The institution of the State’s liability for detrimental acts of officials – do today binding legal orders give effective (legal and judicial) protection to the victim and the State? – some remarks on German, Polish and European Union law from Roman law perspective
Loading...
Date
2017
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
The institution of State’s liability for detrimental acts of officials has its roots in ancient legal systems, especially in Roman law. Due to the fact that the Romans did not recognize the State as the legal person in today’s meaning, it clearly explains why a guilty official (lat. magistratus) bore personal liability for damage caused in exercising his duties. In this legal system the State completely protected its interests while the victims could only sued some of guilty magistrates what it did not guarantee them (i.e. the vicitims) effective (legal and judicial) protection. Over centuries, the institution has gradually evaluated from magistrate’s personal liability to the State’s liability (i.a. in Germany and in Poland). Nowadays, scholars and practising lawyers ponder over if binding provisions in both countries give effective (legal and judicial) protection for detrimental acts of officials: the victims against the State on the one hand and the State against the deliquent official on the other hand. It seems that there are no so many doubts about the victim’s protection, what it cannot be said in relation to the protection of the State’s interests. It is also interesting how this institution functions in the European Union? Because of the fact that the institution of the State’s liability, and in particular its effectiveness, is widely discussed in legal community, the main aim of the author is to take an attempt to answer the question which is posed in the topic.
Instytucja odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy ma swoje korzenie w starożytnych systemach prawnych, w szczególności w prawie rzymskim. Ze względu na fakt, iż Rzymianie nie wyróżniali państwa jako osoby prawnej w dzisiejszym tego słowa znaczeniu, w sposób jasny wyjaśnia dlaczego winny urzędnik (łac. magistratus) ponosił osobistą odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu swoich obowiązków. W tym systemie prawnym, państwo w pełni chroniło swoje interesy, podczas gdy poszkodowani mogli pozywać tylko niektórych urzędników, co nie gwarantowało im (tj. poszkodowanym) skutecznej (prawnej i sądowej) ochrony. Na przestrzeni wieków, instytucja ta stopniowo ewoluowała od osobistej odpowiedzialności urzędnika do odpowiedzialności państwa, m.in. w Niemczech i w Polsce. Współcześnie, uczeni jak i praktykujący prawnicy zastanawiają się, czy obowiązujące przepisy prawne w obu państwach zapewniają skuteczną (prawną oraz sądową) ochronę za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy: poszkodowanemu względem państwa z jednej strony, a państwu względem winnego urzędnika z drugiej strony. Wydaje się, że nie ma zbyt wielu wątpliwości w odniesieniu do ochrony poszkodowanego, czego nie można stwierdzić w stosunku do ochrony interesów państwa. Zastanawiające jest również zagadnienie, w jaki sposób instytucja ta funkcjonuje w prawie Unii Europejskiej? Ponieważ obecnie instytucja odpowiedzialności państwa, a w szczególności jej skuteczność, jest szeroko dyskutowana w środowisku prawnym, głównym celem autorki jest podjęcie próby odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule niniejszej publikacji.
Description
Keywords
Roman law, European Union law, German civil law, Polish civil law, tort law, State’s liability for detrimental acts of officials, legal and judicial protection, victim’s interest and State’s interest, prawo rzymskie, prawo Unii Europejskiej, niemieckie prawo cywilne, polskie prawo cywilne, delikty, odpowiedzialność państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy, ochrona prawna i sądowa, interes poszkodowanego a interes państwa
Citation
"Zeszyty Naukowe KUL", 2017, T. 60, nr 3, s. 209-219