Transport zwierząt egzotycznych w UE a multicentryczność systemów prawnych (na przykładzie regulacji odnoszących się do transportu tygrysów z Włoch przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2019 r.)

Abstract
Głównym założeniem publikacji jest ocena norm prawnych dotyczących przewozu zwierząt egzotycznych obowiązujących na terenie Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem ich obowiązywania i przestrzegania w krajach, w których doszło do ich naruszenia lub nieskutecznego zastosowania w opisywanym przypadku. Na podstawie analizy zależności pomiędzy nieprawidłowościami w stosowaniu regulacji prawnych dotyczących przewozu zwierząt egzotycznych w Europie a wystąpieniem sytuacji faktycznej, w której doszło do śmierci jednego z tygrysów i zagrożenia życia pozostałych osobników, możliwe jest także znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy w przedstawianym stanie prawnym występuje tzw. luka prawna, jak również zaproponowanie subiektywnych rozwiązań prawnych mających na celu uniknięcie podobnych sytuacji w przyszłości. Zawarte w tekście rozważania dokonywane są na podstawie rozporządzeń i dyrektyw UE oraz przepisów krajowych (przy czym w odniesieniu do stosowania przepisów prawnych UE – zachodzą także odniesienia do ich stosowania przez włoskie organy prawa, jako kraju, w którym rozpoczął się transport tygrysów). W zakończeniu przedstawione zostały wnioski, mające na celu zapewnić większą ochronę zwierzętom egzotycznym w czasie ich transportu (przede wszystkim transgranicznego). Autorka wykazuje, że w opisywanym przypadku nie występuje luka prawna, a doszło jedynie do błędnej interpretacji, a następnie stosowania prawa UE przez organy państwowe Włoch i Polski, wskazując podstawowe zagrożenia dobrostanu dzikich zwierząt podczas transportu przez kraje UE. Po pierwsze: brak jest odgórnego systemu kontroli na poziomie UE; po drugie: uwidocznione zostały wady funkcjonowania systemu TRACES, po trzecie: dużą trudność sprawia wskazanie norm prawnych na poziomie ponadnarodowym dotyczących zwierząt egzotycznych.
The main aim of this publication is the evaluation of legal norms governing the transportation of exotic animals in the EU, specifically in reference to its enforcement and effectiveness in the EU countries mostly involved in the transportation of tigers in 2019, to which this text refers. The analysis of the presented legal and factual situation allows one to determine whether there is a legal loophole in the described case, as well as find legal solutions how to avoid such situations in the future. The considerations contained in the publication are based on EU regulations and directives as well as national regulations (with regard to the application of EU legislation by different EU Member countries, since there are also references to its application by Italian law authorities to the country in which the transport of tigers began). At the end follows a presentation of conclusions on how to ensure greater protection of exotic animals during their transportation (mainly transboundary). The author shows that in the described case is no legal loophole, but only a misinterpretation and then application of EU law by the Italian and Polish state authorities, pointing to the basic threats to the welfare of wild animals during transport through EU countries. Firstly, there is no top-down control system at the EU level; secondly, the shortcomings of the TRACES system were highlighted; thirdly, it is very difficult to identify legal norms at the supranational level regarding exotic animals.
В статье представлена оценка правовых норм по перевозке экзотических животных, действующих в Европейском Союзе, с особым акцентом на их действительность и соблюдение в странах, где они были нарушены или неэффективно применены в описанном случае. На основе анализа взаимосвязи между нарушениями в применении правовых норм по перевозке экзотических животных в Европу и возникновением фактической ситуации, в которой один из тигров погиб, а жизнь других оказалась под угрозой, можно сделать вывод о том, существует ли так называемый пробел в праве в представленном правовом статусе, а также предложить субъективные правовые решения, предотвращающие подобные ситуации в будущем. Приведенные в тексте соображения основаны на положениях и директивах ЕС, а также на национальном законодательстве, причем в отношении применения законов ЕС также делается ссылка на их применение законодательными органами Италии как страны, где началась перевозка тигров. В заключении даются предложения по усилению защиты экзотических животных при их транспортировке (в первую очередь трансграничной). Автор показывает, что в описанном случае нет никакого пробела в праве. Имело место лишь неверное толкование и неправильное применение законодательства ЕС государственными органами Италии и Польши. Указывается также на основные угрозы благополучию диких животных во время транспортировки через страны ЕС. Во-первых, на уровне ЕС не существует система внешнего контроля, во-вторых, отмечаются недостатки в функционировании системы TRACES; в-третьих, очень сложно определить правовые стандарты на наднациональном уровне в отношении экзотических животных.
Description
Keywords
multicentryczność systemów prawnych, zasada pierwszeństwa prawa UE, zwierzęta egzotyczne, transport zwierząt zagrożonych, prawo UE, międzynarodowe prawo publiczne, prawo publiczne, prawo weterynaryjne, tygrysy, multicentric legal systems, primacy of EU law, exotic animals, transportation of endangered species, EU law, public international law, public law, veterinary law, tigers, многоцентричность правовых систем, принцип верховенства права ЕС, экзотические животные, перевозка исчезающих видов животных, право ЕС, международное публичное право, публичное право, ветеринарное законодательство, тигры
Citation
"Studia Prawnicze KUL", 2021, nr 3, s. 123-140
ISBN