Powinność czy decyzja? Spór Tadeusza Stycznia z Mieczysławem A. Krąpcem o metafizyczno-antropologiczne podstawy moralności

Simple item page
dc.contributor.authorDuma, Tomasz
dc.date.accessioned2025-06-30T12:41:53Z
dc.date.available2025-06-30T12:41:53Z
dc.date.issued2025
dc.description.abstractAutor przedstawia dyskusję dwóch filozofów z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Tadeusza Stycznia i Mieczysława A. Krąpca na temat przedmiotu etyki. W pierwszej części ukazane zostało stanowisko Stycznia, który za przedmiot etyki uważa powinność moralną, leżącą u podstaw normy moralności, a w konsekwencji rozstrzygającą o całej koncepcji etyki, którą można nazwać etyką personalistyczną – ze względu na szczególną w niej rangę powinności wobec osoby z racji jej bycia osobą. Obok tego omówione zostały także podstawy antropologiczno-metafizyczne tego rodzaju etyki, a także zarzuty sformułowane wobec niej przez Krąpca. W części drugiej przedstawiona została propozycja etyki wypracowana przez Krąpca, w której centralną rolę odgrywa akt decyzyjny, leżący u podstaw ludzkiego działania, będący swego rodzaju bytem moralnym, jako że już w momencie decyzji dokonuje się jej ocena moralna ze względu na odniesienie sądu praktycznego do sądu teoretycznego, czyli do „prawdy o moim dobru”. Poza tym ukazane zostały podstawy antropologiczno-etyczne tej propozycji, nazwanej przez komentatorów etyką metafizyczną, jak też zarzuty wobec tej propozycji, jakie sformułował Styczeń. W ramach zakończenia przedstawiono kilka uwag uwydatniających komplementarność obydwu ujęć. The author scrutinizes the debate on the proper object of ethics as a discipline continued at the Catholic University of Lublin by its two prominent philosophers: Tadeusz Styczeń and Mieczysław A. Krąpiec. The opening part of the paper discusses Styczeń’s thesis that the proper object of ethics is moral duty, which simultaneously provides the norm for morality and ultimately determines the shape of the entire conception of ethics. Due to the special rank of the moral subject’s duty towards another person by virtue of her being a person, the ethics Styczeń proposed had a deeply personalistic essence. Then the author discusses the anthropological and metaphysical bases of Styczeń’s ethics, as well as the objections towards it made by Krąpiec. The second part of the considerations includes an outline of the ethics proposed by Krąpiec, who emphasized the significance of the decision-making act which lies at the basis of human action and which, as such, can be conceived as a kind of moral entity: the decision to act (or not to act) is always accompanied by its moral evaluation on the part of the acting subject, who juxtaposes his or her practical judgment with the preceding, theoretical one, viewed in terms of “what is truly good for me.” The author then discusses the anthropological and ethical bases of Krąpiec’s position, called metaphysical ethics by its commentators, as well as Styczeń’s objections towards it. In the closing section of the paper, the author has included his observations concerning the complementary nature of the discussed standpoints.
dc.identifier.citation"Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL", 2025, T. 38, nr 1, s. 191-212
dc.identifier.doihttps://doi.org/10.12887/38-2025-1-149-13
dc.identifier.issn0860-8024
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12153/8734
dc.language.isopl
dc.publisherKatolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
dc.rightsAttribution 4.0 Internationalen
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
dc.subjectczyn
dc.subjectdecyzja
dc.subjectdziałanie
dc.subjectetyka
dc.subjectmoralność
dc.subjectnorma
dc.subjectpowinność
dc.subjectact
dc.subjectdecision
dc.subjectaction
dc.subjectethics
dc.subjectmorality
dc.subjectnorm
dc.subjectobligation
dc.titlePowinność czy decyzja? Spór Tadeusza Stycznia z Mieczysławem A. Krąpcem o metafizyczno-antropologiczne podstawy moralności
dc.title.alternativeMoral Obligation or Decision? On the Controversy between Tadeusz Styczeń and Mieczysław A. Krąpiec over the Metaphysical and Anthropological Bases of Morality
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/article
Files
Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
Duma_Powinnosc_czy_decyzja.pdf
Size:
253.34 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
Download

License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
license.txt
Size:
45 B
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download

Collections
Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, Tom 38, Nr 1: Dylematy kultury współczesnej