Browsing by Author "Zroska-Lisowski, Kinga"

Now showing 1 - 1 of 1
  • Item
    Relacje znaczeniowe w słownictwie dzieci w wieku 7-10 lat na podstawie nazw zwierząt i roślin we francuskojęzycznej serii Martynka Gilberta Delahaye’a
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Zroska-Lisowski, Kinga
    Niniejsza publikacja sytuuje się na pograniczu dyscyplin językoznawstwa, psychologii i pedagogiki. Dotyczy ona bowiem tworzenia się relacji znaczeniowych w słownictwie dziecka w wieku 7-10 lat. Podjęcie tego tematu wymagało zaznajomienia się z ustaleniami psychologii rozwojowej z zakresu rozwoju ogólnego, poznawczego, a także zgłębienia stanu badań nad mową dziecka oraz uwarunkowań jej rozwoju. Tym zagadnieniom poświęcono część teoretyczną pracy (rozdziały 1 i 2). W części badawczej zaprezentowano wyniki badań empirycznych. Celem tych badań było: ukazanie, jak wiedza integrowana jest w struktury poznawcze i tworzenie się relacji zna-czeniowych w słownictwie u dziecka wczesnoszkolnego; zdiagnozowanie poprzez analizę językoznawczą, jakie są możliwości poznawcze i językowe dziecka w tym okresie; wska¬zanie, jak opisane słownictwo, według kryteriów językoznawczych, może pomóc w opisie możliwości poznawczych i komunikacyjnych dziecka. Przedmiotem badań była seria opowiadań Martynka Gilberta Delahaye’a, do których ilustracje wykonał Marcel Marlier. Z tej serii pochodził korpus badawczy (rozdział 4). Skupiono uwagę na kręgu tematycznym nazw zwierząt i roślin, ponieważ w tym kręgu tematycznym słownictwa reacje znaczeniowe paradygmatyczne (relacja hiperonimiczna i hiponimiczna oraz synonimiczna) oraz syntagmatyczna (relacja holonimiczna i meronimiczna) ujawniają się najlepiej (rozdział 3). Materiał badawczy poddano analizie semantycznej słownictwa wybranego z serii Martynka, zbadano konteksty poznawcze, w których dziecko poznaje zwierzęta i rośliny (rozdział 5). Opisano tworzone przez dziecko kategorie konceptualne, dzięki czemu ustalono, jak dzieci tworzą struktury hierarchiczne, a pośrednio określono, jakie są możliwości poznawcze 7-10-latków. Skupiono uwagę na sposobie percepcji cech i funkcji zwierząt i roślin (ich zachowań, czynności i właściwości; rozdział 6). Wiele miejsca poświęcono synonimii (rozdział 7). Z pracy wynikają wnioski o charakterze teoretycznym, które potwierdzają ustalenia badaczy dotyczące procesów poznawczych i słownictwa dzieci. Ukazują możliwości poznawcze i struktury pojęciowe. Ponadto dostarczają dydaktykom przesłanek do opracowania materiału leksykalno-semantycznego (np. słowników tematyczych, tekstów glottodydaktycznych) dla uczniów w wieku wczesnoszkolnym.