Dopuszczalność pozyskiwania i handlu ludzkimi narządami w świetle Konwencji z Santiago de Compostela
Loading...
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
C.H. Beck
Abstract
W związku z upowszechnianiem się zabiegów transplantacyjnych w XXI w., nielegalny pobór i handel narządami w skali międzynarodowej stał się faktem. Proceder ten narusza prawa człowieka i podstawowe wolności, a w konsekwencji stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia indywidualnego i publicznego. Odpowiedzą na zjawisko czerpania korzyści z handlu narządami jest proces tworzenia norm zapobiegających tzw. wtórnej reizacji, czyli uprzedmiotowienia oraz niekontrolowanego dopuszczenia do obrotu handlowego ludzkich komórek, tkanek i narządów. Wprawdzie na gruncie krajowym omawiane zjawisko to wciąż zagadnienie marginalne, jednak z uwagi na fakt, że również przez Polskę przebiegają szlaki przemytnicze tzw. czerwonego rynku, a także z racji na wzrost zainteresowania polskich obywateli turystyką transplantacyjną, jego unormowanie na płaszczyźnie ustawowej staje się koniecznością. Tezę powyższą odzwierciedlają istniejące regulacje w systemie uniwersalnym, takie jak Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi do Konwencji z Palermo. Pomimo istnienia coraz bardziej szczegółowych regulacji, które były przyjmowane pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), takich jak: rezolucja Światowego Zgromadzenia Zdrowia z 1987 r. potępiająca czerpanie zysku z handlu ludzkimi organami pozyskiwanymi od osób żywych; międzynarodowych organizacji lekarskich, m.in. Światowego Towarzystwa Medycznego, Towarzystwa Transplantacyjnego oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Nefrologicznego, takich jak Deklaracja Stambulska o obrocie narządami i turystyce transplantacyjnej wraz z Protokołem Dodatkowym, w systemie uniwersalnym wciąż brakuje dokumentu o charakterze prawnie wiążącym, który odnosiłby się do zagadnień podstawowych związanych z transplantologią. Także na gruncie europejskim, pomimo szeregu konwencji Rady Europy odnoszących się do statusu człowieka jako fizycznego, psychicznego i duchowego integrum, takich jak: Konwencja z Oviedo wraz z Protokołami Dodatkowymi, czy Konwencja w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi, istniała bowiem pilna potrzeba kompleksowej regulacji w zakresie przeciwdziałania handlowi ludzkimi narządami, którą wypełniła dopiero Konwencja z Santiago de Compostela.
Description
Keywords
transplantacje, czarny rynek, handel narządami, WHO, Światowa Organizacja Zdrowia, prawo międzynarodowe, prawo do zdrowia, zdrowie, zdrowie publiczne, handel ludźmi
Citation
Współczesne prawo międzynarodowe - idee a rzeczywistość, red. E. Cała-Wacinkiewicz, C.H. Beck, Warszawa 2019, s. 515-525
ISBN
978-83-8128-975-7