Aktualizacja opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w świetle ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów

Abstract
W dniu 5 października 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu pra­wa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 139 z późn. zm.). Skutkiem jej jest również konieczność uiszczania tzw. opłat przekształce­niowych. Wysokość ich jest równa wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego, które obowią­zywałyby w dniu przekształcenia. Te ostatnie podlegają tzw. aktualizacji. W 2019 r. dokonano zmiany ww. usta­wy, którą należy ocenić jako niesprawiedliwą. Nałożyła się bowiem ona na trwające w jednostkach samorządu terytorialnego procedury aktualizacji. W okresie tym były już wszczęte oraz wszczynano kolejne postępowania aktualizacyjne, których efektem jest podwyższenie wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, a w konsekwencji także i opłat przekształceniowych. W arty­kule wskazano, iż omawiana regulacja prowadzi w konsekwencji do nieuzasadnionego obniżenia opłat lub nieuzasadnionego zakończenia postępowań aktualizacyjnych w stosunku do wszystkich współużytkowników wieczystych danej nieruchomości. Stanowi ona nadmierną i nieuzasadnioną ingerencję ustawodawcy w samo­dzielność finansową jednostek samorządu terytorialnego. Godzi również w konstytucyjnie zagwarantowaną ochronę „interesów w toku”. Ponadto sama redakcja omawianej regulacji w ustawie zmieniającej wywołuje wąt­pliwości interpretacyjne. Nie wiadomo bowiem, jakich dokładnie postępowań ona dotyczy. Problem ten jest konsekwencją dużego skomplikowania materii przekształcenia w kwestii skutków prawnych, nieprzejrzystości unormowań, a ponadto niedostrzegania przez prawodawcę ważnych problemów związanych z regulowaną materią. W artykule przeanalizowano i oceniono najnowsze zmiany legislacyjne prowadzące do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Metodą badawczą, którą zastosowano w pracy, jest anali­za aktów prawnych oraz orzecznictwa sądowego.
The Regulation from 20th July 2018 on Transformation the Right of Perpetual Usufruct of built-up area for residential purposes into Ownership Title came into force on 5th October 2018 (Journal of Law 2020 it.139 with further amendments). The consequence of this regulation is the necessity to pay so-called ‘transferring fees’. Their amount is equal to the total amount of annual fees that resulted from perpetual usufruct which would be binding on the transferring day. The latter ones are subject to so-called updating. In 2019 the amendment to the above-mentioned regulation was made which is deemed unfair. It is because this amendment overlapped with updating proceedings that were taking place in the local authority units. In this period further updating proceedings had been already opened or about to be opened, the result of which is raising the total amount of annual fees resulted from perpetual usufruct of build-up areas for residential purposes, and as a consequence in raising the ‘transferring fees’. The purpose of this article is to prove that the above-mentioned regulation leads to unjustified lowering in fees or unjustified ceasing the updating proceedings towards all the perpetual co-usufructuaries of a given property, which constitutes an excessive and unjustified interference of a legislator into financial autonomy of local authority units. It also acts to the detriment of a constitutionally guaranteed protection of ‘business in progress’. Besides, the very wording of this regulation in the amendment rises doubts in interpretation – it is hard to deduce which proceedings it precisely applies to. This problem is the consequence of a highly complex character of the transformation matter with regards to its legal effects, the ambiguity of regulations, and above all, to the fact that legislators do not seem to notice relevant issues connected to the above matter. In this article, I analyse and evaluate the latest legislative changes leading to transforming the right to perpetual usufruct into an ownership title. The research method applied for the purpose of this article is the analysis of current laws and regulations as well as selected judicial decisions.
5 октября 2018 года вступил в силу Закон от 20 июля 2018 года о преобразовании права бессрочного пользования землей, застроенной для жилищного строительства, в право собственности на такую землю (Законодательный вестник 2020 года, ст. 139, с изменениями). Это, в свою очередь, приводит к необходимости уплаты так называемых преобразовательных сборов. Сумма этих сборов равна годовой плате за бессрочное пользование, которая подлежала бы уплате на дату преобразования. Сумма сборов подвергается так называемым обновлениям. В 2019 году в вышеупомянутый закон были внесены изменения, которые следует считать несправедливыми. Это объясняется тем, что он пересекается с процедурами обновления, находящимися на рассмотрении в местных органах самоуправления. В этот период уже были инициированы и продолжены процедуры обновления, в результате которых была увеличена ежегодная плата за бессрочное пользование землей, застроенной для жилищного строительства, и, соответственно, сборы за преобразование. В статье отмечается, что данное положение приводит к необоснованному снижению платы или необоснованному прекращению процедуры обновления в отношении всех бессрочных сопользователей данного имущества. Это является чрезмерным и необоснованным вмешательством законодателя в финансовую самостоятельность органов самоуправления. Это также нарушает гарантированную Конституцией защиту «интересов в прогрессе». Более того, сама формулировка рассматриваемого положения в законе о внесении поправок вызывает сомнения в толковании. Это связано с тем, что неизвестно, какого именно производства оно касается. Данная проблема является следствием большой сложности предмета преобразования с точки зрения правовых последствий, непрозрачности нормативных положений, а также неспособности законодателя заметить важные проблемы, связанные с регулируемым вопросом. В статье анализируются и оцениваются последние законодательные изменения, приведшие к преобразованию права бессрочного пользования землей в право собственности. Метод исследования, использованный в статье – анализ правовых актов и судебных решений.
Description
Keywords
aktualizacja, użytkowanie wieczyste, przekształcenie, opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego, uwłaszczenie, updating, perpetual usufruct, transformation, annual perpetual usufruct fee, enfranchisement, обновление, бессрочное пользование, преобразование, ежегодная плата за бессрочное пользование, передача земли в собственность
Citation
"Studia Prawnicze KUL", 2021, nr 2, s. 199-215
ISBN