Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2018, Tom 61, Nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2018, Tom 61, Nr 1 by browse.metadata.rights "Ustawowy zakres dozwolonego użytku"
Now showing 1 - 20 of 40
Results Per Page
Sort Options
- ItemAnioł i syn – językowy portret Stanisława Witkiewicza-ojca(Wydawnictwo KUL, 2018) Majewska-Wójcik, Anna MagdalenaW artykule Autorka prezentuje Stanisława Witkiewicza w jednej z jego prywatnych ról – w roli ojca. Pokazuje, jakie relacje łączyły ojca z jedynym synem – Stanisławem Ignacym, jak układały się stosunki pomiędzy tymi dwiema wybitnymi osobowościami, jak postrzegany był Witkacy przez ojca oraz jakimi priorytetami kierował się ojciec w wychowaniu jedynaka. Na podstawie korpusu listów do syna oraz innej korespondencji familijnej Autorka szkicuje portret Witkiewicza-ojca. Artykuł stanowi kontynuację tematu zapoczątkowanego przez Małgorzatę Król, dotyczącego ojców: Wincentego Pola i Gustawa Zielińskiego. In the article the Stanisław Witkewicz`s figure is presented from the perspective of one of his private roles – the father role. The items discussed in the paper concern relations between the father and the only son Stanisław Ignacy, what way Witkacy the son was perceived by the father, and what were Witkewicz`s priority parental rules which he was governed by in his only child`s upbringing. The analysis are made on the grounds of the letters from Witkiewicz to his son and another family correspondence, and the article is the continuation of the subject originated by Małgorzata Król who has studied the personas of Wincenty Pol and Gustaw Zieliński in such a context.
- ItemBezpieczeństwo prawne danych osobowych w nowych warunkach cyfrowych(Wydawnictwo KUL, 2018) Chałubińska-Jentkiewicz, KatarzynaOchrona danych osobowych w nowych warunkach cyfrowych wymaga redefinicji i zmian przepisów prawa. Rozwój nowych technologii powoduje, iż obecne przepisy prawa nie są adekwatne do nowych wyzwań w ochronie danych osobowych. Dlatego też prawo to jest ciągle zmieniane i udoskonalane. Istotną rolę odgrywają tu organy powołane do przestrzegania przepisów odnoszących się do ochrony prywatności. Ważna z punktu widzenia osób fizycznych – bo to właśnie ich dotyczy ochrona danych – wydaje się również świadomość związana z istniejącymi zagrożeniami płynącymi z korzystania z serwisów internetowych, w tym w szczególności z serwisów społecznościowych. Użytkownicy korzystając z nich nie zawsze mają pełną świadomość, czy dane umieszczane w sieci – a wymagane np. w procesie rejestracji – nie zostaną wykorzystane przez osoby do tego nieuprawnione. Zagadnienie to dotyka takich kwestii jak: odpowiedzialność za treści umieszczane w sieci, odpowiedzialność za usługi świadczone drogą elektroniczną, prawo do bycia zapomnianym, jurysdykcja w obszarze globalnego świadczenia usług. Ochrona prawna, którą gwarantują nowe przepisy unijne stanowi początek niezbędnej w tym zakresie reformy. The protection of personal data in the new digital conditions requires redefinition and changes of the law. The development of new technologies means that the current legal provisions are not matched to new challenges in the protection of personal data. Therefore, this law is still changed and improved. The most important role is played by bodies appointed to comply with provisions relating to the protection of privacy. Important from the point of view of individuals - because it is their data protection – it also seem the awareness related to the existing threats resulting from the use of websites, in particular from social websites. Users using them are not always fully aware that the data placed on the network will not be used by unauthorized persons. This problem touches on issues such as: responsibility for content on the web, responsibility for services provided electronically, the right to be forgotten, jurisdiction in the area of global service provision. The legal protection, which is guaranteed by the new EU regulations, is only the starting point of the necessary changes in this area.
- ItemBiblia w stylu rokoko. Malarstwo religijne w dobie kryzysu sztuki francuskiej(Wydawnictwo KUL, 2018) Niemira, KonradPrzedmiotem niniejszego tekstu jest francuskie malarstwo religijne wystawiane na Salonie Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby w Paryżu w latach 1747-1748. W latach czterdziestych, określanych często jako czas kryzysu sztuki francuskiej i wewnętrznego kryzysu Akademii daje się zaobserwować specyficzna mutacja tej gałęzi sztuki. Na przykładzie strategii produkcji Jeana Restout, Noëla Hallé’a, czy François Bouchera, a więc malarzy wystawiających na Salonie w latach 1747-1748 obrazy religijne, zaprezentowana zostaje rola, którą odgrywał w ówczesnej kulturze artystycznej rokokowy kostium, bądź przypisana tematyce biblijnej maniera grand goût. The article deal with religious paintings exhibited at the Salons of the Royal Academy of Painting and Sculpture in Paris from 1747 to 1748. In the late 1740s, a period often described as a time of crisis of French art and period of internal crisis of Royal Academy, specific mutation of this genre of art can be observed. My analysis is based on the strategies of three painters exhibiting their religious paintings at the Salon in 1747-1748: Jean Restout, Noël Hallé and François Boucher. In those examples the role that grand goût and rococo costume played in artistic and social culture of 1740s is presented.
- ItemDobrodziej – mistrz – profesor. Wincenty Pol w świetle listów doń skierowanych(Wydawnictwo KUL, 2018) Nowak-Barcińska, MałgorzataPrzedmiotem uwagi autorki są określenia Wincentego Pola wydobyte z przesłanej doń korespondencji. Bliżej przygląda się formom: dobrodziej, profesor, mistrz, wieszcz, ziomek. Korpus badań stanowiły listy (ogółem 98) skierowane do Wincentego Pola przez różnych nadawców w latach 18301872 zamieszczone przez Zbigniewa Sudolskiego w zbiorze: Listy z ziemi naszej. Korespondencja Wincentego Pola z lat 1826-1872 (s. 545-657). W zwrotach adresatywnych Wincenty Pol ukazywany jest m.in. jako ojciec narodu i wieszcz, twórca wielbiony czy wręcz ubóstwiany, szanowany profesor, potwierdzają one tezę Sudolskiego nt. istotnej roli twórcy Mohorta w „kształtowaniu kultury swoich czasów” (LZN, s. 546). Analizowane wyrażenia poświadczają zarazem bogactwo współczesnej Polowi etykiety. Człon podstawowy zwrotu adresatywnego wzbogacają liczne określenia towarzyszące, które powodują, że adresatywy z listów do Pola umieszczone na skali stopniowalnej grzeczności – są bardzo grzeczne. Jak się wydaje, często formuły te są próbą pogodzenia konwencji – pisania wedle zwyczaju – i szczerego uczucia nadawcy – pisania wedle serca. The author of the article researches how Wincenty Pol was described in the letters he was sent to. The research corpus contained 98 letters addressed to Pol by a variety of senders, compiled by Zbigniew Sudolski in an anthology: Letters from our Land. Wincenty Pol’s Epistolography, 1826-1872. Of particular interest are the statistically significant forms of address: patron, professor, master, prophet, kin. The forms used for addressing Wincenty Pol depict him as e.g.: father of the nation and a prophet; an adored – if not worshipped – and respected professor. These forms confirm Suchodolski’s claim about the vital role of the author of Mohort in “shaping the culture of his times”. At same time, the expressions under analysis are a testimony of the rich language etiquette of the time.
- ItemDuchowni w korespondencji Wincentego Pola(Wydawnictwo KUL, 2018) Toruń, WłodzimierzPowyższy szkic Duchowni w korespondencji Wincentego Pola poświęcony jest powiązaniom Pola z duchowieństwem różnych rytów chrześcijańskich. W pracy ograniczono się tylko do tych przykładów, które znalazły widoczne potwierdzenie w epistolografii autora Mohorta. Poeta znany ze swej otwartości i ekumenicznej postawy utrzymywał kontakty z kapłanami innych od siebie wyznań. Żar młodzieńczej przyjaźni, braterstwo wspólnie przelanej krwi w Powstaniu Listopadowym, były najtrwalszymi więzami łączącymi Pola z patriotycznie usposobionymi duchownymi. O łączności poety z duchownymi decydowały także wspólne zainteresowania w dziedzinie życia naukowego, literackiego, kulturalnego, społecznego i kościelnego. The above sketch The clergy in Wincenty Pol’s correspondence is devoted to Pol’s connections with the clergy of different Christian rites. The work was limited to only those examples that fund confimation in the epistolographie author of Mohort. The poet, know for his openness and ecumenical attitudes, kept in touch with the priests of other denominations. The warmth of youthful friendship, the fraternity of bloodhed together in the November Uprising, were the most durable bonds between Poles and patriotically disposed clergy. The poet’s connections with the clergy also determined common interests in the fields of scientific, literary, cultural, social and eccesial life.
- ItemFotografia jako jeden z czynników procesu medialnej kreacji rzeczywistości w „kulturze budowania na nieufności” i zaniku zdolności do uprawiania dialogu. Refleksje na przykładzie dziennikarstwa prasowego(Wydawnictwo KUL, 2018) Pastwa, Rafał JakubFotografia jest jednym z czynników w procesie medialnej kreacji rzeczywistości. Ma to ogromne znaczenie w „kulturze budowania na nieufności”. Niewłaściwe zastosowanie fotografii może pogłębiać trudności w uprawianiu dialogu. Fotografia w mediach tradycyjnych, jak i w nowych mediach powinna przejść rewolucję re-humanizacji, bądź re-personalizacji. Jednak to może się dokonać jedynie wtedy, gdy zostanie zmieniony kształt modelu integracyjnego. Bez tych prób, fotografia pozostanie jedynie produktem do konsumpcji i łatwym narzędziem kreacji rzeczywistości. Photography is one of the factors for the process of media creation of reality. It has a great importance in the ‘culture of building the distrust’. The unbounded usage of photography deepens difficulties in dialogue. Photography used in traditional and new media should go over revolution of re-humanization or re-personalization. But it can only be achieved by a change in the model of integration. Without such attempts, photography will still remain just a product for consumption and the easy tool for creation of reality.
- ItemFotografia jako narzędzie mediatyzacji wojny w mediach społecznościowych – na przykładzie fotografii konfliktu na wschodniej Ukrainie(Wydawnictwo KUL, 2018) Szulich-Kałuża, JustynaTematem artykułu są refleksje dotyczące fotografii jako narzędzia medialnego, upowszechniającego wiedzę o współczesnych konfliktach wojennych na przykładzie fotografii konfliktu na wschodniej Ukrainie. W analizie fotografii wykorzystano technikę ilościowej analizy zawartości oraz analizę semiotyczną. Na potrzebę analizy ilościowej opracowano klucz kategoryzacyjny, obejmujący kategorie formalne i merytoryczne służące do opisu zdjęć. Analizą szczegółową objęte zostały fotografie, które użytkownicy umieścili na wyselekcjonowanych postach portali społecznościowych Facebook i Vkontakte w okresie od 1.04.2014 r. do 31.12.2014 r. Ogółem materiał badawczy stanowiło 197 fotografii, w tym 112 opublikowanych na portalu Facebook i 85 na portalu Vkontakte. Wyniki analiz własnych posłużyły do poszukiwań odpowiedzi na pytania bardziej szczegółowe, których zakres zamknąć można w następujących polach problemowych: stylistyka i formy kompozycyjne fotograficznej dokumentacji działań wojennych, realizm czy manipulacja w fotograficznych narracjach wojennych, charakterystyka strategii przekazów wojennych w mediach społecznościowych. The subject of the article relates to reflections on photography as a media tool, disseminating knowledge about contemporary war conflicts on the example of the photographs of conflict in eastern Ukraine. To analyse the photography quantital content-analysis and semiotic analysis techniques were employed. For the needs of quantitative analysis, a categorizing key was elaborated, which included form and substance categories to describe photographs. The detailed analysis covered all the photos that users posted on Facebook and Vkontakte social networking posts from 1.04.2014 to 31.12.2014. In all, the research material consisted of 197 randomly selected photographs, 112 published on Facebook and 85 on Vkontakte. The results of own analyses were used to find answers to more detailed questions, which can be closed in the following problem areas: stylistic and composite forms of photographic documentation of warfare, realism or manipulation in photographic narratives of the war, characteristics of war strategy in social media.
- ItemFotografia w filmie „Powiększenie” Michelangelo Antonioniego(Wydawnictwo KUL, 2018) Ziółkowska-Kurczuk, NataszaArtykuł traktuje o filmie „Powiększenie” Michelangelo Antonioniego, arcydzieła kina autorskiego, którego scenariusz oparty został na opowiadaniu Julio Cortazara. Ten niemal klasyczny film ma charakter autotematyczny i podejmuje problem poznania świata przez obraz, a szczególnie poprzez fotografię. Odnosi się również do problemu kreacji w świecie popkultury. Jest jednak przede wszystkim metaforycznym dyskursem na temat bycia człowieka w świecie. Autorka podejmuje analizę filmu, w kontekście fotografii, która stanowi fabularną i estetyczną materię, a zarazem pozwala podjąć uniwersalne rozważania. The article deals with „Blowup” movie by Michelangelo Antonioni, a masterpiece of the auteur cinema, which script is based on the short story of Julio Cortazar. This almost classic movie has autothematic character and takes up the problem of getting to know the world through image, and especially through photograph. It also refers to the problem of creation in the pop culture world. However, above all it is a metaphorical discourse about being human in the world. The author of article undertakes analysis of film in the context of photography, which is a fictional and aesthetic base and also allows to make universal considerations.
- ItemFotografia w nurcie teoriopoznawczym(Wydawnictwo KUL, 2018) Jakubowicz, MichałW artykule przedstawione są cztery programy fotografii artystycznej związane z refleksją nad mediami. W pierwszej części opisana jest relacja fotografii i tzw. pre-mediów, charakterystycznych postrzeganiu, tj. światło, powietrze. W drugim rozdziale przedstawiony jest związek między ziarnistą strukturą fotograficzną a teorią pola równomiernego będącą u podstaw wiedzy z zakresu kompozycji wizualnej oraz kreacji znaków. W trzeciej części fotografia opisana jest na tle rozwoju cyfrowej technologii wpływającej zasadniczo na zmianę procesu powstawania zdjęć. Ostatni rozdział dotyczy związków fotografii z mediami społecznymi rozumianymi jako specyficzna więź łącząca ludzi używających zdjęć w celach komunikacyjnych. The article presents four programmes of artistic photography related to the reflection on media. The initial part is devoted to the specificity of relationship between photography and the so called pre-media, characterized by perception, that is light, air. The second chapter presents the relationship between photographic grain structure and the uniform field theory which forms the basis of knowledge in the scope of visual composition and creation of signs. Within the third part, the photography is described at the background of the development of digital technology impacting substantially the change of process of picture creation. The final chapter concerns relations between photography and the social media, understood as a specific bond linking people who avail of photographs for communication purposes.
- ItemHenryk Sienkiewicz i jego rodzina w świetle korespondencji prywatnej(Wydawnictwo KUL, 2018) Mariak, LeonardaCelem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie jakim człowiekiem prywatnie był Sienkiewicz oraz jakie relacje łączyły go z członkami najbliższej rodziny. Podstawą analizy są wybrane cechy językowe (zwłaszcza formy adresatywne i leksyka nacechowana) oraz treść listów prywatnych H. Sienkiewicza. Ekscerpcja materiału objęła korpus ponad 600 listów pisanych w ciągu prawie 40 lat do sześciorga członków najbliższej rodziny. Ze względu na adresatów korespondencji i poruszaną w niej problematykę najwięcej miejsca poświecono relacjom małżeńskim i rodzicielskim. W toku badań ujawniono wiele istotnych, ciekawych szczegółów z wciąż jeszcze słabo poznanego życia prywatnego, uczuciowego Sienkiewicza. The aim of the article is an attempt to answer the question of what kind of person Sienkiewicz was privately and what relations he had with the immediate family. The analysis is based on selected linguistic features (especially formative and lexical) and the content of H. Sienkiewicz’s private letters. The selection of the material encompasses more than 600 letters written in nearly 40 years to six immediate family members. Because of the addressees of the correspondence and the issues involved, most focus is placed on the marriage and parental relations. The research revealed many important, interesting details from Sienkiewicz’s still little-known private and emotional life.
- ItemIlustracja słów Pisma Świętego jako element polemiki międzywyznaniowej w dobie kontrreformacji na przykładzie obrazu Trójca Święta w kościele pojezuickim w Twardocicach(Wydawnictwo KUL, 2018) Kłoda, EmiliaNa początku XVIII wieku przedstawiciele Towarzystwa Jezusowego zostali wysłani do Twardocic w celu zahamowania rozwoju działających w okolicy schwenckfeldystów – wyznawców śląskiego odłamu radykalnie mistycyzującego protestantyzmu. Ostatecznie agresywne działania kontrreformacyjne doprowadziły do niemal całkowitej likwidacji tamtejszego ośrodka schwenckfeldyzmu. Zbudowana przez jezuitów kaplica pw. Trójcy Świętej w Twardocicach stała się symbolem zwycięskiego Kościoła Katolickiego. Program ikonograficzny obrazu ołtarza głównego świątyni można interpretować jako echo toczących się wówczas polemik międzywyznaniowych. Przedstawienie odpowiednio dobranych fragmentów z Pisma Świętego stało się swoistym traktatem teologicznym przytaczającym argumenty świadczące o istnieniu jednej możliwej drogi do Boga i słuszności kontrreformacyjnych działań jezuitów. At the beginning of the 18th century, Jesuits came to Twardocice in order to stop the local movement of Schwenkfelders – the supporters of the Silesian radical mystical reformer Kaspar von Schwenkfeld. In consequence, the aggressive Jesuit action led to the elimination of the religious group in the region. A chapel devoted to Holy Trinity was built in Twardocice as a symbol of the Catholic Church’s triumph. The iconographic program of a painting in the main altar could be interpreted as a reflection of the ongoing interconfessional polemic. The painting with a carefully selected Bible quotation became a theological treatise designed to proclaim the only possible way to God and to legitimize the Jesuit intervention.
- Item[…] Ja nie wykładam tutaj estetyki. Wincenty Pol a sztuki plastyczne(Wydawnictwo KUL, 2018) Zaremba, MagdalenaBiorąc pod uwagę, jak ją nazywa Sudolski, kontrowersyjną recepcję twórczości autora Pieśni o ziemi naszej, warto uporządkować stanowiska obecne w literaturze przedmiotu oraz wskazać miejsce Pola wśród dziewiętnastowiecznych krytyków sztuki. Na gruncie literatury przedmiotu i krytyki artystycznej wieku XIX widoczny rozziew pomiędzy określeniem poety wieszczem sztuki i mistrzem romantycznego pejzażu literackiego a poetą, który swymi opisami wpisuje się nie tylko w ówczesną myśl artystyczną, ale i jest nieoryginalnym, „poczciwym” twórcą sentymentalnym. Istotne jest wyprowadzenie osi, która ukazałaby spójność programu artystycznego nie tylko w esejach czy w epistolografii, lecz także w wybranych utworach poetyckich. Obecność wzmianek o roli sztuki w twórczości Pola jest zdawkowa; wpisuje się jednak w program krajowego odbioru ówczesnej sztuki oraz wizji jej porozbiorowego kształtu. Uzupełniają ją fragmenty poezji czy literackie ułamki „krajowidoków”. Kontekstem stają się słowa kierowane do malarzy: Juliusza Kossaka, Januarego Suchodolskiego czy Wojciecha Kornelego Stattlera, będące raczej świadectwem pewnych zażyłości, aniżeli dyskursów o malarstwie podobnych do tych, które w latach 40. XIX wieku kreślił Juliusz Słowacki. Taking into consideration, as it is called by Sudolski, a controversial reception of the works of the author of Pieśń o ziemi naszej (Song of Our Land)43, it seems worthwhile to systematise attitudes visible in reference books and to determine Pol’s place among 19th century literary critics. Basing on reference books and 19th century art criticism, one may notice a discrepancy between the vision of the poet as a pioneer of art and a master of literary romantic landscape and as a poet who, with his descriptions, fits not only in the then artistic thought but also he is an unoriginal, “goodhearted”, sentimental author. A most relevant step is to introduce an axis which would present the cohesion of artistic programme not only in Pol’s essays or correspondence but also in chosen poetic works. The remarks on the role of art in Pol’s works are scarce; yet, they fit in the programme of the national reception of the then art and the vision of its post-partition shape. It is completed with fragments of poetry or literary fractions of “krajowidoki” (landsights). The context is formed by words addressed to painters: Juliusz Kossak, January Suchodolski or Wojciech Korneli Stattler being rather a testimony of familiarity of some kind than discourses about painting similar to those written by Juliusz Słowacki in the forties of the 19th century.
- ItemKondycja podmiotu wobec upadku Rzeczypospolitej. Treny Józefa Morelowskiego(Wydawnictwo KUL, 2018) Bąkowska, PatrycjaGłównym celem artykułu jest lektura Trenów Józefa Morelowskiego jako utworu wyrażającego kryzys podmiotu. Autorka rozprawy proponuje, by cykl wierszy, powstałych po upadku Rzeczypospolitej, ująć w kontekście tradycji antycznej i staropolskiej. Daje to szansę na dostrzeżenie i wyeksponowanie różnorodnych sposobów manifestowania „Ja” w tekście poetyckim. Wydaje się bowiem, że uruchomienie zakorzenionych w kulturze literackiej toposów i środków literackiego obrazowania jest próbą przezwyciężenia kryzysu i dezintegracji podmiotu. Ponadto, zwrócenie uwagi na wpływ tradycji i literackiej konwencji pozwala zrewidować stan badań i przemyśleć dotychczas poczynione obserwacje o charakterze tzw. przełomu romantycznego. The main aim of the article is a reading of Józef Morelowski’s Laments as a text which expresses the crisis of the subject. The author of the article proposes a an interpretation of this cycle of poems, written after the Third Partition of Poland, in the context of the antique and Old Polish tradition. It gives an opportunity to show and to emphasize diverse ways of self-manifestation in the poetical works. It appears that using literary topoi and stylistic devices rooted in culture is an attempt to overcome the crisis of the subject. Furthermore, taking into consideration the role of tradition and literary convention might help us to reconsider the state of research and to rethink conclusions, which have been reached so far, about the so-called romantic breakthrough.
- ItemKontekst medialny fotografii mortualnej na przykładzie zdjęć pośmiertnych Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza(Wydawnictwo KUL, 2018) Łarionow, DominikaArtykuł pokazuje na przykładzie historii obecności kulturowej ciał zmarłych dwóch wieszczów narodowych: Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza historię rozwoju prasowego dyskursu wokół śmierci. W wypadku Wyspiańskiego: odejście poety i pogrzeb stały się samodzielnymi faktami medialnymi, które po stu latach doczekały się osobnej wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Przywołany w niniejszym kontekście Mickiewicz stał się pierwszym polskim wieszczem, którego zdjęcie zwłok weszło do obiegu powszechnego. Obecna kultura dokonała marginalizacji zagadnień funeralnych. Tekst prowokuje do postawienia pytania: czy taka droga jest słuszna? The article shows on the example of the history of the cultural presence of dead bodies of two national poets: Stanisław Wyspiański and Adam Mickiewicz – the story of the development of the press debate around death. In Wyspiański’s case: the departure of the poet, the funeral became a stand-alone media event in Cracow. Mentioned in this context, Miciewicz became the first Polish national bard, who photographed a corpse entered the general circulation. The author shows that in the modern world the presence of death in the media is limited to press releases. Current culture has marginalized death. The text provokes the question whether such a way is right?
- Item(Nie)zgodnie z przekonaniami ojca, (nie)zgodnie z Biblią, czyli o intertekstualnym świecie odniesień biblijnych w powieści Franz i François Françoisa Weyergansa(Wydawnictwo KUL, 2018) Jarosz, AdamBiblia, „wielki kod” jak nazywa ją Norman Frye jest niewyczerpanym zbiorem wielkich obrazów symbolicznych oraz źródłem norm etycznych. Ten aspekt pedagogiczny Biblii zarysowuje się z wielką siłą w autobiograficznej powieści Franz i François autorstwa Françoisa Weyergansa. Powieść Weyergansa to nie tylko utwór o trudnych relacjach ojca i syna lecz również pretekst do stworzenia specyficznej przestrzeni narracyjnej, w której bohater, François, podejmuje dialog z Biblią (ukazaną poprzez system intertekstualnych odniesień) oraz (co wydaje się niezwykle ważne) ze swoistymi interpretacjami tychże, dokonywanymi przez swojego ojca, Franza, twórcy powieści katolickich. Biorąc pod uwagę niezwykle polemiczny charakter tego dialogu, celem zaproponowanej analizy nie jest systematyczna prezentacja wszystkich zasygnalizowanych w powieści kontekstów biblijnych, lecz raczej próba przedstawienia kilku sytuacji egzystencjalnych z życia Françoisa, w których Biblia i jej wykładnia zaproponowana przez ojca, stają się ważnym, (choć nie zawsze bezkrytycznie akceptowanym) punktem odniesienia w kształtowaniu się osobowości chłopca. Wbrew intencjom ojca, François, oddala się od wartości biblijnych. Klęska pedagogiczna ojca czy Biblii? Z pewnością ostrzeżenie przeciwko zbyt pochopnej i egzaltowanej, w formie i treści, egzegezie biblijnej dokonywanej przez ojca-pisarza, prowadzącej do zaburzeń emocjonalnych Françoisa oraz do dyskredytacji, wartości biblijnych w oczach chłopca. The Bible, called by Northrop Frye “the great code”, is an inexhaustible collection of great symbolic images and a source of ethical norms. This – what one might call the pedagogic or educational aspect of the Bible – is powerfully present in the autobiographical novel by François Weyergans entitled Franz and François. Weyergans’s novel is not just a study of a difficult relationship between father and son, but also an excuse for creating a unique narrative space in which the main protagonist, François, initiates a dialogue with the Bible (perceived through a system of intertextual references), and with various interpretations thereof, put forward by his father, Franz, a Catholic novelist. Taking into account the highly polemical bent of the dialogue, the aim of the present paper is not a systematic presentation of all the biblical references and allusions detected in the novel, but, rather, an attempt to present a few existentially fraught situations from the life of François. In these contexts the Bible and its interpretation propounded by the father become an important (although by no means blindly accepted) reference point in the process of the formation of the boy’s personality. Against the intentions of the father, François gradually moves away from biblical values. Does this process amount to a failure of the Bible itself, or just of the father’s educational undertakings? However it might be, the novels certainly constitutes a powerful warning against the rash, exalted biblical exegesis of the writer-father, which leads inexorably to emotional troubles in the boy and to a discrediting of biblical values in his eyes.
- ItemNowy impuls dla kreatywności – uwagi na tle nowelizacji niemieckiego prawa autorskiego z 20.12.2016 r. w zakresie prawa do wynagrodzenia twórców(Wydawnictwo KUL, 2018) Giesen, BeataZależność pomiędzy gwarancją prawną wynagrodzenia autorskiego a innowacyjnością i kreatywnością społeczeństwa jest dzisiaj niepodważalna. Przekonanie to przyświeca od lat niemieckiemu ustawodawcy. Wyrazem tego jest seria zmian wprowadzonych w minionym czasie w Niemczech do prawa autorskiego. Ostatnia z nich weszła w życie niedawno, bo w marcu tego roku. Wprowadzone zmiany przedstawiają się w sposób następujący: § 32 d znowelizowanej ustawy o prawie autorskim wyposaża twórcę w prawo żądania udzielenia informacji oraz w prawo żądanie przedłożenia mu stosowanego sprawozdania na temat zakresu wykorzystania jego utworu oraz rozmiarów osiąganych z tego tytułu dochodów. Tym samym uprawnieniem dysponują artyści wykonawcy. Wspomniane uprawnienie przysługuje wówczas, gdy zawarta umowa miała charakter czynności odpłatnej. Bez znaczenia natomiast pozostaje charakter ustalonego umownie wynagrodzenia. Autor może żądać przekazania jedynie takich informacji, które „normalnie rzecz biorąc, niejako zwyczajowo”, mogą być udzielane w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Z żądaniem tym nie może przy tym wystąpić twórca, którego wkład w stworzenie całości utworu był niewielki. Podniesienie przez twórcę omawianego roszczenia jest niemożliwe także wówczas, gdy z innych powodów jest nieuprawnione żądanie udzielenia informacji, np. jeśli przekazanie informacji twórcy narażałoby drugą stronę na niebezpieczeństwo naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Twórca może mianowicie być pozbawiony ww. uprawnienia jedynie poprzez postanowienia umów zbiorowych, a zatem umów, które nie są zawierane indywidualnie. Chodzi zatem o takie umowy, w których twórców reprezentuje organizacja zrzeszając twórców działających w określonej branży. Istotną zmianą, w stosunku do stanu sprzed nowelizacji, jest poszerzenie kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielenia twórcy informacji o faktycznym zakresie korzystania z utworu oraz o dochodach osiąganych z tego tytułu. Obowiązek ten obarcza obecnie już nie tylko podmiot, z którym sam twórca zawarł umowę licencyjną, ale również dalszych licencjobiorców, tzn. kolejne podmioty w łańcuchu licencji, wywodzące wprawdzie swoje prawo od twórcy, ale nie będące jego partnerami umownymi (§ 32 e). Prócz tych dwóch grup zobowiązanych do udzielenia informacji, obowiązek ten został nałożony również na inne podmioty. Są to mianowicie osoby trzecie, a zatem osoby spoza grona licencjobiorców, które w inny sposób uczestniczą w gospodarczym procesie eksploatacji utworu (§32 c I Nr 2 ustawy o prawie autorskim). § 32 niemieckiej ustawy o prawie autorskim wyposaża twórcę w prawo wystąpienia do sądu z żądaniem zmiany ustalonego umownie wynagrodzenia. Zgodnie z treścią powołanego przepisu, autor może żądać zapłaty „odpowiedniego” wynagrodzenia. Nowelizacja z 20.12.2016 r. wskazuje na kryteria pomocne w ustaleniu tegoż wynagrodzenia. Są nimi „częstotliwości” oraz zasięg korzystania. Nowelizacja prawa autorskiego z 200224 wprowadziła instytucję znaną pod nazwą „zbiorowe ustalania stawek wynagrodzeń dla danej grupy twórców”. W praktyce wspomniane układy zbiorowe nie cieszyły się nadmierną popularnością. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy był fakt, że dokonane w tym trybie uzgodnienia miały charakter wyłącznie pewnych zaleceń, tzw. nie były wiążące dla partnerów zawartej w dalszym toku czynności, już indywidualnie, umowy. Nowelizacja z 20.12.2016 r. zachowuje wspomnianą metodę ustalania wynagrodzenia twórców, podejmuje jednak próbę usunięcia jej słabych stron. Przede wszystkim został znacznie skrócony czas przewidziany dla ich prowadzenia. Wprowadzono bowiem domniemanie pozwalające na przyjęcie, niejako a priori, że poszczególne związki są uprawnione do prowadzenia negocjacji w imieniu określonej grupy twórców. Domniemanie to znajduje zastosowanie wówczas, gdy wspomniany związek reprezentuje „istotną liczbę” twórców określonej kategorii dzieł z jednej strony oraz podmiotów z nich korzystających z drugiej. Pomimo wspominanego domniemania członkowie związku zachowują prawo do podjęcia w tym względzie odmiennej uchwały. Skrócony został również termin przewidziany do zakwestionowania uchwalonej propozycji wysokości wynagrodzeń. Obecnie wynosi on 6 tygodni25. Prawo autorskie wyposaża też obecnie twórców w roszczenie o zaniechanie na wypadek, gdyby druga strony umowy – podmiot bezpośrednio związany dokonanymi w ten sposób uzgodnieniami, naruszał dokonane ustalenia. Ostatnia nowelizacja wprowadza w § 40 a tzw. prawo drugiego korzystania. Jego sens przejawia się w tym, że po 10 latach od przekazania uprawnienia do eksploatacji licencjobiorcy wyłącznemu, prawo to powraca do twórcy. W konsekwencji, twórca zyskuje na powrót możliwość dysponowania nim. Bezpośrednim powodem wprowadzenia ww. rozwiązania była praktyka znana pod nazwą „Total Bay Outs”- tzw. „sprzedaży” całkowitej, a dokładnie mówiąc na nabywaniu upoważnienie licencyjnych niejako na wszelki wypadek, w zamian za wynagrodzenie jednorazowe. Aby wydostać twórcę z tej, swojego rodzaju pułapki, zagwarantowano twórcy możliwości żądania powrotu prawa do korzystania ze stworzonego przez siebie utworu. Jeśli twórca wykona przysługujące uprawnienie, prawo eksploatacji majątkowej powraca do niego. Co istotne jednak, dotychczasowy licencjobiorca nie traci swoich uprawnień do korzystania z utworu. Przestaje on być jedynie licencjobiorcą wyłącznym. Inaczej mówiąc, licencja wyłączna ulegnie przekształceniu w licencję niewyłączną. Ustawa przewiduje również możliwość zrzeczenia się przez twórcę z tego uprawnienia. Nie może on tego jednak uczynić od razu, lecz dopiero po upływie pięciu lat od momentu zawarcia umowy. The reliance between legal guarantee of author renumeration, innovation and creativity of society is nowadays undeniable. This persuasion inspired German legislator for many years. It is conveyd by the series of modifications introduced in German Copyright Law. The latest laws have entered into force, in March 2017. The implemented changes can be presented in the following way: § 32 d of the amended copyright law enables the author to demand information and equips him with the right to be submitted appropriate report on the scope of the use of his piece of work and extent of attained profits from his work. Performers dispose of the same privilege. Discussed entitlement is granted when concluded contract is for pecuniary interest. However, the character of contractually set payment is of no significance. The author can only demand such information, which „normally, as it is customary ”, can be submitted on the scope of his business activity. This material cannot be demanded by one of the authors, whose contribution to the whole work was minor. Raising a claim by the author is also impossible, if such a claim is not eligible due to divers other reasons, as well as when the request for information is unauthorized. Such request is for example unauthorized when the transfer of material could possibly put the other side of the contract at risk of breaching business secrecy. The author can be exclusively stripped of his powers of entitlement only through collective agreements clauses, which are understood as contracts that are not individually concluded. Therefore this concerns contracts, in which authors are represented by an organization, which incorporates the authors operating in their concrete industry. A vital change in comparison with the state before amendment is broadening of group of entities obliged to provide the information requested by the author about the factual scope of use of his piece of work and extent of attained income from his work. This obligation burdens not only the entity with whom the author concluded a licence agreement but also subsequent licencees, i.e. further entities in the licence chain deriving their right from the author, but are not his contractual partners (§ 32 e). Aside from these two groups obliged to supply information, the responsibility has also been imposed on other different entities. These are namely third parties that participate differently in the economic process of work exportation and are not included in the group of licencees (§32 c I Nr 2 of the Copyright Law). § 32 of German Copyright Law equips the author with the right to apply to the court with the demand to change contractually agreed payment. In accordance with this provision, the author can demand to obtain „adequate” remuneration. The amendment of 20th December 2016 signalizes criteria helpful in determining that salary. These are „frequencies” and scope of use. The amendment of the Copyright Act of 200226 introduced an institution known as „collective regulation rates of renumeration for a certain group of authors”. In practice, these previously mentioned collective agreements had not gained popularity. One of the reasons for such behavior was the fact that arrangements made with this procedure were exhibiting the character of recommendations, i.e. they were not binding for partners, which later concluded contracts individually. The amendment of 20 December 2016 keeps this method of determining renumeration of authors, however, it does try to remove its disadvantages. First of all, the time to carry them out was drastically cut. A legal presumption, which allowed to accept a priori that particular associations are entitled to implement the negotiations on behalf of certain group of authors, was introduced. This legal presumption is applicable if the association represents „substantial number” of authors of specific category of pieces of work on the one hand and entities making use of them on the other hand. Despite the above mentioned legal presumption, the association members keep the right to adopt different resolution in this regard. Prefigured term to questioning adopted proposition of height of salaries was also cut. It is currently six weeks27. The copyright law will equip the authors with claim for omission, in case if the other party – entity directly bound with arrangements, breaks previously made arrangements. The latest amendment introduced in § 40a is the so-called right of second use. Its significance is based on the fact that after 10 years from the moment of transferring entitlement to exploitation of work to the holder of an exclusive licence, the right returns to the author. As a consequence, the author again gains the possibility of disposing of this right. The reason for the introduction of the above mentioned solution was a practice known as „Total Bay Outs”- the so-called „sell” complete, which strictly speaking, relies on purchasing licence authorisation just in case for a one-time payment. In order to help the author to break free of this sort of trap, the possibility of demanding the return of the right to use his own piece of work was guaranteed. If the author executes his entitlement, the right of financial exploitation will return to him. What is essential though, the previous licencee is not losing his entitlement to use piece of work. He stops to be an only exclusive licencee. Differently speaking, the exclusive licence transforms into a non-exclusive licence. The law also provides for the possibility of waiving the entitlement by the author. He cannot proceed with that instantly though, but only after five years from the moment of signing a contract.
- ItemObrazy – nie tylko w wyobraźni. Wizualna ewolucja radia(Wydawnictwo KUL, 2018) Wójciszyn-Wasil, AnetaPrzez lata immanentną cechą radia była awizualność. Obrazy funkcjonowały jedynie w kontekście rozważań o wrażeniach percepcyjnych wywołanych w wyobraźni słuchacza. Ekspansja Internetu sprawiła, że obrazy w radiu stały się rzeczywistością. Współczesne radio, zachowując sygnał analogowy, jest również producentem multimedialnych treści publikowanych na wielu platformach dystrybucji. Posługuje się fotografią, wideo, współpracuje z telewizją, jest widoczne w mediach społecznościowych. Artykuł omawia wybrane aspekty wizualnej ewolucji radia: udostępnianie obrazu ze studia, projekt radia z wizją, wspólne programy stacji radiowej i telewizyjnej. Wskazuje również, jak zdjęcia i materiały wideo służą do budowania relacji z odbiorcą. For years, the immanent feature of the radio was avisuality. Pictures functioned only in the context of reflections on perceptual impressions produced in the listener’s imagination. Thanks to the expansion of the Internet, images in the radio have become reality. While retaining the analogue signal, the modern radio is also a producer of multimedia contents published in many distribution platforms. It uses photographs and video, co-operates with the TV and is visible in social media. The article deals with selected aspects of the visual evolution of the radio: the provision of picture from the studio, the project of a radio with vision, common programmes of radio and TV stations. It also shows how photographs and video footages are used for building a relation with the recipient.
- ItemOchrona godności osoby skazanej w prawie karnym wykonawczym. Wybrane aspekty(Wydawnictwo KUL, 2018) Bielecki, MarekTematem niniejszego opracowania jest ochrona godności osoby ludzkiej w prawie karnym wykonawczym. Głównym celem o jest odpowiedź na pytanie czy prawo karne wykonawcze chroni tą wartość w dostateczny sposób godność osoby ludzkiej? Autor podejmuje analizę zagadnienia w takim ujęciu, które dotychczas nie doczekało się opracowania w literaturze przedmiotu. Proponowana systematyka opiera się bowiem na hierarchii potrze amerykańskiego filozofa Abrahama Maslowa. Autor przyporządkowuje poszczególne gwarancje w zakresie wolności religijnej potrzebom niższego i wyższego rzędu. The subject of the present study is the preservation of the dignity of sentenced person in executive penal law. The main purpose is the answer to the question, if penal law preserves this value in adequate measure? The author undertakes the analysis of the issue in such approach, which so far now has not been developed in the literature on the subject. The suggested systematics is based on the hierarchy of needs of the American philosopher Abraham Maslow. The author assigns individual guarantees in the field of religious freedom to the needs of lower and higher order.
- ItemOjcowie: Wincenty Pol i Gustaw Zieliński(Wydawnictwo KUL, 2018) Król, Małgorzata MariaArtykuł przybliża relacje XIX-wiecznych ojców (Wincenty Pol i Gustaw Zieliński) z dziećmi. Analiza ich korespondencji wydaje się potwierdzać tezę, że uczestniczyli w życiu swoich najbliższych nieco korespondencyjnie. Obaj ojcowie, osoby-instytucje, postaci ważne w polskim społeczeństwie, zaangażowane w obowiązki publiczne nie mieli wystarczająco dużo okazji, aby w pełni uczestniczyć w dorastaniu dzieci. Pobyty z bliskimi, czego świadectwem (opublikowana w przypadku Pola i ogłaszana po raz pierwszy w przypadku Zielińskiego) korespondencja – wypełnione były przygotowaniami do kolejnych podróży, wypraw i prac badawczych, organizowanych uroczystości. Brak ten rekompensowali więc systematyczną korespondencją. This article approaches the relationship of the 19th century fathers (Wincenty Pol and Gustaw Zieliński), with their children. The analysis of their correspondence, supports the theory, that they both participated in the lives of their loved ones, rather only by letters. Both fathers, men-institution, figures important in the Polish then society, involved in public duties, did not have enough chances to fully participate in reaching adolescence by their children. Stays with their families, about which testimony can be found (in already published corrspondence of Wincenty Pol, and for the first time being made public Gustaw Zieliński’s letters) – were filled with preparations for further journeys, expeditions, research works, and planned events. Such lack of their presence was compensated by regular correspondence.
- ItemOpłata za korzystanie z programu komputerowego jako usługi(Wydawnictwo KUL, 2018) Żok, KrzysztofCelem tego artykułu jest przedstawienie typowych sposobów ustalania opłaty za korzystanie z programu komputerowego jako usługi i odniesienie tych uwag do uregulowania wynagrodzenia w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W niniejszym opracowaniu omówiono ogólne założenie ochrony twórcy jako słabszej strony umowy oraz rozważano adekwatność tego założenia w kontekście programów komputerowych, w tym także modelu oprogramowania jako usługi. Następnie przedstawiono systemy wynagradzania za korzystanie z utworu i rodzaje typowych opłat związanych z eksploatacją rozważanego dobra niematerialnego w chmurze obliczeniowej. Szczegółowej analizie poddano opłatę uzależnioną od rozmiaru rzeczywistego użycia programu komputerowego oraz opłatę uzależnioną od liczby jego użytkowników. Na tej podstawie wskazano także różnice między modelem oprogramowania jako usługi i modelem licencjonowania programów komputerowych udostępnionych na nośniku danych. W konkluzji stwierdzono, że odmienność w sposobie kształtowania powyższych opłat wynika przede wszystkim z zastosowanej technologii eksploatacji utworu. The purpose of the article is to present typical modes of determining the fee in Software as a Service and to refer these remarks to the regulation of remuneration in Copyright and Neighbouring Rights Act. The paper discusses the general assumption, that the author as a weaker party needs a protection, and considers the adequacy of the assumption in the context of computer programs, including Software as a Service. Subsequently there are described systems of payment for using the work and kinds of typical fees connected with the exploitation of an intangible good in the cloud. The fee depending on the size of the real use of the computer programs and the fee depending on the number of users were subjected to a scrutiny. On this basis the differences between Software as a Service and licensing computer programs delivered on data media are also indicated. In the conclusion it is stated, that the divergence in the mode of shaping the aforementioned fees results mainly from the technology applied to the exploitation of the work.