Teologia postu w "Hymnach o poście" św. Efrema Syryjczyka
Loading...
Date
2020-06-15
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
W literackim dorobku świętego Efrema są biblijne komentarze, pisane prozą polemiczne refutationes i medytacje, dialogi poetyckie, metryczne homilie (memre) oraz hymny (madrasze). Te ostatnie zasługują na szczególną uwagę, gdyż jak się wydaje ten gatunek literacki był ulubionym narzędziem w hermeneutycznym warsztacie Syryjczyka. Adresatami madrasza nie byli mnisi, czy eremici, bowiem syryjskie chrześcijaństwo orientalne w IV wieku skupiało się z wyjątkową intensywnością na pogłębianiu aspektów ascetycznych chrześcijańskiego życia, takich jak: post, czuwanie, modlitwa nieustanna. To duchowe nastawienie dotyczyło wszystkich ochrzczonych, niezależnie czy duchownych, mnichów, czy świeckich. Oprócz przykładów biblijnych drugim źródłem obrazów w pieśniach De ieiunio jest świat natury, który nie istniałby bez woli Stwórcy. W niektórych fragmentach swoich madrasza O poście Efrem buduje harmoniczną kompozycję złożoną z tych dwóch wątków, dopełniając sens tekstu biblijnego za pomocą obrazów zaczerpniętych ze świata natury. Klamrą spinającą bogate teologiczne przesłanie zawarte w zwrotkach dziesięciu liturgicznych pieśni jest Chrystus, jako Słowo otwierające skarbnicę Pisma Świętego, jako Pierworodny Syn Ojca, jako jedyny Sprawiedliwy i wzór nad wzorami dla wszystkich ascetów i poszczących. W praktykowaniu postu liczy się dobra wola, dyscyplina w walce z głodem i pożądaniem oraz umiejętność dzielenia się z innymi. Efrem podkreśla znaczenie czynników motywacyjnych i akcentuje oczyszczające działanie postu.
The literary output of St. Ephrem consists of biblical commentaries, polemical refutations and meditations in prose, poetic dialogues, metric homilies and hymns (madrāšê). The latter genre calls for major attention since it seems that it was the favourite instrument in Ephrem’s hermeneutical toolbox. Madrāšê were not addressed to monks or eremites. In the fourth century, Eastern Syrian Christianity was focused on deep asceticism practiced in daily life through fasting, vigils and continuous prayer. Such perspective was characteristic of the baptised in general, regardless of whether they were clerics, monks or laypeople. Besides the biblical examples, the main source of imaginary featured in De ieiunio is nature, created by God’s will. In some parts of this madrāšâ, Ephrem creates a balance of two elements, supplementing the biblical text with images taken directly from nature. The keystone of the rich theological message presented across the stanzas of the ten liturgical hymns is Christ – the Word opening the treasure of the Scriptures, the firstborn Son of the Father, the only Righteous, the ultimate model for all fasting ascetics. What matters in fasting is the free will, discipline against hunger and desires, and charity. Ephrem underscores the role of motivation and points out the purifying effects of fasting.
The literary output of St. Ephrem consists of biblical commentaries, polemical refutations and meditations in prose, poetic dialogues, metric homilies and hymns (madrāšê). The latter genre calls for major attention since it seems that it was the favourite instrument in Ephrem’s hermeneutical toolbox. Madrāšê were not addressed to monks or eremites. In the fourth century, Eastern Syrian Christianity was focused on deep asceticism practiced in daily life through fasting, vigils and continuous prayer. Such perspective was characteristic of the baptised in general, regardless of whether they were clerics, monks or laypeople. Besides the biblical examples, the main source of imaginary featured in De ieiunio is nature, created by God’s will. In some parts of this madrāšâ, Ephrem creates a balance of two elements, supplementing the biblical text with images taken directly from nature. The keystone of the rich theological message presented across the stanzas of the ten liturgical hymns is Christ – the Word opening the treasure of the Scriptures, the firstborn Son of the Father, the only Righteous, the ultimate model for all fasting ascetics. What matters in fasting is the free will, discipline against hunger and desires, and charity. Ephrem underscores the role of motivation and points out the purifying effects of fasting.
Description
Keywords
Efrem Syryjczyk, asceza, post, madrasz, Homilia o poście, Ephrem the Syrian, Ascetism, Fasting, madrash, Homily on Fasting
Citation
"Vox Patrum", 74 (2020), s. 49-65