Browsing by Author "Panas, Paweł"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Ocalić fragment. O celu sztuki według Josepha Conrada
    (Narodowe Centrum Kultury, 2017) Panas, Paweł
    Tekst jest esejem otwierającym jubileuszowy tom poświęcony twórczości Josepha Conrada. Podjęta w nim została istotna dla Conrada problematyka odpowiedzialności twórcy. Lektura fragmentów prozy pisarza, w tym szczegółowa analiza partii otwierających opowiadanie Powrót, pozwala postawić tezę, że postulat utrwalenia widzialnego świata (jakkolwiek go rozumieć) z imperatywem natury etycznej (podwójne zobowiązanie: wobec prawdy świata i odbiorcy) tworzą w dziele Conrada nierozerwalny węzeł.
  • Item
    Przypadek Colina Wilsona. Gustaw Herling-Grudziński o dwudziestowiecznym nihilizmie
    (Narodowe Centrum Kultury, 2019) Panas, Paweł
    Tekst przedstawia szczegółową analizę eseistyki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego poświęconej postaci i utworom Colina Wilsona. Herling-Grudziński rekonstruuje myśl brytyjskiego filozofa i pisarza w oparciu o jego teksty dyskursywne i literackie. Polski pisarz w dużym stopniu podziela pesymistyczne diagnozy Wilsona dotyczące stanu współczesnej kultury oraz outsiderskiego rysu człowieka w XX wieku, jednak sprzeciwia się towarzyszącym im postulatom bliskim Nietzscheańskim projektom stworzenia nadczłowieka, który gotowy będzie w radykalny sposób przeciwstawić się największym bolączkom współczesności. Niebezpieczeństwem podobnego projektu – jak dowodzi Herling-Grudziński – jest brak stabilnego świata wartości, który ległby u jego podstaw. Podobną krytykę dwudziestowiecznego nihilizmu spotykamy w prozie autora Innego Świata, stąd też istotnym kontekstem dla powyższych wywodów są jego opowiadania, np. Gasnący Antychryst. Herling-Grudziński jawi się jako myśliciel wyczulony na niebezpieczeństwo wszelkiego rodzaju ideologii.