Palący oddechem wąż („serpens flatu adurens”) św. Hieronima
| dc.contributor.author | Morta, Krzysztof | |
| dc.date.accessioned | 2023-10-27T06:41:03Z | |
| dc.date.available | 2023-10-27T06:41:03Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description.abstract | Przedmiotem artykułu jest pojawiający się w starym Testamencie w tłumaczeniu św. Hieronima wzmianka o „wężu palącym oddechem” serpens flatu adurens (Pwt 8,14). Wąż ten obok innych wymienionych jadowitych stworzeń miał zagrażać Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. W artykule podjęto próbę odpowiedzi w oparciu o realia świata starożytnego (literaturę z tego okresu), jaki konkretnie wąż kryje się pod tym niezwykłym opisem. Św. Hieronim w swym przekładzie wymienia różne gatunki węży znanych w świecie grecko- rzymskim jako ekwiwalenty hebrajskich nazw. Okazuje się, że analizowane w artykule określenie węża, Hieronim zaczerpnął z Symmacha. Sam Symmach opierał się na komentarzu rabinackim i popełnił błąd przy tłumaczeniu tekstu hebrajskiego. Pomyłka ta jednak była do zaakceptowania przez Hieronima w odniesieniu do bazyliszka W przekonaniu starożytnych wąż ten oprócz innych śmiercionośnych właściwości miał moc palenia wszystkiego dookoła. Hieronim wprowadził do Biblii bazyliszka z nazwy 7 razy (w Septuagincie wąż ten pojawia się tylko 2 razy). Omawiany przypadek byłby 8 miejscem przywołania bazyliszka w Hieronimowym tłumaczeniu Biblii. The article is about a mention of serpens flatu adurens - ‘a serpent burning with its breath’ (Deut 8:14) found in St. Jerome’s translation of the Old Testament. The snake is listed among other venomous animals that threatened the Israelites during their journey through the desert. The article intends to answer – basing on the ancient historicity and literature – what kind of actual snake is behind this extraordinary description. In his translation St. Jerome mentions different snake species known in the Graeco-Roman world, as equivalents to their Hebrew names. As is turns out, Jerome took the discussed in the article term from Symmachus. And Symmachus, in turn, drew on rabbinic commentary and made a mistake of mistranslating the Hebrew text. The mistake was, however, acceptable for Jerome in relation to the basilisk. In the ancients’ belief this serpent – along with its deadly abilities – had a power of burning everything around. St. Jerome introduced the name of the basilisk to the Bible seven times (in Septuagint the snake appears only twice). The discussed case would be the 8th mention of the basilisk in Jerome’s translation of the Bible. | |
| dc.identifier.citation | "Vox Patrum", 2023, T. 87, s. 295-312 | |
| dc.identifier.doi | 10.31743/vp.15621 | |
| dc.identifier.issn | 0860-9411 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12153/5914 | |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo KUL | |
| dc.rights | Attribution-NoDerivatives 4.0 International | en |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/ | |
| dc.subject | św. Hieronim | |
| dc.subject | Symmach | |
| dc.subject | wąż | |
| dc.subject | bazyliszek | |
| dc.subject | wąż prester | |
| dc.subject | translatoryka biblijna | |
| dc.subject | St. Jerome | |
| dc.subject | Symmachus | |
| dc.subject | snake | |
| dc.subject | serpent | |
| dc.subject | basilisk | |
| dc.subject | prester | |
| dc.subject | biblical translation studies | |
| dc.title | Palący oddechem wąż („serpens flatu adurens”) św. Hieronima | |
| dc.title.alternative | St. Jerome’s “Serpent Burning with its Breath” (“serpens flatu adurens”) | |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/article |