Wydział Nauk Społecznych / Faculty of Social Sciences
Permanent URI for this community
* Instytut Ekonomii i Finansów * Instytut Dziennikarstwa i Zarządzania * Instytut Pedagogiki * Instytut Psychologii * Instytut Nauk Socjologicznych * Instytut Nauk o Polityce i Administracji
Browse
Browsing Wydział Nauk Społecznych / Faculty of Social Sciences by browse.metadata.rights "Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International"
Now showing 1 - 17 of 17
Results Per Page
Sort Options
- ItemCeremonie religijne w parafii Urzędów w XVII-XVIII wieku(Wydawnictwo KUL, 2007) Surdacki, MarianEin sehr wichtiges Ereignis mit religiösem und sozio-moralischem Charakter stellten in der altpolnischen Zeit die Taufen dar. Die in den Matrikelbüchern enthaltenen Schilderungen der Prozedur und der mit der Spendung des ersten Sakraments verbundenen Zeremonien liefern einen vorzüglichen Beitrag zum Kennenlernen des täglichen Lebens, der Bräuche, der zwischenmenschlichen und familiären Verhältnisse, der Sozialstruktur der Bewohner von Urzędów sowie ihrer Kontakte mit den umliegenden Dörfern und Städten. Urzędów erhielt als königliche Stadt im Jahre 1405 von König Władysław Jagiełło die Stadtrechte verliehen. Die schon vor 1425 existierende Pfarrei Urzędów gehörte in den besprochenen Jahrhunderten zum Dekanat Urzędów, zum ArchidiakonatZawichost und zur Diözese Kraków. Das Sakrament der Taufe wurde in der Pfarrkirche gespendet, zu völlig zufälligen Zeitpunkten – sowohl am Sonntag als auch an Arbeitstagen. Falls das Leben des neugeborenen Kindes bedroht war, spendeten ihm die Priester auch in der Privatwohnung der Eltern die Taufe – ohne die Anwesenheit von Taufpaten und ohne die gebührende Zeremonie, d.h. die sogenannte Wassertaufe. Nach einiger Zeit fand dann in der Kirche eine diese Nottaufe ergänzende Zeremonie statt. In den dreißiger bis vierziger Jahren des 18. Jahrhunderts bekamen die Kinder zwei und manchmal auch mehr Pateneltern. Massenhaft wurden Geistliche als männliche Taufpaten gewählt, und zwar unabhängig vom ausgeübten Beruf und vom materiellen Status der Eltern des Kindes. Allgemein verbreitet war es auch, möglichst wohlhabende Bürger als Taufpaten auszuwählen, z.B. Beamte und Vertreter der Zünfte. Eine besondere und erstaunlich zahlreiche Kategorie der zu Taufpaten der Kinder von Urzędów berufenen Personen bildeten die in der Umgebung und auch weiter entfernt wohnenden Adligen sowie die in Urzędów stationierten Soldaten königlicher und privater Heeresteile. Überraschend sind die Informationen über jüdischen Mädchen gespendete Taufen. Noch bessere Möglichkeiten als im Falle der Taufen, das Bild des täglichen Lebens der Bewohner von Urzędów zu rekonstruieren, bieten die Schilderungen der mit der Eheschließung verbundenen Bräuche und Umstände. Die meisten Heiraten fanden im Januar und Februar sowie im Oktober statt. Nur ganz selten wurde das Sakrament der Ehe in der Frühjahrs- und Sommerszeit sowie im September gespendet. Die Organisierung und Verschiebung der Eheschließung vor allem in die Herbst- und Wintermonate kann durch die Häufung jahreszeitlicher Feldarbeiten im Frühjahr und Sommer erklärt werden, mit denen die größtenteils von der Landwirtschaft lebende Bevölkerung von Urzędów belastet war. Die erhaltenen Bücher begründen die Ansicht, dass die sozialen Barrieren, der Grad des materiellen Wohlstandes sowie die territoriale Herkunft für die Eheschließung von entscheidender Bedeutung waren. Die Bürger von Urzędów beiderlei Geschlechts wählten sich ihre Lebenspartner meistens unter ihren Mitbewohnern aus, wobei darauf geachtet wurde, dass dies jeweils Personen mit ähnlichem sozialem Status waren. Die reichsten Jungfrauen aus den ehrbarsten Familien von Urzędów schlossen aber auch oft die Ehe mit Bürgern anderer Städte, z.B. aus Lublin, um die gesellschaftlichen Aspirationen ihrer Eltern zu befriedigen. Im Durchschnitt schlossen pro Jahr etwa 12 Paare die Ehe, aber mit jedem Jahr wies dieser Durchschnittswert eine wachsende Tendenz auf, die fast bis zum Ende des 18. Jahrhunderts aufrechterhalten wurde. Große Bedeutung maßen die künftigen Eheleute auch dem sozialen Status ihrer Trauzeugen bei; sie waren bemüht, dafür Personen auszuwählen, welche wichtige Funktionen erfüllten. Es herrschte geradezu eine Art Mode oder Brauch, Vertreter der Behörden oder der städtischen Eliten als Trauzeugen zu bitten, und zwar unabhängig vom Wohlstand der Neuvermählten. In den Jahren 1797-1804 starben in Urzędów 443 Personen. Im Durchschnitt starben damals jährlich 69 Personen in der Pfarrei. Die größte Ernte hielt der Tod im Januar, April, März, Dezember und Februar, d.h. im Winter und im Vorfrühling. Die Kindersterblichkeit war vom heutigen Gesichtspunkt aus betrachtet unvorstellbar hoch, besonders was die jüngsten betraf: die Neugeborenen und die Säuglinge. Die verstorbenen Pfarreimitglieder wurden auf dem Friedhof gleich neben der Pfarrkirche beigesetzt und dann, schon von Anfang des 19. Jahrhunderts an, auf dem neuen Friedhof an der Straße nach Dzierzkowice. Verstorbene Heiminsassen wurden auf dem Spitalfriedhof an der Heilig-Geist- Kirche beigesetzt.
- ItemElementy wizerunku medialnego w internetowych serwisach plotkarskich w świetle badań ankietowych(Wydawnictwo Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II, 2013) Gruchoła, Małgorzata; Kruczek, EwelinaCelem publikacji jest ustalenie stanu wiedzy na temat internetowych serwisów plotkarskich. Po wstępnych rozważaniach terminologicznych zostały zaprezentowane wyniki badań ankietowych. Ich celem była analiza ogólnej wiedzy i opinii respondentów na temat ww. serwisów oraz ich roli w kreowaniu wizerunku medialnego. W artykule zastosowano metodę analityczno-syntetyczną oraz sondaż diagnostyczny. Zjawisko kreowania wizerunku medialnego za pomocą internetowych serwisów plotkarskich jest tak samo nowe jak i same portale. Bazuje ono na wiedzy potocznej, a więc subiektywnej i chaotycznej. Służy celom doraźnym. Opiera się na uogólnieniach, często na naukowych pseudoautorytetach, nie prowadzi do wiedzy teoretycznej oraz nie służy ogólnemu poznaniu świata. Wykreowany wizerunek bywa błędny, zawodny, szablonowy i stereotypowy. W Polsce działa kilkanaście serwisów plotkarskich, na których treść większości newsów pokrywa się. Główną domeną wielu celebrytów jest zasada: „nie ważne jak o tobie mówią, ważne żeby w ogóle mówili”. Wyniki przeprowadzonej ankiety nie zaskoczyły jej autorów. Polacy czytają internetowe serwisy plotkarskie. Orientują się w ich tematyce. Potępiają wszelkie przejawy łamania podstawowych zasad moralnych. Pod wpływem przeczytanych plotek respondenci starają się ocenić daną osobę publiczną, realizując jeden z główniejszych celów analizowanych portali. Wyrabiają sobie zdanie na temat danej osoby i potem świadomie lub nie, w kontaktach z przyjaciółmi przenoszą te opinie dalej. Ankietowani uznali również, że kontrowersyjnym zachowaniem jest ukazywanie swojej prywatności. Chociaż po takich oryginalnych doniesieniach najbardziej zapamiętują danego celebrytę. Przeprowadzone badania dowiodły, iż internetowe serwisy plotkarskie w pewnym stopniu kreują wizerunki medialne celebrytów. Internauci oceniając osobę biorą pod uwagę newsy, niekoniecznie pozytywne, zamieszczane na internetowych serwisach portalach. The paper’s objective is determination of knowledge status regarding gossip websites. After preliminary ter minological considerations, survey results have been presented. Their objective was analysis of the general knowledge and opinion of respondents on the above mentioned websites and their role in creation of image in the media. Analytic and synthetic method and diagnostic poll was used in the article. The phenomenon of image creation in the media by means of gossip websites is as new as websites themselves. It is based on common knowledge, therefore is subjective and chaotic. It serves ad-hoc objectives. It is based on generalisations, frequen tly on scientific pseudo-authorities, does not lead to theoretical knowledge and does not serve the general world cognition. The created image is sometimes false, elusive, trite and stereotypical. Several gossip websites operate in Poland. The content of majority of their news overlaps. Domain of many celebrities is the principle: “it is not important how people talk about how; it is important that they talk about you” Results of the survey have not surprised its authors. Poles read gossip websites. They know their subject area. They decry any symptoms of breaking the basic moral values. Under the influence of read gossips, respondents try to asses a given public person, thereby realizing one of the major objectives of the analysed websites. They built opinion regarding a given person and then consciously or not, pass the opinion in social contacts. The respondent also acknowledged that revealing of one’s privacy is controversial behaviour. However, after hearing such original news, they remember more a given celebrity. The conducted research has proven that gossip websites to some degree create celebrity image in the media. Internet users assess a person taking into consideration not necessarily positive news inserted on gossip websites.
- ItemInfirmeria Świętego Ducha w Rzymie w XVII-XVIII wielu. Perspektywy badawcze(Wydawnictwo KUL, 2018) Surdacki, MarianSzpital Świętego Ducha w Rzymie, ufundowany w 1198 r, przez papieża Innocentego III, a zarządzany przez szpitalny zakon Świętego Ducha, był największą placówką charytatywną w Europie w średniowieczu i czasach nowożytnych. Aż do zjednoczenia Włoch pełnił dwie funkcje: przytułku dla podrzutków (brefotrofium) oraz szpitala-lecznicy dla chorych (infirmeria). Funkcja opiekuńcza Szpitala Świętego Ducha, jako przytułku dla dzieci porzuconych, została już kompleksowo zbadana i opracowana przez piszącego te słowa (Dzieci porzucone w Szpitalu Świętego Ducha w Rzymie w XVIII wieku, Lublin 1998; Il brefotrofio dell’Ospedale di Santo Spirito in Roma nel XVIII secolo, Conferenze 115, Varsavia - Roma 2002). W przeciwieństwie do brefotrofium, w dotychczasowych badaniach brak jest nie tylko szczegółowych studiów, ale i przyczynkarskich artykułów naukowych poświęconych infirmerii szpitala Św. Ducha w Rzymie w jakimkolwiek okresie. Z tego względu warto pokusić się o opracowanie drugiej części szpitala rzymskiego, pełniącej funkcję lecznicy dla chorych. Takie badania zamierza podjąć autor tego artykułu. Szpital Świętego Ducha był lecznicą wielooddziałową i wielofunkcyjną, przystosowaną do kuracji różnorodnych chorób, co wtedy było zjawiskiem wyjątkowym. Badania mają wykazać w jakim stopniu infirmeria rzymska, stosująca innowacyjne i prekursorskie rozwiązania w leczeniu chorych, miała inspiracyjny i modelowy wpływ na rozwój medycyny i kształtowanie się nowoczesnego szpitala europejskiego. Powstanie monografii infirmerii szpitala Św. Ducha byłoby pionierskim osiągnięciem, a szpital doczeka się integralnego – dwuczęściowego opracowania dwu odrębnych instytucji, znajdujących się w tym samym kompleksie budowlanym. Badania mają ukazać infirmerię Św. Ducha w kontekście przemian modelu opieki medycznej i społecznej na tle „rewolucji” naukowych XVII i XVIIII w. i zachodzących przemian w Europie przełomu XVIII i XIX w. The Holy Spirit Hospital in Rome, founded in 1198 by Pope Innocent III and managed by the Hospitallers of the Holy Spirit was the biggest charity in medieval and modern Europe. Until the unification of Italy, it had two functions: an orphanage for foundlings (brefotrofium) and a hospital for the ill (infirmary). The Holy Spirit Hospital as an orphanage for abandoned children has already been thoroughly studied by the author of this article (The Children Abandoned in the Holy Spirit Hospital in Rome in the 18th century, Lublin 1998; Il brefotrofio dell’Ospedale di Santo Spirito in Roma nel XVIII secolo, Conferenze 115, Varsavia - Roma 2002). The current literature lacks not only detailed studies but also contributory articles devoted to the Holy Spirit Infirmary in Rome in any period (contrary to brefotrofium). Therefore it is worth studying the other function of the Roman hospital, namely the infirmary for ill people. And the author of the following article intends to do this task. The Holy Spirit Hospital was an infirmary with a number of wards and functions adapted for the treatment of various diseases, which was an exceptional phenomenon at the time. The aim of the research is to show to what extent the Roman infirmary, using innovative and pioneering treatments of the ill, influenced the development of medicine and the shape of the modern European hospital. The monograph about the Holy Spirit Hospital would be a pioneering achievement and the hospital would have an integral, two-part study of the two separate institutions functioning in the same buildings. The research intends to present the Holy Spirit Infirmary in the context of the changes in medical and social care against a background of the scientific ‘revolutions’ of the 17th and 18th centuries and changing Europe at the turn of the 19th century.
- ItemNauczycielska ocena rozwoju emocjonalno-społecznego uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi(Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2023-12-01) Domagała-Zyśk, Ewa; Knopik, Tomasz; Papuda-Dolińska, Beata; Bieńkowska, Katarzyna Ita
- ItemObserwacja funkcjonalna w modelu Szkolnej Oceny Funkcjonalnej(Polihymnia, 2023-12-01) Domagała-Zyśk, EwaCelem tekstu jest przedstawienie znaczenia, założeń, zasad oraz metod obserwacji funkcjonalnej, która jest jednym z ważniejszych elementów procesu Szkolnej Oceny Funkcjonalnej. Przedstawiono także narzędzia - Formularz Konsultacji Zespołowych oraz Arkusz Obserwacji ucznia, które przygotowane zostały w modelu proponowanym w Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełno sprawności i Zdrowia (ICF) i mogą służyć jako narzędzia do obserwacji funkcjonalnej dla nauczycieli i rodziców. Artykuł kończą wnioski dotyczące konieczności doskonalenia nauczycieli i pedagogów w zakresie prowadzenia obserwacji oraz rozumienia i interpretowania zachowań uczniów. The purpose of the text is to present the meaning, assumptions, principles and methods of functional observation, which is one of the most important elements of the School Functional Assessment process. Also presented are the tools - the Team Consultation Form and the Student Observation Sheet, which are prepared in the model proposed by the International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) and can serve as functional observation tools for teachers and parents. The article ends with conclusions on the need to improve teachers and educators skills in conducting observations and understanding and interpreting student behavior.
- ItemOcena funkcjonalna rozwoju emocjonalno-społecznego uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi(Wydawnictwo ORE, 2023-12-01) Domagała-Zyśk, Ewa; Bieńkowska, Katarzyna Ita; Papuda-Dolińska, Beata; Knopik, Tomasz
- ItemOchrona małoletnich internautów w prawie i praktyce państw Unii Europejskiej(Wydawnictwo Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II, 2011) Gruchoła, MałgorzataCelem publikacji jest analiza podstaw prawnych ochrony małoletnich internautów, w tym regulacji Unii Europejskiej, Rady Europy oraz prawa krajowego. Ponadto weryfikacja działań podejmowanych przez państwa Wspólnoty w tytułowym zakresie. Próba odpowiedzi na pytanie: czy zaproponowane rozwiązania są skuteczne? Po wstępnych rozważaniach teoretycznych dotyczących mapy zagrożeń (związane z treściami oraz wynikające z utrzymywania kontaktów przez internet) przeanalizowano kluczowe dla tytułowej ochrony regulacje prawne (Konwencja RE o Cyberprzestępczości z 23 listopada 2001 r.; Decyzja Ramowa Rady UE 2004/68/WSiSW dotycząca zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej z 22 grudnia 2003 r.; Konwencja RE z 12 lipca 2007 r. o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych) oraz znowelizowany polski kodeks karny. Wdrożenie priorytetów polityki ochrony dokonuje się poprzez realizację programów pomocowych. Jednym z nich jest Safer Internet. Omówiono podstawowe cele, główne obszary działań, założenia i priorytety, zrealizowane inicjatywy (m.in. Międzynarodowy Dzień Bezpieczniejszego Internetu). Zweryfikowano założenia Polskiego Centrum Programu Safer Internet, w tym działalność Fundacji Dzieci Niczyje oraz Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej w przedmiotowym zakresie. Omówiono zadania i inicjatywy projektu Saferinternet.pl (m.in. zespół kontaktowy: Dyżurnet.pl, tzw. hotline oraz zespół pomocowy, tzw. Helpline.org.pl), cele kampanii medialnych i społecznych (np. Dziecko w sieci). Zanalizowano także projekt Youth Protection Roundtable jako przykład współpracy specjalistów z zakresu technologii i pedagogiki podejmowanych w celu zapewnienia ochrony dzieci i młodzieży w internecie. W artykule zastosowaną metodę analitycznoopisową. Z uwagi na nieuchronny rozwój nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych Wspólnota Europejska powinna w trybie pilnym zapewnić pełną i odpowiednią ochronę dzieci i młodzieży poprzez przyjęcie dyrektywy, która dla całego jej terytorium zapewni, że przekazywane treści są legalne, respektują zasadę poszanowania godności ludzkiej oraz nie szkodzą prawidłowemu rozwojowi małoletnich. Obowiązujące prawo nie zapewnia pełnej ochrony. Tylko międzynarodowa współpraca instytucji publicznych, stowarzyszeń konsumenckich, poparta przepisami prawa oraz prawidłowo realizowaną edukacją medialną może zapewnić taką ochronę. The aim of this publication is the analysis of the legal basis for the protection of the Internet users, including the European Union and the Council of Europe regulations, state law, as well as the verification of actions taken by the member states in the range mentioned in the title and the consideration whether the proposed solutions are effective. After the initial theoretical deliberations concerning the map of threats (connected with the content and communication via the Internet), the amended Polish penal code and the key legal regulations on youth Internet users protection were analyzed (The Council of Europe Convention on Cybercrime of 23 November 2001; Council Framework Decision 2004/68/JHA of 22 December 2003 on combating the sexual exploitation of children and child pornography; The Council of Europe Convention on the protection of children against sexual exploitation and sexual abuse of 12 July 2007). The introduction of the protection policy priorities is established through the realization of aid programmes. One of them is Safer Internet. The following analysis discusses the main aims, fields of operation, guidelines and priorities, as well as initiatives under realization (inter alia The International Day of Safer Internet). It also verifies the guidelines of the Polish Safer Internet Programme Centre, including the work of Nobody's Children Foundation as well as the Research and Academic Computer Network. The study discusses the tasks and initiatives of Saferinternet.pl project (including Dyżurnet.pl contact team, hotline and aid team, called Helpline.org.pl), and the aims of media and social campaigns (e.g. Child Online). Youth Protection Roundtable was also analysed as an example of cooperation between the specialists in technology and pedagogy undertaken to provide children and youth with online protection. Analytical and descriptive methods were used in this article. Due to the inevitable development of the new information and communicative technologies, the European Community should immediately provide full, appropriate and whole community binding protection for children and the youth by approving directives which will assure that the processed content is legal, respects the principle of human dignity and is not harmful for proper youth development. The law in force nowadays does not ensure full protection. Only international cooperation of public institutions, consumer associations, supported by legal acts and correctly applied media education can grant such protection.
- ItemPosługa opiekuńcza duchaków i kapucynów w Szpitalu Świętego Ducha w Rzymie w XVII-XVIII wieku(Wydawnictwo KUL, 2022) Surdacki, MarianW średniowieczu i w okresie potrydenckim szpitale jako instytucje pozostające pod zarządem kościelnym były miejscem, w którym szczególnie troszczono się o życie religijne podopiecznych. Z jednakową troską dbano w nich o fizyczne wyleczenie chorego, jak i o zbawienie jego duszy. Tak też było w rzymskim Szpitalu Świętego Ducha, ufundowanym w 1198 roku przez papieża Innocentego III. Życie religijne i duchowe jego pensjonariuszy było kształtowane przez rezydujących w nim stale kanoników regularnych Świętego Ducha, często wspomaganych przez kapłanów z innych zakonów. Szpital od początku swojego istnienia składał się z dwu instytucji – przytułku dla podrzutków i lecznicy, inaczej infirmerii. Niniejszy tekst koncentruje się na służbie oraz pracy opiekuńczej i pielęgnacyjnej wykonywanej na rzecz chorych zarówno przez miejscowych kanoników Świętego Ducha, jak i kapłanów oraz zakonników spoza szpitala, głównie kapucynów czy reformatów, których wynajmowano do pomocy świeckiemu personelowi w czasie zwielokrotnionego napływu chorych osób. Na przykład w 1759 roku do pomocy zaproszono 14 kapucynów, zaś w 1783 roku – 15. Dla rzymskiej infirmerii kanoników Świętego Ducha kapucyni stanowili swego rodzaju zaplecze, z którego zawsze można było w potrzebie korzystać, zarówno gdy chodzi o pomoc duszpasterską, jak i pielęgnacyjną. Za swoją posługę, w zależności od pełnionej funkcji i wykonywanych obowiązków, kapucyni otrzymywali odpowiednie wynagrodzenie. Kapucyni czy reformaci, gościnnie usługujący w infirmerii świętoduskiej, dobrze wypełniali powierzoną misję dobroczynną wobec chorych, natomiast niemal zupełnie od swojej pierwotnej reguły odeszli sami kanonicy regularni Świętego Ducha. W omawianym okresie praktycznie porzucili opiekuńcze obowiązki względem chorych, koncentrując się na pełnieniu funkcji administracyjnych. Już w XVII wieku ich praca charytatywna była zaniedbywana i budziła wiele zastrzeżeń, jeszcze gorzej było w następnym stuleciu, kiedy w dokumentach spotyka się jedynie wezwania do przestrzegania charyzmatu zakonnego z czasów średniowiecznej fundacji. Chorzy mogli wtedy liczyć już wyłącznie na personel świecki, wspomagany przez obcych zakonników. A przecież według założyciela zakonu Guidona z Montpellier, jak i papieża Innocentego III, który zatwierdził zakon, jego członkowie mieli przede wszystkim sprawować opiekę nad chorymi. Pierwszym i obowiązkowym etapem na drodze do życia zakonnego był nowicjat, polegający na rocznej posłudze chorym w szpitalu zakonnym. Zaniedbywanie, wręcz unikanie posługi chorym stawało się z czasem zjawiskiem permanentnym w postawie kanoników Świętego Ducha. Źródła z kolejnych lat potwierdzają, że bezpowrotnie odeszli oni od pierwotnej reguły i charyzmatu, spychając swoje powinności na zewnętrznych zakonników i służbę świecką. Opuściwszy sale szpitalne i chorych, duchacy koncentrowali swoje wysiłki na kumulowaniu beneficjów i utrzymywaniu najwyższych stanowisk administracyjnych w szpitalu. Nigdy już nie powrócili do pierwotnej reguły i czynnej pracy opiekuńczej z chorymi.
- Item
- Item[Recenzja]: Wasilij Chaniewicz, Kościół katolicki na Syberii Zachodniej w XIX i początkach XX wieku (szkice historyczne, materiały, dokumenty), Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2017 [...](Wydawnictwo KUL, 2017) Walewander, EdwardFul title: [Recenzja]: Wasilij Chaniewicz, Kościół katolicki na Syberii Zachodniej w XIX i początkach XX wieku (szkice historyczne, materiały, dokumenty), Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2017, wersja językowa polska i rosyjska, indeksy nazwisk i nazw miejscowych, ss. 664.
- Item[Review]: Wiesław Partyka, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Lublin 2017, ss. 320(Wydawnictwo KUL, 2018) Walewander, Edward
- ItemSzkolne organizacje religijne w diecezji lubelskiej w dwudziestoleciu międzywojennym(Wydawnictwo KUL, 2023) Partyka, WiesławOdzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku niosło ze sobą bardzo wiele wyzwań. Oprócz tworzenia struktur państwowych, odbudowywania zniszczonej gospodarki, ważnym elementem była również kwestia szkolnictwa i wychowania. Istotną rolę odegrał w tym obszarze Episkopat Polski, który poprzez wychowanie młodzieży dążył do odrodzenia moralnego i religijnego polskich rodzin. Skutecznym narzędziem oddziaływania wychowawczego na młodzież były funkcjonujące przy szkołach różnego typu organizacje religijne. Do najpopularniejszych należały: Sodalicja Mariańska, Krucjata Eucharystyczna czy Żywy Różaniec. Niestety mimo początkowej swobody działania tych organizacji, po przewrocie majowym władze sanacyjne starały się znacząco ograniczyć ich działalność, dążąc przede wszystkim do realizacji ideału wychowania państwowego. W zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego Lubelskiego znajdują się sprawozdania z lat 1933-1934 ukazujące działalność szkolnych organizacji religijnych na terenie diecezji lubelskiej. Przekazują one wiele cennych informacji zarówno na temat ich działalności, stanu liczbowego, ale również w kwestii panujących stosunków społecznych. Celem artykułu jest ukazanie, na miarę możliwości, obrazu szkolnych organizacji religijnych w szkołach diecezji lubelskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, a przede wszystkim w czasie, kiedy stosunki pomiędzy Kościołem a państwem były dosyć napięte i rozgrywała się walka o rząd dusz. Poland’s regaining of independence in 1918 entailed many challenges. In addition to the establishment of state structures, rebuilding the destroyed economy, the issue of education and upbringing was also an important element. The Polish Episcopate played an important role in this area, striving for the moral and religious revival of Polish families through the education of youth. Religious organizations of various types operating at schools were an effective tool for educational influence on young people. The most popular included: the Sodality of Our Lady, the Eucharistic Crusade or the Living Rosary Association. Unfortunately, despite the initial freedom of action enjoyed by these organizations, after the May coup, the Sanation authorities tried to significantly restrict their activities, aiming primarily at the ideal of state education. The collection of the Lublin Archdiocesan Archives contains reports from 1933–1934 showing the activities of school-based religious organizations in the Lublin Diocese. They provide much valuable information both on their activities, membership, but also on the prevailing social relations. The purpose of the article is to present, as far as possible, a picture of school-based religious organizations in the schools of the Diocese of Lublin in the interwar period, above all at a time when relations between the Church and the state were quite tense and a struggle for the spiritual leadership was taking place.
- ItemUczelnia dostępna dla studentów z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi. Doświadczenia i rekomendacje(Wydawnictwo KUL, 2023-10-26) Domagała-Zyśk, EwaKsiążka składa się z dwóch części zatytułowanych w wymowny sposób: część pierwsza nosi tytuł "Nic o nas bez nas – z doświadczeń studentów i absolwentów", zaś druga "Razem z wami – z doświadczeń studentów i nauczycieli akademickich". Celem takiej właśnie konstrukcji było z jednej strony stworzenie przestrzeni dla wypowiedzi samych zainteresowanych – osób z niepełnosprawnościami czy chorobami, zaś z drugiej strony – wskazanie, że zagadnienie wysokiej jakości edukacji dla tej grupy studentów jest naszym wspólnym zadaniem akademickim i powinno mieć stałą i silnie umocowaną pozycję w obszarze interdyscyplinarnych naukowych badań nad niepełnosprawnością. Część pierwsza zawiera cztery rozdziały, które zostały przygotowane bądź bezpośrednio przez osoby doświadczające danej niepełnosprawności czy choroby, bądź w bezpośredniej z nimi współpracy. Dotyczą one uwarunkowań studiowania osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi (wzroku i słuchu), a także osób z autyzmem i chorobami przewlekłymi. Zaproszone do współpracy autorki to osoby z bogatym doświadczeniem praktycznym i badawczym – a czasami także osobistym – w obrębie danej niepełnosprawności. Jednocześnie są to kobiety silnie zaangażowane społecznie, współpracujące z innymi osobami z daną niepełnosprawnością czy chorobą oraz stowarzyszeniami i instytucjami działającymi na rzecz podnoszenia poziomu jakości edukacji osób z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami. Ich głos zatem może być traktowany jako głos środowiska, a wybrane przez nie problemy badawcze – dotyczące m.in. zasobów indywidualnych, specyficznych potrzeb danej grupy, aspiracji edukacyjnych czy też możliwości wsparcia personalnego, dydaktycznego, w tym technologicznego – należy potraktować jako najbardziej palące zagadnienia poddawane namysłowi i dyskusji naukowej. Druga część publikacji zawiera dwa teksty, oparte na badaniach naukowych przeprowadzonych w gronie studentów i nauczycieli akademickich. Przedstawiają one „drugą stronę medalu” – postawy rówieśników oraz nauczycieli akademickich, a także analizę wyzwań, które niesie ze sobą wspólna edukacja studentów z niepełnoprawnościami i indywidualnymi dodatkowymi potrzebami edukacyjnymi ze studentami niezgłaszającymi takich potrzeb. Nieodłączną częścią publikacji jest zestaw plakatów, na których zawarto informacje o podstawowych specyficznych potrzebach studentów z daną niepełnosprawnością czy chorobą oraz rekomendacje dotyczące strategii dydaktycznych i wsparcia personalnego, którego mogą potrzebować studenci. Warto podkreślić, że każdy z zestawów był konsultowany z osobami doświadczającymi danej trudności, zatem w uprawniony sposób może być traktowany jako głos płynący „z wewnątrz” danej grupy. Plakaty mogą być wykorzystywane także niezależnie, jako element szkoleń, warsztatów czy też kształcenia przygotowującego do roli nauczyciela akademickiego.
- ItemUczyć (się) o niepełnosprawności i wspieraniu. Księga Katedry Pedagogiki Specjalnej KUL w czterdziestolecie powstania Katedry(Wydawnictwo Naukowe Episteme, 2024-05-29) Domagała-Zyśk, Ewa; Borowicz, AleksandraW niniejszej monografii zebrane zostały teksty tworzące obraz Katedry Pedagogiki Specjalnej w roku czterdziestolecia jej istnienia. Prezentujemy w niej teksty badawcze, teksty dotyczące dydaktyki akademickiej oraz teksty różne, tworzące zapis historii i codziennych działań Katedry. Monografię otwiera tekst Ewy Domagały-Zyśk, która obecnie kieruje pracami Katedry – pod znamiennym tytułem "Katedrze – w czterdziestolecie jej istnienia". Już sam tytuł jest w pewnym sensie wyrazem uznania i hołdu złożonego tym, na których ramionach obecnie stoimy – osobom, które tworzyły zręby badań nad niepełnosprawnością i chorobą w KUL oraz budowały administracyjny, naukowy i dydaktyczny potencjał Katedry. Całość podzielona jest na sześć części. W pierwszej z nich zawarte zostały teksty Mistrzów – osób, których praca naukowa, ale także talenty, osobowość i zaangażowanie, dały Katedrze podstawy jej funkcjonowania. Jest to zatem po pierwsze krótki, ale niezwykle znaczący tekst profesor Teresy Kukołowicz o opiece nad osobą chorą, którego każde ze zdań stanowi niejako kolejną zasadę wartościowej, osobowej relacji z osobą chorą czy osobą z niepełnosprawnością, w pełni aktualną także dzisiaj. Praca Profesor Zofii Ostrihanskiej dotycząca kryteriów nieprzystosowania społecznego została napisana ponad 50 lat temu i pomimo że dzisiaj nieco inaczej nazywamy pewne zjawiska – przebija z niej wciąż autentyczne zainteresowanie wychowankiem, szacunek do jego doświadczeń i troska o skuteczne wsparcie. Trzeci z tekstów wybranych jako mistrzowskie to praca Kazimiery Krakowiak dotycząca metody fonogestów. Opracowana przez Panią Profesor na podstawie wersji amerykańskiej i francuskiej w roku 1984, nadal odgrywa znaczącą rolę w komunikowaniu się z osobami z uszkodzeniem słuchu. Zespół transliteratorów pracujący w Katedrze jest także rozpoznawalny w międzynarodowej społeczności osób posługujących się tą metodą i badaczy metody Cued Speech. Czwarty tekst mistrzowski to tekst Doroty Kornas-Bieli – omawiający edukację i pedagogikę prenatalną w kontekście paradygmatu jedności. Autorka podkreśla w nim szczególnie znaczenie jakości prenatalnych relacji między dzieckiem a jego rodzicami, które modelują każdą kolejną relację. Drugą część publikacji stanowią teksty badawcze. Profesor Kazimiera Krakowiak przygotowała specjalnie do tej Księgi tekst o humanistycznej wartości badań nad trudnościami w komunikowaniu się osób z uszkodzeniami słuchu. Dorota Kornas-Biela w tekście z zakresu pedagogiki prenatalnej i prokreacyjnej omawia (po raz pierwszy w polskiej literaturze przedmiotu) zjawisko pregoreksji. Ewa Domagała-Zyśk przedstawia kolejne badania z zakresu surdoglottodydaktyki, a Agnieszka Amilkiewicz-Marek prezentuje wyniki badań prowadzonych wśród rodziców w kontekście ich udziału w ocenie funkcjonalnej. Część trzecia Księgi zawiera teksty dotyczące dydaktyki akademickiej. Monika Nowak dzieli się doświadczeniem wykorzystania arteterapii w pracy z dzieckiem chorym, a Urszula Antończuk-Grab przekonuje o zasadności wykorzystania własnych doświadczeń rodzicielskich w dydaktyce akademickiej. Teksty dotyczą znaczenia wykorzystania w dydaktyce akademickiej doświadczenia wynikającego z bezpośredniego kontaktu osób prowadzących zajęcia oraz studentów z różnymi grupami dzieci, młodzieży i dorosłych. Autorki podkreślają także znaczenie osobistych doświadczeń i umiejętnego włączania ich do procesu dydaktycznego. W czwartej części Księgi zebrano prace współautorskie, w których nauczyciele pracowali wspólnie z uczniami – doktorantami i studentami. Ewa Nizio i Dorota Kornas-Biela proponują tekst oparty na projekcie badań wśród młodzieży uczestniczącej w festiwalu młodych w Medjugorie, Anna Lendzion i Marcin Lendzion omawiają zagadnienie inteligencji emocjonalnej dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych. Aleksandra Borowicz wraz ze swoją magistrantką przedstawiają tekst dotyczący procesu oceniania w grupach zróżnicowanych, a Renata Kołodziejczyk z grupą studentek przygotowały tekst dotyczący promowania roli komunikacji w rozwoju i wychowaniu dzieci. Część tę kończy tekst Krzysztofa Tarnowskiego przedstawiający badania własne wykonane w oparciu o narzędzie badawcze, którego współtwórcą jest promotorka jego pracy doktorskiej. W piątej części Księgi – zatytułowanej „Z historii katedry” zamieszczono dwa teksty wspomnieniowe – o życiu i pracy naukowej profesor Teresy Kukołowicz, przygotowany przez jej uczennice – Ewę Domagałę-Zyśk, Ewę Smołkę, Annę Lendzion i Romanę Wysoczańską oraz tekst doktorantki profesor Zofii Ostrihanskiej, Anety Paszkiewicz, pod wymownym tytułem „Jej obraz na trwale wyrył się w mej pamięci”. Ostatnią, szóstą część Księgi katedry zatytułowałyśmy „Z życia katedry”. Zamieszczamy w niej tekst Marii jakubowskiej prezentujący sylwetki osób tworzących zespół katedry w czterdziestym roku jej działalności. Część szóstą, ale także całość publikacji zamykają dwa teksty dotyczące doświadczeń współpracy międzynarodowej: doktorantka Paulina Lewandowska opisuje założenia i doświadczania projektu Langskill – Language preferences and learning styles of deaf and hard of hearing learenrs, realizowanego w Katedrze w latach 2021-2024, natomiast Ewa Domagała-Zyśk referuje model wsparcia dla studentów z niepełnosprawnościami poznany w czasie stażu naukowego w Szwecji.
- ItemUmiejętność korzystania z mediów wyzwaniem i potrzebą XXI wieku(Wydawnictwo Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II, 2010) Gruchoła, MałgorzataCelem artykułu jest dokonanie analizy założeń i tendencji w zakresie umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym, zaproponowanych przez Komisję Europejską. Po wstępnych rozważaniach terminologicznych, umiejętność tę zdefiniowano jako kompetencję medialną – krytyczną i wyrobioną postawę wobec mediów. Przytoczono podstawy prawne zalecające umiejętność korzystania z mass mediów (m.in. Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych – 11.12.2007 roku oraz Zalecenia Komisji z 2007 oraz 2009 roku: Europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym). Przedstawiono „dobre praktyki”. Skupiono się głównie na trzech dziedzinach. Umiejętności korzystania z mediów w zakresie: informacji handlowych, dzieł audiowizualnych oraz treści online. Porównano wdrażanie powyższych zaleceń w Państwach Członkowskich. Artykuł kończą podsumowujące wnioski. This article aims to analyze the assumptions and trends of media literacy in the information society, as proposed by the European Commission. The method of analysis and interpretation has been used. After a preliminary discussion of terminology, the media literacy has been defined as media and reputation authority and a critical attitude towards the media. There are quoted legal basis recommending the ability to use mass media (including the Directive on Audiovisual Media Services – 11/12/2007 and the Commission Recommendations of 2007 and 2009: A European approach to media literacy in the digital environment). There are presented "good practices". The article focuses mainly on three areas. Media literacy in the following areas: commercial communications, audiovisual works, and online content. There are compared the implementation of these recommendations in the EU Member States. The article ends with summary conclusions. If we want to have the educated, conscious society, we must invest in the development of media literacy, understood not only as a capacity for critical use of media, but also the ability to create, search, use and value different information. This knowledge and skills are the best safeguard against digital crime. "Media literacy is now so essential for full civic participation as reading and writing literacy was in the early nineteenth century" (Viviane Reding).