Browsing by Author "Szymik, Stefan"
Now showing 1 - 19 of 19
Results Per Page
Sort Options
- ItemGniewne oblicze Pana. Hermeneutyka kilku biblijnych kolokacji(2018) Szymik, StefanAutor omawia wybrane kolokacje biblijne, za pomocą których autorzy natchnieni Starego Testamentu przedstawiali niełaskę i gniew Boga, także Jego nieobecność w ludzie Bożym. Istotnym, specjalnym składnikiem tych wypowiedzi jest antropomorfizm „oblicze Pana” wskazujący na Boga uzupełniony o wybrane czasowniki hebrajskie. Pierwsza fraza („zwrócę me oblicze przeciw” – נתן את־פני ב) występuje w Starym Testamencie tylko kilka razy. Idiom opisuje stanowcze działanie Boga skierowane przeciw jednostce lub społeczności Izraela łamiących postanowienia Prawa i zawarte przymierze. Kolejne wyrażenie („ukryć swe oblicze przed” – סתר פני מן) spotykane jest w Starym Testamencie dużo częściej, głównie w dwóch kontekstach: lamentacji jednostki oraz w wołaniach całego ludu. Ukrycie się Bożego oblicza oznacza chwilową lub trwałą nieobecność Boga w życiu jednostki i całego narodu, czasem doświadczenie Bożego gniewu. W trzeciej części omówione zostały dwie inne kolokacje: „odrzucić od mego oblicza” (hebr. שלך מעל פני) oraz „odtrącić od mego oblicza” (מעל פני סור). Obydwa wyrażenia opisują zerwanie relacji między Bogiem a narodem wybranym, czego zewnętrznym znakiem były deportacje, kolejno Izraela i Judy (722 i 586 przed Chrystusem). Ostatecznie jednak odwrócenie, ukrycie się i nieobecność Boga, a nawet jego gniew nie mają charakteru trwałego i nieodwracalnego, zwyciężają bowiem Boża łaskawość i miłosierdzie.
- ItemJesus’ Intitulation of God as Abba: Its Sources and Impact on the Idea of the Fatherhood of God in the New Testament(Wydawnictwo KUL, 2020) Szymik, StefanIn the article, the author discusses Jesus’ intitulation of God as Abba and its impact on the idea of God’s fatherhood in the New Testament writings. Responding to the recent criticism of J. Jeremias’s theses (cf. B. Chilton, M.R. D’Angelo), he tries to show that without the initial source, which was Jesus of Nazareth and his public teaching, the dynamic expansion of the idea of God’s fatherhood in the New Testament would not be possible. After a brief presentation of J. Jeremias’s ground-breaking opinion on Jesus’ filial relation to God as Father, encapsulated in the “Abba, Father” cry (Mk 14:36), a second section analyses the texts of the Hebrew Bible and Second Temple Judaism that explore the theological idea of God as Father. The third part focuses on the NT witnesses to God’s fatherhood, i.e. God both as the Father of Jesus Christ and the Father of all believers (υἱοθεσία). In conclusion, the literary evidence preserved in the NT writings and rational arguments point to Jesus of Nazareth as the source and starting point of the NT idea of God’s fatherhood. Jeremias’s study is still valid, and the address “Abba-Father” uttered by the historical Jesus remains the most concise and fullest expression of his filial relation to God.
- ItemKazanie na Górze (Mt 5-7) w wykładzie M. Lutra(2018) Szymik, StefanCelem artykułu jest krytyczne przedstawienie Lutrowej interpretacji Mt 5-7, z specjalnym podkreśleniem założeń hermeneutycznych i konsekwencji antropologicznych tego wykładu. Na wstępie autor artykułu przedstawia źródła pisane zawierające wypowiedzi Lutra na temat Mt 5-7, przede wszystkim jego kazania tygodniowe (Wochenpredigten) i wybrane pisma teologiczne. Następnie omawia hermeneutyczne założenia wykładu przyjęte przez Lutra: jego polemikę z popularną w Średniowieczu „etyką dwu poziomów” oraz jego spór z interpretacją uznawaną przez anabaptystów i innych protestanckich idealistów. Główną zasadą hermeneutyczną interpretacji była jednak nauka M. Lutra o dwóch królestwach (Zwei-Reichen-Lehre); rozróżnienie między królestwem świeckim i duchowym jest niezbędne dla zrozumienia Lutrowej interpretacji Kazania na Górze (por. WA 32, 299-301). Reformator twierdził, że Kazanie nie wiąże chrześcijanina w świecie, natomiast obowiązuje go w Królestwie Bożym. Luter podkreślał, że Mt 5-7 nie jest tekstem soteriologicznym i zawiera nauczanie etyczne Chrystusa. Jednak zdaniem Lutra to wzniosłe nauczanie Chrystusa jest niemożliwe do realizacji: jest ono „lustrem” chrześcijańskiego życia. W zakończeniu autor przybliżył pierwsze reakcje Kościołów na Lutrowy wykład Kazania na Górze. Dzisiaj jego interpretacja jest standardem obowiązującym we wspólnotach protestanckich.
- Item„Kto wierzy, ma życie wieczne” (J 6,47). Wiara w Jezusa Chrystusa warunkiem zbawienia i życia wiecznego(Wydawnictwo KUL, 2018) Szymik, StefanAutor wskazuje na centralną teologiczną ideę czwartej Ewangelii, w świetle której warunkiem dostąpienia życia i zbawienia jest wiara w Jezusa jako Mesjasza i Syna Bożego (J 20,30-31). Punktem wyjścia jest zatem chrystologiczna myśl św. Jana, która w czwartej Ewangelii otrzymała wyjątkową postać, jak ilustrują to godnościowe tytuły Jezusa (między innymi: logos, wyrażenie Ja jestem, Syn, Pan i Bóg). Odpowiedzią ludzi na orędzie Jezusa winna być postawa wiary, która podobnie ma w czwartej Ewangelii bogate i wielostronne naświetlenie (por. użycie czasownika „wierzyć”). Z kolei bezpośrednim owocem wiary w Jezusa jest dar życia w doczesności i po śmierci, co zostało pokreślone w Ewangelii wielokrotnie (J 3,16.36; 6,40.47; 20,31; por. 1J 5,13). W ostatnim punkcie artykułu autor stara się naświetlić istotę życia, które rozpoczyna się w doczesności i poprzez śmierć trwa dalej w wieczności, będąc poznaniem i komunią z Bogiem w Trójcy Osób (J 14,2-3; 17,24).
- ItemM. Lutra wiodące idee interpretacji Kazania na Górze (Mt 5-7) w ich kontekście historycznym i teologicznym(2018) Szymik, StefanKazanie na Górze jest mową programową Jezusa, która zawiera jego wzniosłe nauczanie moralne (Mt 5–7) objaśniane w przeszłości na różne sposoby. Popularna interpretacja katolicka Kazania, nazywana „etyką dwóch poziomów”, pojawiła się w Średniowieczu i dzieliła chrześcijan na zwykłych wyznawców i elitę wybranych: przykazania wiązały wszystkich i prowadziły do zbawienia, rady ewangeliczne były przeznaczone dla wybranych. Z kolei dosłowna lektura Kazania, praktykowana przez anabaptystów i inne radykalne grupy protestanckie, odnosiła nauki Jezusa wprost do całości życia chrześcijańskiego. Wspomniane dwie interpretacje tworzyły historyczny i teologiczny kontekst interpretacji Kazania na Górze przedstawionej przez M. Lutra. Autor artykułu omawia przewodnie idee tego wykładu. Po pierwsze, Luter głosił usprawiedliwienie człowieka na podstawie samej tylko wiary, dlatego według niego Mt 5–7 nie ma znaczenia soteriologicznego i zawiera tylko nauczanie etyczne kierowane do uczniów Jezusa. Luter uczył również, że Kazanie nie ma mocy wiążącej dla życia w świecie doczesnym, odnosi się natomiast do życia chrześcijanina w królestwie duchowym. Wspomniane rozróżnienie jest kluczowe dla rozumienia interpretacji Kazania na Górze przez M. Lutra (nauka o dwóch królestwach, por. Zwei-Reiche-Lehre). W istocie Luter opowiedział się za niewykonalnością Kazania na Górze. W ostatnim punkcie autor artykułu przedstawił zwięźle późniejszą recepcję luterańskiego wykładu Kazania przez wspólnoty chrześcijańskie.
- ItemPodejście historyczno-religijne (analiza porównawcza) w egzegezie tekstów biblijnych(Wydawnictwo KUL, 2011) Szymik, StefanThe author of the article deals with the comparative method in biblical exegesis. First he critically evaluates the results of the application of this method together with its principles and goals. In the second part of the article he analyzes the semantic range of the fundamental terms and opinions of different authors concerning the principles of religiohistorical comparison; then there follows his own conclusions concerning the application of the method. Finally, the author attempts to formulate his own description of the comparative method in biblical exegesis.
- Item„Portemus et imaginem caelestis” (1 Kor 15,49 Vg). Wybrane aspekty antropologii św. Pawła – apostoła, teologa i mistyka(Wydawnictwo KUL, 2019) Szymik, StefanCelem analiz podjętych w artykule jest refleksja nad znaczeniem trudnej antropologicznej wypowiedzi św. Pawła dla pełniejszego zrozumienia jego nauki o człowieku usprawiedliwionym: φορέσομεν - "nosić będziemy obraz niebieskiego" (Biblia Tysiąclecia) oraz φορέσωμεν - "nośmy obraz niebiańskiego" (przekład ks. Wujka). Istniejące warianty tekstu krytycznego 1 Kor 15,49b są punktem wyjścia analiz biblijno-teologicznych. Na analizy składają się trzy kroki badawcze: 1 Kor 15,49b w świetle ustaleń krytyki tekstu, próba interpretacji w. 49 z uwzględnieniem jego kontekstu literackiego i teologicznego oraz interpretacja 1 Kor 15,49 w ramach antropologii św. Pawła. Całokształt antropologicznego nauczania apostoła podpowiada, że problematyczny tekst 1 Kor 15,49 należałoby rozumieć w sensie aktualnej obecności obrazu Chrystusa w wierzącym, który od momentu chrztu św. stopniowo upodabnia się do obrazu Chrystusa (gr. εἰκών) (zob. 2 Kor 3,18; por. Rz 8,29; Flp 3,20-21). Możliwe jest przyjęcie obu kierunków interpretacji, jednak niezależnie od przyjętego rozwiązania w świetle antropologii św. Pawła przemiana, naśladowanie i upodobnianie się do obrazu Chrystusa dokonuje się w ziemskim życiu chrześcijanina, który już teraz winien stawać się coraz bardziej „obrazem Obrazu”.
- ItemRoman Bartnicki, Jezus w drodze do śmierci i zmartwychwstania. Komentarz do Ewangelii Marka 8,27-16,20. Część II. Mk 14,1-16,20 (Warszawa: Instytut Papieża Jana Pawła II 2019)(Wydawnictwo KUL, 2020) Szymik, StefanRecenzja książki: Roman Bartnicki, Jezus w drodze do śmierci i zmartwychwstania. Komentarz do Ewangelii Marka 8,27-16,20. Część II. Mk 14,1-16,20 (Warszawa: Instytut Papieża Jana Pawła II 2019). Ss. 478. PLN 49. ISBN 978-83-65198-60-0.
- ItemSławomir Zatwardnicki, Biblia „po katolicku”, czyli dlaczego nie sola Scriptura? (Pszenica i Kąkol; Warszawa – Poznań: W drodze 2023)(Wydawnictwo KUL, 2023) Szymik, StefanRecenzja książki: Sławomir Zatwardnicki, Biblia „po katolicku”, czyli dlaczego nie sola Scriptura? (Pszenica i Kąkol; Warszawa – Poznań: W drodze, 2023), ss. 144, ISBN: 9788379066407. Book review: Sławomir Zatwardnicki, Biblia „po katolicku”, czyli dlaczego nie sola Scriptura? (Pszenica i Kąkol; Warszawa – Poznań: W drodze 2023). Ss. 144, ISBN 9788379066407.
- ItemSławomir Zatwardnicki, Księgi natchnione i ich interpretacja. Inspirujące przesłanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (Lublin: Academicon 2021)(Wydawnictwo KUL, 2021) Szymik, StefanRecenzja książki: Sławomir Zatwardnicki, Księgi natchnione i ich interpretacja. Inspirujące przesłanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (Lublin: Academicon 2021). Ss. 240. 36 PLN. ISBN 978-83-62475-56-8 (oprawa miękka), 978-83-62475-59-9 (ebook)
- ItemThe Corinthian Opponents of the Resurrection in 1 Cor 15:12. The Epicurean Hypothesis Reconsidered(2020) Szymik, StefanThe paper contributes to the discussion regarding the Corinthian opponents of the resurrection of the dead (1 Cor 15:12). In particular, it attempts to re-examine the thesis of the Epicurean framework of this controversy. The first part focuses on the main lines of interpretation of 1 Cor 15:12 and the presentation of the Epicurean thesis. It is followed by an analysis of Paul’s polemical statements against the thesis of his Corinthian opponents, “there is no resurrection of the dead” (1 Cor 15:12; cf. vv. 19, 29-34, 35). It is assumed that Paul clearly says that his opponents deny a bodily resurrection and future life – there is nothing after death. The third part of the paper reconsiders some hermeneutic factors concerning the identity of the Corinthian opponents of the resurrection. 1 Cor 15 contains terminological and ideological parallels to Epicureanism, especially, by way of opposition. Yet, the valuation of these data remains an open question.
- ItemWychowanie dzieci w tradycji biblijnej(2019) Szymik, StefanAutor opracowania przedstawia problematykę wychowania i edukacji dzieci żydowskich w świetle danych biblijnej. Realizując cel, omawia wpierw środowisko wychowania dzieci, którym w Biblii była przede wszystkim wielopokoleniowa rodzina izraelska i następnie żydowska, a także z biegiem czasu forma instytucjonalna (szkoła) i głównie synagoga w czasach chrześcijańskich. W kolejnym punkcie zostały przedstawione wielorakie metody wychowywania i edukacji dzieci i młodzieży, wśród nich również element posłuszeństwa i karności stale obecny w tradycji biblijnej (Prz 13,24; 22,15; 23,12 itd.). W zakończeniu artykułu czytelnik znajdzie omówienie głównych treści wychowania i edukacji dzieci, pośród których wychowanie religijne miało znaczenie nadrzędne. W opinii autora część przywołanych elementów biblijnego wychowywania i edukacji zachowuje swoją trwałą wartość, w tym rodzina jako podstawowe środowiska wychowywania dzieci, następnie dobry przykład życia rodziców i innych członków rodziny. Nie bez znaczenia jest również religijne wychowanie dzieci i młodzieży, którego doniosłość autorzy biblijni podkreślają wielokrotnie.
- ItemZiemia przymierza. Geografia i archeologia biblijna w zarysie(Wydawnictwo KUL, 2022) Szymik, StefanPublikacja zawiera ogólne, a jednocześnie całościowe przedstawienie zagadnień związanych z geografię i archeologią biblijną, przede wszystkim geografią fizyczną i historyczną ziem biblijnych. Rozdział pierwszy przynosi zwięzłe wprowadzenie do geografii i archeologii biblijnej, podaje konieczne definicje i kreśli obszar zainteresowań obu tych dyscyplin naukowych oraz ich obecny status. Kolejne jej części zawierają wiadomości geograficzne i archeologiczne na temat ziem biblijnych przedstawione według kryterium geograficznego i chronologicznego, kolejno Bliskiego Wschodu, Ziemi Świętej oraz Jerozolimy i jej historii. Ostatni, piąty rozdział poświęcony jest początkom Kościoła i jego misji w świecie grecko-rzymskim. W opinii autora geografia i archeologia biblijna, jako nauki pomocnicze biblistyki, nie mogą być zredukowane do jedynie świeckiej i zlaicyzowanej postaci archeologii Palestyny lub Syro-Palestyny. Geografia i archeologia biblijna są włączone w dyskurs teologiczny ze względu charakter źródeł, z jakich czerpią i jakie objaśniają, i które także decydują o ich odrębności. W ujęciu biblijnym i historycznym „ziemią przymierza” jest ziemia obiecana Abrahamowi i jego potomkom – Ziemia Święta, lub ujmując szerzej – wszystkie biblijne kraje starożytnego Bliskiego Wschodu. W perspektywie teologicznej „ziemią przymierza” jest każdy człowiek otwarty na Boże Objawienie jako rzeczywiste miejsce dokonującego się zbawienia.