Vox Patrum, 2025, Vol. 93

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/8486

Browse

Browsing Vox Patrum, 2025, Vol. 93 by browse.metadata.rights "Attribution-NoDerivatives 4.0 International"

Now showing 1 - 12 of 12
  • Item
    Bibliografia do "Pasterza" Hermasa
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Suski, Andrzej
    Bibliografia do Pasterza Hermasa. Bibliography of the Sheperd of Hermas.
  • Item
    Brunhilda, Pięć listów do Konstantynopola (Excerpta z Listów austrazyjskich)
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Chudzikowska-Wołoszyn, Małgorzata
    W zbiorze Listów austrazyjskich uwagę czytelnika zwraca pięć listów napisanych w imieniu królowej austrazyjskiej Brunhildy. Pisma te należały do dwóch odrębnych pakietów korespondencji dyplomatycznej, która przygotowana została na potrzeby posłów udających się do Konstantynopola pomiędzy rokiem 585 a 593. Dwie podjęte wówczas misje dotyczyły dość trudnej i zarazem napiętej sytuacji politycznej, która pojawiła się w relacjach pomiędzy Merowingami i Konstantynopolem od 582 r. Chodziło przede wszystkim o załagodzenie niezadowolenia cesarza bizantyńskiego Maurycjusza z powodu niewypełnienia wcześniejszych zobowiązań, które polegały na czynnym włączeniu Franków do wojny z Longobardami. Kartą przetargową pomiędzy dworami stał się uprowadzony do Konstantynopola wnuk Brunhildy - Atanagild. Dołączone do pakietu dyplomatycznego listy królowej wyraźnie odznaczają się na tle całej korespondencji. Wyróżnia je osobista treść i emocjonalny język, które nie odpowiadały przyjętym komunikatom i formułom dyplomatycznym. Drobiazgowa analiza epistoł Brunhildy pozwala stwierdzić jednak, że stanowiły one niezwykle precyzyjnie i przemyślane narzędzie komunikacyjne. Zastosowana w nich osobista ekspresja oraz emocjonalne scenariusze stały się swoistego rodzaju taktyką mającą na celu wywarcie pośredniego wpływu na cesarza. Listy potwierdzają nie tylko gruntowne wykształcenie królowej, ale także pozycję oraz wpływy polityczne, które posiadała na królewskim dworze. Realizowana przez nią chłodna taktyka polityczna oraz strategie dowodzą również posiadanych przez nią kompetencji przywódczych i autorytetu. In the collection of Austrasian Letters, the reader's attention is drawn to five letters written on behalf of the Austrasian queen Brunhilda. These letters belonged to two separate packages of diplomatic correspondence, which was prepared for the needs of envoys traveling to Constantinople between 585 and 593. The two missions undertaken at that time concerned the rather difficult and at the same time tense political situation that appeared in the relations between the Merovingians and Constantinople from 582. The main aim was to appease the dissatisfaction of the Byzantine emperor Mauricius due to the failure to fulfill earlier obligations, which consisted in actively involving the Franks in the war with the Lombards. The bargaining chip between the courts was Brunhilda's grandson Athanagild, who had been kidnapped to Constantinople. The queen's letters attached to the diplomatic package clearly stand out from the rest of the correspondence. They are distinguished by their personal content and emotional language, which did not correspond to the accepted diplomatic messages and formulas. However, a detailed analysis of Brunhilda's epistles allows us to state that they were an extremely precise and well-thought-out communication tool. The personal expression and emotional scenarios used in them became a kind of tactic aimed at exerting indirect influence on the emperor. The letters confirm not only the queen's thorough education, but also the position and political influence she had at the royal court. The cool political tactics and strategies she implemented also prove her leadership skills and authority.
  • Item
    Cross or Labarum? Character and Meaning of the Sign in the Central Quarter of Early Christian Sarcophagus in Museo Pio Cristiano in Rome (Lat. 171)
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Tabor, Dariusz
    The topic of paper is a sign in the central quarter of the sarcophagus in Museo Pio Christiano Lat 171. This is shaft, crossed by horizontal bar with two birds and crowned by the monogram of Greek letters – X and P in wreath. Two roman soldiers are sitting on the both sides of shaft. Above there is the eagle with outstretched wings. Many scholar recognized in the sign the cross and in the soldiers the guard of Christ’s tomb. It provokes many doubts. The sign from the Constantin’s vision has been mentioned by Lactantius, Eusebius, Hermias Sozomen and Socrate of Constantinople. The symbol in the quarter is most similar to the sign related by Eusebius. The most probable models of studied sign was the image of two soldiers guarding labarum on coins and the representation of victorious emperor holding labarum on medals. In the research has been applied two methods - the iconological method with iconographic analysis, and the semiotic method using denotation and connotation, syntagma and paradigm. The most valuable results of research is recognition labarum in sign. This is a personalized symbol, representing Risen Christ-Victor as a source of everlasting life. The new contribution of its result is the most profound understanding of labarum. Przedmiotem artykułu jest symbol przedstawiony w środkowej kwaterze sarkofagu pasyjnego w Museo Pio Cristiani Lat. 171. Stanowi go pionowe drzewce z wieńcem na szczycie. W jego wnętrzu umieszczono monogram składający się z greckich liter X i P. Drzewce uzupełnione jest poziomą poprzeczką. U jego stóp siedzą dwaj rzymscy legioniści. Na poprzeczce siedzą ptaki wznoszące dzioby ku wieńcowi. Nad całością dominuje orzeł z rozpostartymi skrzydłami. Większość badaczy rozpoznawała w znaku krzyż, jednak to budzi wątpliwości. Podobny symbol opisują autorzy – Laktancjusz, Euzebiusz z Cezarei, Hermiasz Sozomen, Sokrates Scholastyk. Znak w kwaterze zbliżony jest najbardziej do labarum z chrystogramem na szczycie i płatem sztandaru, opisanego przez Euzebiusza w „Vita Constantini”. Wzorcami znaku w kwaterze zdają się być obrazy na monetach przedstawiające dwóch żołnierzy strzegących labarum oraz przedstawienia cesarza dzierżącego labarum na medalach. W badaniach zastosowano metodę ikonologiczną, ponieważ dokonano analizy ikonograficznej i sięgnięto do tekstów literackich, jak również semiotykę sztuk plastycznych, ponieważ użyto denotacji i konotacji oraz syntagmatu i paradygmatu. Głównym wynikiem badań było rozpoznanie symbolu jako labarum, zredukowanego (brak płatu sztandaru) i uzupełnionego o elementy symboliczne. Jest to znak spersonalizowany, ponieważ uobecnia Zwycięzcę - Chrystusa Zmartwychwstałego. Przyczynia się to do zrozumienia i odczytania treści labarum, występującego w wielu dziełach sztuki wczesnochrześcijańskiej.
  • Item
    Izydor z Sewilli o językach oraz ludach, które nimi się posługują (Etymologie 9, 1-2)
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Krynicka, Tatiana
    Na treść księgi dziewiątej Etymologii składają się wiadomości z zakresu nauki o języku, etnografii, historii, socjologii oraz prawa. Jej głównym bohaterem jest człowiek jako animal sociale, a jej centralny temat stanowią więzy społeczne, które on tworzy, spełniając się w swoim powołaniu do budowania relacji z innymi. Izydor ukazuje tworzenie wspólnoty jako uwieńczenie ludzkich działań i sztuk, którym poświęcił pierwsze księgi swego dzieła. Jako podstawowe narzędzie komunikacji oraz czynnik kształtujący ludzką wspólnotę postrzega język. Właśnie z języków wyprowadza początki istniejących na świecie ludów, których powstanie, losy, zwyczaje i obyczaje prezentuje w najbardziej obszernym spośród rozdziałów księgi. Szczególnym zainteresowaniem darzy Rzym, w dziejach którego widzi również swoje i swoich rodaków, potomków Tubala i Spalosa, korzenie kulturowe. The ninth book of Isidore’s Etymologies contains data on linguistics, ethnography, history, social sciences and law. Its main protagonist is a man as an animal sociale. Its central theme are social relations, created by a man, while fulfilling his main vocation as a relational being, open to other persons, in need of them to achieve his fullness. Isidore considers the language to be the most important tool of human communication and the fundamental factor in creating human community. He draws the origins of nations from their languages and describes their beginnings, history, habits and customs in the most extensive chapter of the book. He pays special interest to Romans, in whose history he recognizes his and his compatriots’ cultural roots.
  • Item
    Journey from Exclusion to Inclusion: A Literary Analysis of "The Letter to Diognetus", Chapters 1‑10
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Nyström, David E.
    The second-century Epistle to Diognetus has largely been obscured in Christian history, discovered only in 1436 without any prior written records. The origins, authorship, and intended audience of this work remain uncertain. This article examines the text of Diognetus from a literary perspective, analysing its content, structure, and language to discern its character, intended audience and purpose. The analysis begins with an exploration of some rhetorical questions in the work’s opening paragraph and their thematic development throughout the text. The article further examines how the use of personal pronouns and person-inflected verb forms blurs social boundaries, facilitating identity shifts and literary movement toward conversion. The final discussion compares the literary dynamic of Diognetus to an ancient conversion story, drawing attention to similarities in how these works succeed, through negotiation of identities, with transferring a literary addressee/protagonist from a state of exclusion to one of inclusion into a new community.
  • Item
    Klemens Aleksandryjski, Wypowiedzi profetyczne
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Pawłowski, Wojciech
    Praca zawiera wstęp i tłumaczenie na język polski dzieła "Eclogae propheticae" ("Wypowiedzi profetyczne") Klemensa z Aleksandrii. The work contains an introduction and a translation into Polish of the work "Eclogae propheticae" ("Selections from the prophetic scriptures") of Clement of Alexandria.
  • Item
    List przypisywany Aretasowi, biskupowi Cezarei w Kapadocji, do emira Damaszku
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Karczewski, Łukasz
    Przekład, wstęp i komentarz listu przypisywanego Aretasowi z Cezareii kapadockiej do emira Damaszku. Translation, introduction and commentary of a letter attributed to Aretas of Caesarea of Cappadocia to the Emir of Damascus.
  • Item
    Obraz chrześcijańskiego ojca w "Vita Constantini" Euzebiusza z Cezarei
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Piasecki, Dariusz
    Artykuł na podstawie twórczości Euzebiusza z Cezarei "De vita Constantini" przedstawia cesarza Konstantyna jako ojca. Pokazuje troskę cesarza o wychowanie swoich dzieci, przekaz wiary chrześcijańskiej, zapewnienie edukacji i przygotowanie do przejęcia władzy po śmierci ojca. Based on the work of Eusebius of Caesarea De vita Constantini, the article presents Emperor Constantine as the father of his sons. It shows the emperor's concern for the upbringing of his children, transmitting the Christian faith to them, providing them with education and preparing them to take over power after their father's death.
  • Item
  • Item
    Temi cristologici rilevati nelle Lettere di san Girolamo – pars seconda
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Łukaszczyk, Michał
    This article is a continuation of the first part and aims to examine the Christological themes found in Jerome's Epistles. The monk of Bethlehem deals with Christological themes found in other Church Fathers, but original things appear in his reflections, such as, clarifying the notion of Persona, emphasising the balance and to the same extent the distinction between the humanity and divinity of Christ while clearly emphasising the one subject of both. Furthermore, the discovery of the links between biblical exegesis and Christology and the development of his own original exegetical method should be considered a special achievement of the Monk of Bethlehem. On the basis of the research carried out, it should be concluded that Christological reflection occurs to a significant degree in Jerome's Epistles. Artykuł stanowi kontynuację pierwszej części i ma na celu zbadanie tematów chrystologicznych występujących w Listach Hieronima. Mnich z Betlejem zajmuje się tematami chrystologicznymi występującymi u innych Ojców Kościoła, ale pojawiają się w jego rozważaniach rzeczy oryginalne, takie jak, sprecyzowanie pojęcia Persona, podkreślenie zrównoważenia i w takim samym stopniu rozróżnienia pomiędzy człowieczeństwem, a boskością Chrystusa z jednoczesnym wyraźnym podkreśleniem o jednym podmiocie ich obu. Ponadto odkrycie związków pomiędzy egzegezą biblijną a chrystologią oraz wypracowanie własnej, oryginalnej metody egzegetycznej należy uznać za szczególne osiągnięcie Mnicha Betlejem. Na podstawie przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że refleksja chrystologiczna w znaczącym stopniu występuje w Listach Hieronima.
  • Item
    Wiktor I: pierwszy papież i głowa chrześcijańskiej Ecclesiae
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Głowacki, Paweł
    Artykuł porusza zagadnienie prymatu papieskiego w starożytności chrześcijańskiej. Opisuje kontrowersję kwartodecymańską II w., w której znaczący udział odegrał Kościół w Rzymie. Na podstawie relacji z jej przebiegu - zaczerpniętej od Euzebiusza z Cezarei - można stwierdzić, że biskup Rzymu Wiktor miał świadomość swojej odpowiedzialności jurysdykcyjnej za Kościoły usytuowane poza Rzymem. Oznacza to również, że koncepcja papiestwa funkcjonowała już pod koniec II w., a Wiktor jest pierwszym w historii papieżem w pełnym tego słowa znaczeniu. Stosując metodę indukcyjną w trakcie analizy źródeł patrystycznych, artykuł stwarza syntetyczną wizję sformułowanego w temacie problemu, jednocześnie odpowiadając na pewne kontrargumenty wystosowane przez innych uczonych niepodzielających takiego odczytania faktów historycznych. The article raises the issue of papal primacy in Christian antiquity. It describes the Quartodeciman controversy of the 2nd century, in which the Church in Rome played a significant role. Based on the account of its course - taken from Eusebius of Caesarea - it is shown that the Bishop of Rome, Victor, was aware of his jurisdictional responsibility for Churches located outside Rome. This also means that the concept of the papacy existed already at the end of the 2nd century and Victor is the first pope in history in the full sense of the word. Using the inductive method in the analysis of patristic sources, the article creates a synthetic vision of the problem formulated in the topic, at the same time responding to certain counter-arguments made by other scholars who do not share such a reading of historical facts.
  • Item
    Zapożyczenia z "Epitome" dzieła Teodora Lektora w "Kronice" Jerzego Mnicha dla okresu panowania cesarzy Teodozjusza II i Marcjana
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Kosiński, Rafał
    Niniejszy artykuł podejmuje kwestię wykorzystania przez Jerzego Mnicha w opisie panowania cesarzy Teodozjusza II i Marcjana na kartach jego Kroniki informacji pochodzących z Epitome napisanych na początku VI w. dzieł Teodora Lektora (Historia tripartita, Historia ecclesiastica). Analizie poddane zostały zarówno oczywiste zapożyczenia, jak i opisy zaczerpnięte za pośrednictwem Chronografii Teofanesa. Dodatkowo artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy trzy passusy z Kroniki, których proweniencja pozostaje nieustalona, a które występują również w dziele Teofanesa, mogą pochodzić z epitomy dzieł Teodora. W wyniku analizy autor sugeruje, że jednozdaniowa informacja o przebudzeniu w Efezie prześladowanych w czasach Decjusza, opis objawienia hymnu Trisagion w Konstantynopolu za episkopatu Proklosa oraz opis wybrania przez Pulcherię Marcjana jako następcę cesarza Teodozjusza II, prawdopodobnie pierwotnie znajdowały się we wspomnianych dziełach Teodora Lektora. The purpose of this article is to analyse the use of sources by George Monk in his Chronicle. The analysis concerns George Monk's use of the Epitome of the works of Theodore Lector (Historia tripartita, Historia ecclesiastica) which were written in the early sixth century for the period of the reigns of Emperors Theodosius II and Marcian. Both obvious borrowings and information taken through Theophanes' Chronography are analysed. In addition, the author suggests, on the basis of analogies with the work of Theophanes, that three other passages in the Chronicle – the account of the awakening in Ephesus of the persecuted under Decius, the description of the revelation of the Trisagion hymn in Constantinople under the episcopate of Proclus, and the description of Pulcheria's choice of Marcian as successor to Emperor Theodosius II – were probably originally found in the aforementioned works of Theodore Lector.