discrimination catechists belonging to male and female religious congregations had been presenting in administrative practice of the educational authorities in the first postwar decade, it was legitimized by the law of the educational during the reign of Wladyslaw Gomulka. The religious catechists (whose work with children and adolescents was treated by the Communists as a serious obstacle to the laicization of the school system and education) have been directed above all two legislative acts issued by the Ministry of Education: a) the ordinance dated August 4, 1958 concerning the teachers of religion - it deprived the religious possibility of working catchetic work in the school; b) and the ordinance dated August 19, 1961 concerning the conducting catechetic centers - it has become the legal basis for retraction religious congregations from extracurricular teaching of religion. Though intentionally discriminatory action deprived the consecrated persons rights of teaching religious in school, however were unable to completely eliminate nuns and monks from catechesis, which - from the point of view of educational law - was conducted illegally in catechetical centers.
- ItemModification of the legal basis of the activity of religious orders in Poland introduced by the communist authorities in 1949(Wydawnictwo KUL, 2014) Ordon, MartaThis study casts light on the circumstances and effects of changes to the legal acts defining the legal framework of the activities of religious orders in post-war Poland. Until 1949, religious orders had not been covered by the regulations on the creation and legalization of secular associations. Pursuant to the decree of 5 August 1949, however, they were obligated to comply with the provisions of the Law on Associations. Failure to apply for the registration resulted in the dissolution of the order and the forfeiture of its assets by the state. Still, despite the submission of the applications as provided by law, the authorities refused to registered orders and did not maintain an official register of such entities, either. In point of fact, the communist regime only intended to develop such a legal context in which the law might be used as a tool of repression against religious orders. The actual aim of the 1949 amendment was not the intent to clarify the legal status of religious orders, which remained uncertain in the aftermath of the Resolution of the Provisional Government of National Unity of 12 September 1945 invalidating the 1925 Concordat. The authorities only intended to establish a strict state control over religious organizations and, by extension, gradually reduce their activity until their complete disappearance from public life. The content relies primarily on the analysis of the legislation and archival material gathered in the state and ecclesiastical archives in Poland. Artykuł pokazuje okoliczności i skutki zmiany aktów prawnych, określających prawne ramy działalności zakonów w Polsce po II wojnie światowej. Do roku 1949 zakony nie podlegały przepisom dotyczącym tworzenia i legalizacji zrzeszeń świeckich. Na podstawie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. zostały zobowiązane do podporządkowania się przepisom Prawa o stowarzyszeniach. Brak wniosku o rejestrację skutkować miał rozwiązaniem zgromadzenia zakonnego i przejęciem jego majątku na rzecz państwa. Pomimo złożenia przewidzianych prawem wniosków, władze nie dokonały rejestracji zakonów, nie prowadziły również formalnego rejestru tych podmiotów. W rzeczywistości bowiem władzom zależało jedynie na ukształtowaniu takiego stanu prawnego, który można byłoby wykorzystać jako narzędzie represji wobec zakonów. Jak pokazują materiały archiwalne, prawdziwym celem nowelizacji z 1949 r. nie było dążenie do uregulowania stanu prawnego zakonów, który w tamtym okresie pozostawał niepewny ze względu na uchwałę Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z dnia 12 września 1945 r. deklarującą nieobowiązywanie Konkordatu z 1925 r. Władzom zależało jedynie na objęciu zakonów skrupulatnym nadzorem państwowym, a w konsekwencji stopniowe ograniczanie ich działalności, aż do zupełnego usunięcia z życia społecznego. Tekst oparty został przede wszystkim na analizie aktów prawnych oraz na materiałach archiwalnych zgromadzonych w polskich archiwach państwowych i kościelnych.
- ItemPrawo Kościoła katolickiego do zakładania i prowadzenia szkół(Wydawnictwo KUL, 2014) Więcek, KatarzynaW artykule przedstawione zostały podstawowe motywy podejmowania przez Kościół Katolicki działalności oświatowej. Nawiązując do wielowiekowej tradycji podmioty kościelne również w dobie obecnej zajmują się prowadzeniem placówek edukacyjnych, wśród których na szczególną uwagę zasługują szkoły. Korzystając z gwarantowanej przez prawodawstwo państw demokratycznych wolności religijnej, Kościół wspiera rodziców w wychowywaniu dzieci zgodnie z ich przekonaniami religijnymi. Szczególną formą tej pomocy jest prowadzenie szkół, w których proces wychowawczy opiera się na wartościach chrześcijańskich. Szkoły katolickie podlegają podwójnemu reżimowi prawnemu. Ich zakładanie i podstawowe zasady funkcjonowania określa zarówno prawodawstwo oraz nauczanie Kościoła, jak również przepisy prawa krajowego. W polskim systemie oświaty odnośnie do szkół prowadzonych przez kościelne osoby prawne, co do zasady, mają zastosowanie przepisy dotyczące szkół prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne, inne niż jednostki samorządu terytorialnego. Podmioty kościelne posiadające osobowość cywilnoprawną mogą, zgodnie z prawem polskim, zakładać szkoły publiczne, niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych oraz niepubliczne. Ważne jest, aby podejmując starania, mające na celu realizację wymagań, wynikających z przepisów państwowych, nie zapominano równie gorliwie troszczyć się o zachowanie katolickiej tożsamości, która stanowi o specyfice tych szkół. The article presented were the basic reasons for the Catholic Church's educational activities. Referring to the centuries-old tradition Church bodies also now are pursuing educational establishments, among which deserve special attention of school With guaranteed by the legislation of the democratic States of religious freedom, the Church supports parents in the upbringing of children in accordance with their religious beliefs. A special form of this aid to schools, in which tutorial is based on Christian values. Catholic schools are subject to the dual legal regime. The establishment and the basic principles of their operation specifies both the legislation and the teaching of the Church, as well as the provisions of national law. In the Polish education system with regard to the schools run by the Church legal entities as a general rule, apply the provisions relating to schools run by individuals and legal persons, other than the units of local government. Church entities which are legal persons may, in accordance with Polish law, established public schools, non-public to power public schools and non-public. It is important that in its efforts aimed at the implementation of the requirements arising from government legislation not to forget as earnestly care about preserving Catholic identity that provides for the specific characteristics of these schools.
- ItemRejestr wyznaniowych osób prawnych – wybrane zagadnienia na przykładzie jednostek Kościoła katolickiego(Wydawnictwo KUL, 2014) Malesa, Wojciech; Wawrzaszek, AnetaJednostki organizacyjne Kościołów i innych związków wyznaniowych mogą uzyskać osobowość prawną na gruncie prawa polskiego. Ten przywilej umożliwia swobodne funkcjonowanie w przestrzeni publicznej. Według przyjętej w Polsce koncepcji, osoby prawne działają przez swoje organy. Prawo wewnętrzne Kościoła katolickiego wprowadza szereg ograniczeń w kompetencjach poszczególnych organów, co powoduje utrudnienia w obrocie prawnym. Przedmiotem orzeczeń sądowych stały się spory związane z dokonaniem przez kościelną osobę prawną czynności, do której nie była umocowana na gruncie prawa kanonicznego. Wyroki wydawane w tych sprawach wywołały dyskusję w doktrynie. Rozwiązaniem problemu jest upublicznienie kompetencji poszczególnych osób prawnych i ich organów, co zabezpieczy pewność obrotu. M. Pietrzak, D. Walencik i A. Januchowski postulują utworzenie publicznego rejestru wyznaniowych osób prawnych. Koncepcję tę rozwijają autorzy artykułu, którzy określają zarys tego rejestru –miałyby się w nim znaleźć informacje o nazwie, adresie siedziby oraz numerach identyfikacyjnych wyznaniowej osoby prawnej. Ponadto ujawniona powinna zostać jej przynależność denominacyjna, teren działania, dane organu stanowiącego (nadrzędnego) i dane organu zarządzającego (wykonawczego). W artykule przedstawiony został także przykładowy katalog kompetencji związanych z prawem reprezentacji oraz zaciągania zobowiązań finansowych, które należy wymienić w rejestrze. Poruszono także kwestię możliwości nadawania statusu organizacji pożytku publicznego. Organizational units of Churches and religious associations may receive legal personality on the basis of the Polish law. This privilege enables them to function freely in the public space. According to the concept adopted in Poland, legal persons act through their organs. The domestic law of the Catholic Church introduces a number of restrictions in regard to the competences of particular organs, which causes difficulties in the legal turnover. What has started to become the subject of the court’s rulings has been the fact of taking actions by the church’s legal person to which he has not been authorized on the basis of the canonic law. The sentences issued in these matters have led to a discussion on the doctrine. The solution of the problem is to make the competences of particular legal persons and their organs public, which will ensure the security of the turnover. M. Pietrzak, D. Walencik and A. Januchowski, the authors of the articles, postulate the creation of the public register of denominational legal persons. The authors of the article develop this concept and provide an outline for this register – it would contain information about the denominational legal person’s name, the address of residence and identification numbers. Moreover, what should be revealed is denominational belonging, the area of action, the data referring to the decision making organ (superior) and the data of the managing organ (executive). The article also presents an exemplary catalogue of competences connected with representation law and incurring financial obligations which should be listed in the register. The possibility of giving the status of a public utility organization has also been tackled.
- ItemSympozjum naukowe pt. Prawo małżeńskie Kościołów chrześcijańskich w Polsce w kontekście wyznaniowej formy małżeństwa cywilnego, Warszawa, 26 marca 2014 r.(Wydawnictwo KUL, 2014) Ordon, MartaSprawozdanie z Sympozjum naukowego pt. "Prawo małżeńskie Kościołów chrześcijańskich w Polsce w kontekście wyznaniowej formy małżeństwa cywilnego", Warszawa, 26 marca 2014 r.