Browsing by Author "Dyda, Konrad"

Now showing 1 - 8 of 8
  • Item
    Analiza konstytucyjności ograniczeń w korzystaniu z wolności religii podczas pandemii koronawirusa w Polsce
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Dyda, Konrad; Olszówka, Marcin
    Konieczność przeciwdziałania rozwojowi pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 wiąże się z koniecznością zachowania dystansu fizycznego oraz przestrzegania różnego rodzaju norm sanitarnych. Jednak w przypadku, gdy obostrzenia wprowadzane przez władze publiczne prowadzą do ograniczeń w korzystaniu z praw i wolności człowieka, muszą być ustanawiane w aktach normatywnych o odpowiedniej formie i treści. Tymczasem wiele z restrykcji wprowadzonych przez polskie władze w celu walki z pandemią, które limitowały korzystanie z wolności religii, nie spełniały standardów określonych przez Konstytucję RP.
  • Item
    Funkcja prawa kanonicznego w systemie prawnym Państwa Miasta Watykańskiego
    (2023-12-18) Dyda, Konrad
    Przedmiotem dysertacji jest wyjaśnienie teoretycznego i praktycznego znaczenia prawa kanonicznego w systemie prawnym Państwa Watykańskiego poprzez analizę źródeł prawa tego państwa i aktów ich praktycznego zastosowania, zwłaszcza w orzecznictwie sądów watykańskich oraz innych organów stosujących prawo. Podstawę weryfikacji tezy stanowi stwierdzenie, że pomimo zauważalnej tendencji do pomniejszania znaczenia prawa kanonicznego w porządku prawnym Państwa Miasta Watykańskiego (będącej przede wszystkim konsekwencją dostosowywania się tego porządku do norm powszechnego prawa międzynarodowego), utrzymanie jego roli jako podstawy watykańskiego systemu źródeł prawa, kryterium interpretacji ustaw watykańskich i recepcji prawa włoskiego, pozostaje warunkiem zachowania „służebnej roli” Państwa wobec Stolicy Apostolskiej. Przyjęcie prawa kanonicznego za wyznacznik natury Państwa Watykańskiego i jego organów oraz za podstawowe źródło prawa i kryterium jego interpretacji prowadzi do wniosku, że w Państwie tym obowiązują nie tylko pozytywne normy wydane przez ustawodawcę kościelnego, ale również normy prawa Bożego. Prawo Boże stanowi fundamentalną zasadę całego systemu prawa Państwa Miasta Watykańskiego, a żadne uregulowania wprowadzone do tego systemu nie mogą być z nim sprzeczne. Poza tym obowiązująca ustawa o źródłach prawa stanowi, że watykański porządek prawny „dostosowuje się” do norm powszechnego prawa międzynarodowego oraz do norm wynikających z traktatów i innych umów, których stroną jest Stolica Apostolska. To „dostosowywanie się” stanowi obecnie podstawowy czynnik rozwoju systemu prawnego Państwa Watykańskiego. The object of the dissertation is to clarify the theoretical and practical significance of canon law in the legal system of the Vatican City State by analysing the sources of its law and the acts of its practical application, especially in the jurisprudence of the Vatican courts and other bodies applying the law. The basis for the verification of the thesis is the assertion that, despite the noticeable tendency to diminish the importance of canon law in the legal order of the Vatican City State (being above all a consequence of the adaptation of this order to the norms of universal international law), the maintenance of its role as the basis of the Vatican system of sources of law, the criterion for the interpretation of Vatican laws and the reception of Italian law, remains the condition for the preservation of the 'servile role' of the State towards the Holy See. The approval of canon law as the determinant of the nature of the Vatican City State and its organs and as the primary source of law and the criterion for its interpretation leads to the conclusion that not only the positive norms issued by the ecclesiastical legislature but also the norms of divine law apply in the Vatican City State. God's law is the fundamental principle of the entire legal system of the Vatican City State, and no regulation introduced into this system may be in conflict with it. In addition, the current Law on Sources of Law stipulates that the Vatican legal order 'conforms' to the norms of universal international law and to those arising from treaties and other agreements to which the Holy See is a party. This 'adaptation' is now a fundamental factor in the development of the legal system of the Vatican City State.
  • Item
    Konstytucyjna zasada oddzielenia państwa od kościoła w działalności Wydziału do Spraw Wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Krośnie wobec Kościoła Katolickiego
    (Wydawnictwo KUL, 2017) Dyda, Konrad
    Przedmiotem artykułu jest analiza działań Wydziału do Spraw Wyznań w Krośnie wobec Kościoła Katolickiego w perspektywie realizacji konstytucyjnej zasady oddzielenia państwa od kościoła. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 lipca 1952 roku stanowiła, że kościół jest oddzielony od państwa (art. 70 ust. 2) i jednocześnie może swobodnie wypełniać swoje funkcje religijne (art. 70 ust. 1). Regulacja ta dotyczyła także innych związków wyznaniowych. Ówczesna nauka prawa konstytucyjnego pojmowała tę swobodę jako wolność głoszenia doktryny, organizowania zgromadzeń religijnych, udzielania posług, nauczania, tworzenia zakonów, utrzymywania kontaktów z zagranicznymi współwyznawcami. Swoistym standardem wobec Kościoła Katolickiego stało się dyskryminujące stosowanie prawa. Za przykład takiej sytuacji można uznać blokowanie i ograniczanie budownictwa sakralnego za pomocą środków prawnych – zwłaszcza karnych i administracyjnych. Wydział do Spraw Wyznań w Krośnie zasadę oddzielenia państwa od kościoła pojmował jako pełną laicyzację życia społecznego prowadząc m.in. akcję przeciwdziałania rozwojowi budownictwa sakralnego oraz podejmowania inicjatyw duszpasterskich przez kler katolicki (zwłaszcza w zakresie duszpasterstwa młodzieży). The subject matter of this article is the analysis of the action of the Department for Religious Affairs in Krosno against the Catholic Church in the light of the constitutional principle about Church and State separation. The Constitution of the Polish People’s Republic of 22 July 1952 set forth the separation of Church and State (Art. 70, para. 2) and stipulated that the Church can freely carry out its religious functions (Art. 70, para. 1). This provision applied also to other religious associations. Under the constitutional law at that time, this freedom was understood as the freedom to proclaim doctrine, organize religious assemblies, provide ministry and teaching, establish religious orders, and maintain contacts with the believers abroad. The law was used to discriminate against the Church, which became a kind of standard. For example, legal measures, especially penal and administrative sanctions, were employed to block and restrict the construction of buildings used for religious purposes. The constitutional principle concerning Church and State separation was understood by the Department of Religious Affairs in Krosno as a total secularization of social life. For example, it was used to justify taking actions against the development of buildings used for religious purposes or against any pastoral activities undertaken by the Catholic clergy, especially concerning the youth ministry.
  • Item
    Main political and legal problems of religious building construction in the Polish People’s Republic between 1945 and 1989
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Dyda, Konrad
    The article deals with the most important issues of law and religious policy of the People’s Republic of Poland in the field of religious building construction. Licensing of permits for the implementation of construction projects by religious associations, especially the Catholic Church and the repression of people and communities undertaking illegal construction of religious and ecclesiastical buildings was one of the main forms of conducting religious policy by the authorities of the People’s Republic of Poland. At the same time, uniform provisions of the law in force in this matter were applied in an extremely diverse way (both within individual units of the Catholic Church and non-Roman Catholic religious associations), depending on extra-legal political and religious factors. Therefore, the issue of sacred buildings is one of the clearest examples of instrumentalisation of the law – both at the level of its establishment and application – in the activities of the authorities of the People’s Republic of Poland. Artykuł traktuje o najważniejszych zagadnieniach prawa i polityki wyznaniowej PRL w zakresie budownictwa sakralnego. Koncesjonowanie zezwoleń na realizację inwestycji budowalnych przez związki wyznaniowe, zwłaszcza Kościół Katolicki, oraz represjonowanie osób i wspólnot podejmujących nielegalne budowy obiektów sakralnych i kościelnych było jedną z głównych form prowadzenia polityki wyznaniowej przez władze Polski Ludowej. Jednocześnie jednolite przepisy obowiązującego w tej materii prawa aplikowano w niezwykle zróżnicowany sposób (zarówno w ramach poszczególnych jednostek Kościoła Katolickiego, jak i nierzymskokatolickich związków wyznaniowych) w zależności od pozaprawnych czynników natury polityczno-wyznaniowej. Stąd też kwestia budownictwa sakralnego jest jednym z najczytelniejszych przykładów instrumentalizacji prawa – zarówno na poziomie jego stanowienia, jak i stosowania – w działalności władz PRL.
  • Item
  • Item
    Prawo i obowiązek przetwarzania danych osobowych byłych wyznawców przez kościoły i inne związki wyznaniowe
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Dyda, Konrad
    Konstytucja RP poręcza kościołom i innym związkom wyznaniowym autonomię i niezależność – zasada ta ma na celu zagwarantowanie swobodnej realizacji prawa do wolności religijnej jednostki. Aby móc w pełni urzeczywistniać swoje cele związek wyznaniowy musi m.in. przetwarzać dane osobowe swoich członków. Jednak w praktyce powstaje problem, czy wraz z formalnym wystąpieniem z kościoła należy zaprzestać przetwarzania danych osobowych byłego wyznawcy. Jak dotąd w doktrynie i orzecznictwie ukształtowano różnorodne rozwiązania tej kwestii. W artykule podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy konstytucyjna pozycja związków wyznaniowych uprawnia do przetwarzania danych osobowych byłych wyznawców. Kanwą dla przeprowadzonych analiz stało się postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 maja 2018 roku. Autor pozytywnie odpowiadając na tak postawione pytanie wskazał, że jest to niezbędne zarówno dla realizacji wolności religijnej innych wyznawców danej wspólnoty wyznaniowej, jak i konieczne ze względu na przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Zgodnie bowiem z ustawą o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach dane byłych członków związku wyznaniowego stanowią Narodowy Zasób Archiwalny, stąd każdy kościół jest zobowiązany je chronić i nie ma prawa dokonywać jakichkolwiek zmian w ich treści. Dlatego apostata nie ma prawa do skutecznego żądania wykreślenia jego danych ze zbiorów prowadzonych przez kościoły i inne związki wyznaniowe. Dokonanie takiej czynności przez administratora danych mogłoby narazić go na odpowiedzialność prawną.
  • Item
    Stosowanie prawa przez organy Państwa Watykańskiego a zasadnicze problemy jego systemu prawnego
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Dyda, Konrad
    W artykule autor podejmuje refleksję nad zasadniczymi problemami stosowania prawa przez organy Państwa Miasta Watykańskiego, wynikającymi przede wszystkim z przyjętego w nim systemu źródeł prawa. Opiera się on w przeważającej mierze na normach kanonicznych – ustanowionych na potrzeby funkcjonowania Kościoła Katolickiego – oraz recypowanych przepisach prawa włoskiego. Tego typu połączenie powoduje szereg problemów praktycznych, zwłaszcza w sferze zastosowania zasady praworządności na gruncie watykańskiego prawa karnego, które dopuszcza karanie sprawcy bez wyraźnej podstawy prawnej. Jednocześnie kluczową rolę w stosowaniu prawa w Państwie Watykańskim odgrywają osądy moralne, wypracowywane na gruncie nauki Kościoła Katolickiego. W związku z tym autor stawia tezę, że analizy systemu źródeł prawa Państwa Miasta Watykańskiego dają także – unikatową – możliwość badania praktycznego zastosowania klasycznych dla Zachodniej tradycji prawniczej koncepcji, np. prawa naturalnego, bądź sprecyzowania istotnych zagadnień nauki prawa kanonicznego. Ponadto mogą się przyczynić do wyjaśnienia możliwości szerszego zastosowania zasad prawa na etapie jego stosowania, przy jednoczesnym minimum pozytywizacji.
  • Item
    XXI Ogólnopolski Zjazd Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego "Sytuacja prawna związków wyznaniowych w państwach europejskich", Białystok, 6-8 czerwca 2024 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Dyda, Konrad
    Sprawozdanie z XXI Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego nt. Sytuacja prawna związków wyznaniowych w państwach europejskich. Zjazd odbył się w Białymstoku, w dniach 6-8 czerwca 2024 r. Organizatorem zjazdu był Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu w Białymstoku oraz Polskie Towarzystwo Prawa Wyznaniowego. Oceniając całość obrad XXI Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego należy stwierdzić, że stanowił on interesujące podsumowanie dotychczasowych badań nad węzłowymi i aktualnym problemami prawa wyznaniowego, wyznaczając jednocześnie horyzonty dla dalszych analiz w tym obszarze. On 6-8 June 2024, the 21st National Convention of Chairs and Lecturers of Law on Religion took place in Białystok, entitled The Legal Situation of Religious Associations in European Countries. The congress was organised by the Faculty of Law and Administration of the University of Białystok and the Polish Religion Law Society. On the first day of the Convention, the General Assembly of the Polish Confessional Law Society was held, which elected the Society's authorities for the term 2024-2028, at the same time accepting the reports on the activities of the previous management board and the audit committee. The congress represented the leading scientific centres in Poland engaged in conducting research on legal and religious issues, and the wealth and diversity of the papers presented indicates the growing interest of the scientific community in this kind of problems. This should be viewed all the more positively when one considers the scale of practical difficulties encountered in the area of religious law in European countries - especially in the area of the problem of religious expression in public space or the presence of religious communities and their representatives in public life. In the Polish context, these issues are compounded by changes to the rules for teaching religion in public schools and the announcement of the liquidation of the Church Fund. A growing problem, also noticed during the Congress, is the issue of cooperation of churches and other religious associations with state authorities in the prevention of crimes against sexual freedom and morality. To sum up the entirety of the 21st National Congress of Chairs and Lecturers of Confessional Law, it should be stated that it provided an interesting summary of the research to date on the knotty and current problems of religious law, at the same time setting the horizons for further analyses in this area.