Praca w monastycyzmie pachomiańskim
Loading...
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Patrystyczna refleksja nad kluczowymi tekstami pachomian dotyczącymi zagadnienia pracy cenobickiej i jej skutków pozwala na wyciągniecie następujących wniosków: w zamyśle ideowym Pachomiusza praca miała być czynnością ascetyczną, dokonującą się w ciszy i w zupełnym podporządkowaniu się przełożonym. Podstawowym zajęciem pachomian była praca rolnicza na polach. Natomiast plecionkarstwo wydaje się być bardziej ascetycznym uzupełnieniem tej pierwszej. Pozostałe prace pachomian miały charakter służebny wobec rolnictwa i plecionkarstwa. Chrystologiczną motywację do podjęcia pracy rekonstruujemy na podstawie listów Pachomiusza i Księgi Horsiesiego. Kryzysy wspólnot pachomiańskich z końca lat 40 i 60 IV wieku zweryfikowały pierwotne założenia Reguły. Kazuistyczny i urzędniczo normatywny zarząd zakonu za pierwszej kadencji Horsiesiego zabijał zarówno ideowość mnichów, jak i ich ludzką czy zakonną odpowiedzialność. Wywołał sprzeciw („Nie chcemy mieć nic wspólnego z Horsiesim ani z zasadami, które ustala”) i bunt braci. Za rządów Teodora, kolejnego z διακριτικός wspólnoty doszło do uspokojenia w zakonie. Paradoksalnie systematyczna praca przyniosła wymierne efekty materialne, co zaczęło zagrażać duchowemu celowi zakonu. Ten drugi kryzys zarządu zakonu zażegnano poprzez zawierzenie Bożej Opatrzności napięcia pomiędzy zakonną obserwacją a systematyczną pracą i bogaceniem się instytucji. Wydaje się, że było to skuteczne rozwiązanie, bo pachomianie przetrwali w Egipcie aż do najazdu arabskiego w IX wieku.
A patristic reflection on the key texts of Pachomian on the issue of cenobitic labor and its consequences allows us to draw the following conclusions. In pachomian's ideological conception, work was to be an ascetic activity, carried out in silence and in complete submission to superiors. The primary type of Pachomian labor was agricultural work in the fields. Braiding, on the other hand, appears to have been a more ascetic complement to the former. The pachomian's other work was subservient to agriculture and braiding. The Christological motivation for the work emerges from the letters of Pachomius and the Book of Horsiesi. The crises of the Pachomian communities of the late 40s and 60s of the 4th century verified the original assumptions of the Rule. The casuistic and bureaucratic normative management of the order during Horsiesi's first term of office killed both the idealism of the monks and their human or monastic responsibility. It provoked opposition ("We want nothing to do with Horsiesi or the rules he sets") and rebellion from the brothers. Under Theodore, another διακριτικός of the community, there was a calming down in the order. Paradoxically, systematic work brought tangible material results, which began to threaten the spiritual purpose of the order. This second crisis of the order's management was resolved by entrusting to Divine Providence the tension between monastic observation and systematic work and the enrichment of the institution. Successfully, it seems, because the Pachomians survived in Egypt until the Arab invasion in the 9th century.
Description
Keywords
pachomianie, cenobityzm, praca, kryzys, roztropność, pachomians, cenobitism, work, crisis, discernment
Citation
"Vox Patrum", 2023, T. 87, s. 155-174