Dyskryminacja katechetów zakonnych w prawie oświatowym okresu gomułkowskiego

Wiśniewska, Joanna

Dyskryminacja katechetów zakonnych w prawie oświatowym okresu gomułkowskiego

dc.contributor.author	Wiśniewska, Joanna
dc.date.accessioned	2024-06-12T10:16:26Z
dc.date.available	2024-06-12T10:16:26Z
dc.date.issued	2014
dc.description.abstract	Dyskryminacja katechetów przynależących do żeńskich i męskich zgromadzeń zakonnych - obecna co prawda w praktyce administracyjnej władz oświatowych już w pierwszej powojennej dekadzie - swoistego usankcjonowania przepisami prawa oświatowego doczekała się dopiero w okresie gomułkowskim. W katechetów zakonnych - których pracę wśród dzieci i młodzieży, komuniści traktowali jako poważną przeszkodę na drodze laicyzacji systemu oświaty i wychowania - wymierzone zostały przede wszystkim dwa akty normatywne ministerstwa oświaty: zarządzenie z dn. 4 sierpnia 1958 r. w sprawie nauczycieli religii, które pozbawiło osoby zakonne możliwości pracy katechetycznej na terenie szkoły oraz zarządzenie z dn. 19 sierpnia 1961 r. w sprawie prowadzenia punktów katechetycznych, stanowiące z kolei podstawę do odsunięcia zgromadzeń zakonnych od pozaszkolnego nauczania religii. Celowe działania o charakterze dyskryminującym, choć pozbawiły osoby zakonne prawa nauki religii w szkole, nie zdołały jednak całkowicie wyeliminować sióstr zakonnych i zakonników z katechizacji, prowadzonej - z punktu widzenia przepisów prawa oświatowego - nielegalnie w punktach katechetycznych. Although the discrimination catechists belonging to male and female religious congregations had been presenting in administrative practice of the educational authorities in the first postwar decade, it was legitimized by the law of the educational during the reign of Wladyslaw Gomulka. The religious catechists (whose work with children and adolescents was treated by the Communists as a serious obstacle to the laicization of the school system and education) have been directed above all two legislative acts issued by the Ministry of Education: a) the ordinance dated August 4, 1958 concerning the teachers of religion - it deprived the religious possibility of working catchetic work in the school; b) and the ordinance dated August 19, 1961 concerning the conducting catechetic centers - it has become the legal basis for retraction religious congregations from extracurricular teaching of religion. Though intentionally discriminatory action deprived the consecrated persons rights of teaching religious in school, however were unable to completely eliminate nuns and monks from catechesis, which - from the point of view of educational law - was conducted illegally in catechetical centers.
dc.identifier.citation	"Studia z Prawa Wyznaniowego" 17 (2014), s. 209-232
dc.identifier.doi	10.31743/spw.5120
dc.identifier.issn	2544-3003
dc.identifier.issn	2081-8882
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12153/7481
dc.language.iso	pl
dc.publisher	Wydawnictwo KUL
dc.rights	Attribution 4.0 International	en
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
dc.subject	dyskryminacja
dc.subject	Kościół w PRL
dc.subject	relacje Państwo – Kościół
dc.subject	reżim komunistyczny
dc.subject	Polska Rzeczpospolita Ludowa
dc.subject	laicyzacja
dc.subject	katecheza
dc.subject	prawo oświatowe
dc.subject	zakonnicy
dc.subject	polityka oświatowa
dc.subject	wolność religijna
dc.subject	discrimination
dc.subject	education law
dc.subject	educational policy
dc.subject	catechesis
dc.subject	laicization
dc.subject	Catholic Church
dc.subject	anti-religious activities
dc.subject	communist regime
dc.subject	freedom of religion
dc.subject	People's Republic of Poland
dc.subject	repression against religious orders
dc.title	Dyskryminacja katechetów zakonnych w prawie oświatowym okresu gomułkowskiego
dc.title.alternative	The discrimination religious catechist in the educational law during the reign of Wladyslaw Gomulka (1956-1970)
dc.type	info:eu-repo/semantics/article