Browsing by Author "Szymik, Stefan"

Now showing 1 - 20 of 21
  • Item
    Biblijne świadectwa o godności Maryi w "lex orandi" Kościoła
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Szymik, Stefan; Pałęcki, Waldemar
    Maryja jest ikoną chrześcijańskiej wiary i obiektem szczególnej czci. Jest tak, chociaż brak wyraźnych śladów kultu maryjnego w tekstach biblijnych. Niemniej późniejszy rozwój pobożności maryjnej ma swoje źródła właśnie w Biblii, czego dowodzą teksty liturgiczne. Ten teologiczny fenomen recepcji maryjnych tekstów biblijnych w lex orandi Kościoła stanowi przedmiot przedłożonych analiz. O kolejności i strukturze analiz zdecydowały wypowiedzi trzech postaci biblijnych: anioła Gabriela (Łk 1,26–38), krewnej Elżbiety (Łk 1,39–45) i anonimowej kobiety z tłumu (Łk 11,27–28). Na drodze badań interdyscyplinarnych, na bazie metody historyczno-krytycznej uzupełnionej o analizy narracyjne i kontekstualno-opisowe, artykuł naświetla oddziaływanie orędzia biblijnego (Wirkungsgeschichte) na liturgię Kościoła na przykładzie godnościowych tytułów Maryi w lex orandi Kościoła na przestrzeni wieków. Okazuje się, iż słowa postaci biblijnych były istotną podstawą rozwoju pobożności maryjnej. W świetle Biblii Maryja jest szczęśliwą (μακαρία), błogosławioną (εὐλογημένη) i pełną łaski (κεχαριτωμένη) Matką Pana (Łk 1,43). Celebracja tej prawdy w akcie liturgicznym owocowała w ciągu wieków jeszcze pełniejszym poznaniem wielkiej godności Maryi. Mary is an icon of the Christian faith and an object of special reverence. Even though there are no clear traces of the Marian cult in biblical texts, The later development of Marian devotion has its sources in the Bible, as evidenced by texts used in the liturgy. The theological phenomenon of the reception of Marian biblical texts in the Church’s lex orandi is the subject of the analyses presented in this paper. The statements of three biblical characters: the angel Gabriel (Luke 1:26–38), Elizabeth, Mary’s relative (Luke 1:39–45) and an anonymous woman from the crowd (Luke 11:27–28) determined the order and structure of the analyses. Through interdisciplinary research, based on the historicalcritical method supplemented with narrative and contextual-descriptive analyses, the article highlights the impact of the biblical message (Wirkungsgeschichte) on the liturgy of the Church over the centuries, as exemplified by Mary’s titles of dignity in the Church’s lex orandi. It appears that the words of biblical characters were an important basis for the development of Marian devotion. In the light of the Bible, Mary is the happy (μακαρία), blessed (εὐλογημένη) and favored (κεχαριτωμένη) Mother of the Lord (Luke 1:43). The celebration of this truth in the liturgical act has resulted over the centuries in an even fuller knowledge of Mary’s great dignity.
  • Item
    Church Tradition and Its Biblical Foundations in the Teaching of Joseph Ratzinger/Benedict XVI. An Outline of Problems
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Szymik, Stefan
    The Tradition of the Church has been a vital part of the Christian faith since the apostolic age. It has its tangible, historical basis in Scripture, but at the same time, it is a supernatural, living and ever-present reality of the Church. Because of its relevance to Christian life, tradition is also a frequently debated theological topic in Catholic and Protestant theological circles. As a theologian, Joseph Ratzinger/Benedict XVI created and offered the Church his concept of the Tradition of the Church, and that theological proposal is the subject of the present analyses. They aim to describe the sources, the essence and the constituent elements of the sacred Tradition of the Church in Ratzinger’s lectures with particular reference to its biblical basis. A methodologically correct way of dealing with the issue at hand is a historical and, at the same time, theological analysis, since the subject of the study is the Church as a supernatural reality of the community of believers past and present. This article first discusses Joseph Ratzinger’s publications on the Tradition of the Church, proceeding afterwards to present the essential elements of his understanding of Tradition and, finally, describing its biblical foundations. For Joseph Ratzinger/Benedict XVI, Tradition is the constant actualisation of Jesus’ presence in the Church, the memory of him, but also the living experience of salvation.
  • Item
    The Corinthian Opponents of the Resurrection in 1 Cor 15:12. The Epicurean Hypothesis Reconsidered
    (2020) Szymik, Stefan
    The paper contributes to the discussion regarding the Corinthian opponents of the resurrection of the dead (1 Cor 15:12). In particular, it attempts to re-examine the thesis of the Epicurean framework of this controversy. The first part focuses on the main lines of interpretation of 1 Cor 15:12 and the presentation of the Epicurean thesis. It is followed by an analysis of Paul’s polemical statements against the thesis of his Corinthian opponents, “there is no resurrection of the dead” (1 Cor 15:12; cf. vv. 19, 29-34, 35). It is assumed that Paul clearly says that his opponents deny a bodily resurrection and future life – there is nothing after death. The third part of the paper reconsiders some hermeneutic factors concerning the identity of the Corinthian opponents of the resurrection. 1 Cor 15 contains terminological and ideological parallels to Epicureanism, especially, by way of opposition. Yet, the valuation of these data remains an open question.
  • Item
    Gniewne oblicze Pana. Hermeneutyka kilku biblijnych kolokacji
    (2018) Szymik, Stefan
    Autor omawia wybrane kolokacje biblijne, za pomocą których autorzy natchnieni Starego Testamentu przedstawiali niełaskę i gniew Boga, także Jego nieobecność w ludzie Bożym. Istotnym, specjalnym składnikiem tych wypowiedzi jest antropomorfizm „oblicze Pana” wskazujący na Boga uzupełniony o wybrane czasowniki hebrajskie. Pierwsza fraza („zwrócę me oblicze przeciw” – נתן את־פני ב) występuje w Starym Testamencie tylko kilka razy. Idiom opisuje stanowcze działanie Boga skierowane przeciw jednostce lub społeczności Izraela łamiących postanowienia Prawa i zawarte przymierze. Kolejne wyrażenie („ukryć swe oblicze przed” – סתר פני מן) spotykane jest w Starym Testamencie dużo częściej, głównie w dwóch kontekstach: lamentacji jednostki oraz w wołaniach całego ludu. Ukrycie się Bożego oblicza oznacza chwilową lub trwałą nieobecność Boga w życiu jednostki i całego narodu, czasem doświadczenie Bożego gniewu. W trzeciej części omówione zostały dwie inne kolokacje: „odrzucić od mego oblicza” (hebr. שלך מעל פני) oraz „odtrącić od mego oblicza” (מעל פני‎ סור). Obydwa wyrażenia opisują zerwanie relacji między Bogiem a narodem wybranym, czego zewnętrznym znakiem były deportacje, kolejno Izraela i Judy (722 i 586 przed Chrystusem). Ostatecznie jednak odwrócenie, ukrycie się i nieobecność Boga, a nawet jego gniew nie mają charakteru trwałego i nieodwracalnego, zwyciężają bowiem Boża łaskawość i miłosierdzie.
  • Item
    Jesus’ Intitulation of God as Abba: Its Sources and Impact on the Idea of the Fatherhood of God in the New Testament
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Szymik, Stefan
    In the article, the author discusses Jesus’ intitulation of God as Abba and its impact on the idea of God’s fatherhood in the New Testament writings. Responding to the recent criticism of J. Jeremias’s theses (cf. B. Chilton, M.R. D’Angelo), he tries to show that without the initial source, which was Jesus of Nazareth and his public teaching, the dynamic expansion of the idea of ​​God’s fatherhood in the New Testament would not be possible. After a brief presentation of J. Jeremias’s ground-breaking opinion on Jesus’ filial relation to God as Father, encapsulated in the “Abba, Father” cry (Mk 14:36), a second section analyses the texts of the Hebrew Bible and Second Temple Judaism that explore the theological idea of​ God as Father. The third part focuses on the NT witnesses to God’s fatherhood, i.e. God both as the Father of Jesus Christ and the Father of all believers (υἱοθεσία). In conclusion, the literary evidence preserved in the NT writings and rational arguments point to Jesus of Nazareth as the source and starting point of the NT idea of God’s fatherhood. Jeremias’s study is still valid, and the address “Abba-Father” uttered by the historical Jesus remains the most concise and fullest expression of his filial relation to God.
  • Item
    Kazanie na Górze (Mt 5-7) w wykładzie M. Lutra
    (2018) Szymik, Stefan
    Celem artykułu jest krytyczne przedstawienie Lutrowej interpretacji Mt 5-7, z specjalnym podkreśleniem założeń hermeneutycznych i konsekwencji antropologicznych tego wykładu. Na wstępie autor artykułu przedstawia źródła pisane zawierające wypowiedzi Lutra na temat Mt 5-7, przede wszystkim jego kazania tygodniowe (Wochenpredigten) i wybrane pisma teologiczne. Następnie omawia hermeneutyczne założenia wykładu przyjęte przez Lutra: jego polemikę z popularną w Średniowieczu „etyką dwu poziomów” oraz jego spór z interpretacją uznawaną przez anabaptystów i innych protestanckich idealistów. Główną zasadą hermeneutyczną interpretacji była jednak nauka M. Lutra o dwóch królestwach (Zwei-Reichen-Lehre); rozróżnienie między królestwem świeckim i duchowym jest niezbędne dla zrozumienia Lutrowej interpretacji Kazania na Górze (por. WA 32, 299-301). Reformator twierdził, że Kazanie nie wiąże chrześcijanina w świecie, natomiast obowiązuje go w Królestwie Bożym. Luter podkreślał, że Mt 5-7 nie jest tekstem soteriologicznym i zawiera nauczanie etyczne Chrystusa. Jednak zdaniem Lutra to wzniosłe nauczanie Chrystusa jest niemożliwe do realizacji: jest ono „lustrem” chrześcijańskiego życia. W zakończeniu autor przybliżył pierwsze reakcje Kościołów na Lutrowy wykład Kazania na Górze. Dzisiaj jego interpretacja jest standardem obowiązującym we wspólnotach protestanckich.
  • Item
    „Kto wierzy, ma życie wieczne” (J 6,47). Wiara w Jezusa Chrystusa warunkiem zbawienia i życia wiecznego
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Szymik, Stefan
    Autor wskazuje na centralną teologiczną ideę czwartej Ewangelii, w świetle której warunkiem dostąpienia życia i zbawienia jest wiara w Jezusa jako Mesjasza i Syna Bożego (J 20,30-31). Punktem wyjścia jest zatem chrystologiczna myśl św. Jana, która w czwartej Ewangelii otrzymała wyjątkową postać, jak ilustrują to godnościowe tytuły Jezusa (między innymi: logos, wyrażenie Ja jestem, Syn, Pan i Bóg). Odpowiedzią ludzi na orędzie Jezusa winna być postawa wiary, która podobnie ma w czwartej Ewangelii bogate i wielostronne naświetlenie (por. użycie czasownika „wierzyć”). Z kolei bezpośrednim owocem wiary w Jezusa jest dar życia w doczesności i po śmierci, co zostało pokreślone w Ewangelii wielokrotnie (J 3,16.36; 6,40.47; 20,31; por. 1J 5,13). W ostatnim punkcie artykułu autor stara się naświetlić istotę życia, które rozpoczyna się w doczesności i poprzez śmierć trwa dalej w wieczności, będąc poznaniem i komunią z Bogiem w Trójcy Osób (J 14,2-3; 17,24).
  • Item
    M. Lutra wiodące idee interpretacji Kazania na Górze (Mt 5-7) w ich kontekście historycznym i teologicznym
    (2018) Szymik, Stefan
    Kazanie na Górze jest mową programową Jezusa, która zawiera jego wzniosłe nauczanie moralne (Mt 5–7) objaśniane w przeszłości na różne sposoby. Popularna interpretacja katolicka Kazania, nazywana „etyką dwóch poziomów”, pojawiła się w Średniowieczu i dzieliła chrześcijan na zwykłych wyznawców i elitę wybranych: przykazania wiązały wszystkich i prowadziły do zbawienia, rady ewangeliczne były przeznaczone dla wybranych. Z kolei dosłowna lektura Kazania, praktykowana przez anabaptystów i inne radykalne grupy protestanckie, odnosiła nauki Jezusa wprost do całości życia chrześcijańskiego. Wspomniane dwie interpretacje tworzyły historyczny i teologiczny kontekst interpretacji Kazania na Górze przedstawionej przez M. Lutra. Autor artykułu omawia przewodnie idee tego wykładu. Po pierwsze, Luter głosił usprawiedliwienie człowieka na podstawie samej tylko wiary, dlatego według niego Mt 5–7 nie ma znaczenia soteriologicznego i zawiera tylko nauczanie etyczne kierowane do uczniów Jezusa. Luter uczył również, że Kazanie nie ma mocy wiążącej dla życia w świecie doczesnym, odnosi się natomiast do życia chrześcijanina w królestwie duchowym. Wspomniane rozróżnienie jest kluczowe dla rozumienia interpretacji Kazania na Górze przez M. Lutra (nauka o dwóch królestwach, por. Zwei-Reiche-Lehre). W istocie Luter opowiedział się za niewykonalnością Kazania na Górze. W ostatnim punkcie autor artykułu przedstawił zwięźle późniejszą recepcję luterańskiego wykładu Kazania przez wspólnoty chrześcijańskie.
  • Item
    Podejście historyczno-religijne (analiza porównawcza) w egzegezie tekstów biblijnych
    (Wydawnictwo KUL, 2011) Szymik, Stefan
    The author of the article deals with the comparative method in biblical exegesis. First he critically evaluates the results of the application of this method together with its principles and goals. In the second part of the article he analyzes the semantic range of the fundamental terms and opinions of different authors concerning the principles of religiohistorical comparison; then there follows his own conclusions concerning the application of the method. Finally, the author attempts to formulate his own description of the comparative method in biblical exegesis.
  • Item
    „Portemus et imaginem caelestis” (1 Kor 15,49 Vg). Wybrane aspekty antropologii św. Pawła – apostoła, teologa i mistyka
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Szymik, Stefan
    Celem analiz podjętych w artykule jest refleksja nad znaczeniem trudnej antropologicznej wypowiedzi św. Pawła dla pełniejszego zrozumienia jego nauki o człowieku usprawiedliwionym: φορέσομεν - "nosić będziemy obraz niebieskiego" (Biblia Tysiąclecia) oraz φορέσωμεν - "nośmy obraz niebiańskiego" (przekład ks. Wujka). Istniejące warianty tekstu krytycznego 1 Kor 15,49b są punktem wyjścia analiz biblijno-teologicznych. Na analizy składają się trzy kroki badawcze: 1 Kor 15,49b w świetle ustaleń krytyki tekstu, próba interpretacji w. 49 z uwzględnieniem jego kontekstu literackiego i teologicznego oraz interpretacja 1 Kor 15,49 w ramach antropologii św. Pawła. Całokształt antropologicznego nauczania apostoła podpowiada, że problematyczny tekst 1 Kor 15,49 należałoby rozumieć w sensie aktualnej obecności obrazu Chrystusa w wierzącym, który od momentu chrztu św. stopniowo upodabnia się do obrazu Chrystusa (gr. εἰκών) (zob. 2 Kor 3,18; por. Rz 8,29; Flp 3,20-21). Możliwe jest przyjęcie obu kierunków interpretacji, jednak niezależnie od przyjętego rozwiązania w świetle antropologii św. Pawła przemiana, naśladowanie i upodobnianie się do obrazu Chrystusa dokonuje się w ziemskim życiu chrześcijanina, który już teraz winien stawać się coraz bardziej „obrazem Obrazu”.
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
    Roman Bartnicki, Jezus w drodze do śmierci i zmartwychwstania. Komentarz do Ewangelii Marka 8,27-16,20. Część II. Mk 14,1-16,20 (Warszawa: Instytut Papieża Jana Pawła II 2019)
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Szymik, Stefan
    Recenzja książki: Roman Bartnicki, Jezus w drodze do śmierci i zmartwychwstania. Komentarz do Ewangelii Marka 8,27-16,20. Część II. Mk 14,1-16,20 (Warszawa: Instytut Papieża Jana Pawła II 2019). Ss. 478. PLN 49. ISBN 978-83-65198-60-0.
  • Item
    Sławomir Zatwardnicki, Biblia „po katolicku”, czyli dlaczego nie sola Scriptura? (Pszenica i Kąkol; Warszawa – Poznań: W drodze 2023)
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Szymik, Stefan
    Recenzja książki: Sławomir Zatwardnicki, Biblia „po katolicku”, czyli dlaczego nie sola Scriptura? (Pszenica i Kąkol; Warszawa – Poznań: W drodze, 2023), ss. 144, ISBN: 9788379066407. Book review: Sławomir Zatwardnicki, Biblia „po katolicku”, czyli dlaczego nie sola Scriptura? (Pszenica i Kąkol; Warszawa – Poznań: W drodze 2023). Ss. 144, ISBN 9788379066407.
  • Item
    Sławomir Zatwardnicki, Księgi natchnione i ich interpretacja. Inspirujące przesłanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (Lublin: Academicon 2021)
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Szymik, Stefan
    Recenzja książki: Sławomir Zatwardnicki, Księgi natchnione i ich interpretacja. Inspirujące przesłanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (Lublin: Academicon 2021). Ss. 240. 36 PLN. ISBN 978-83-62475-56-8 (oprawa miękka), 978-83-62475-59-9 (ebook)
  • Item
    Wychowanie dzieci w tradycji biblijnej
    (2019) Szymik, Stefan
    Autor opracowania przedstawia problematykę wychowania i edukacji dzieci żydowskich w świetle danych biblijnej. Realizując cel, omawia wpierw środowisko wychowania dzieci, którym w Biblii była przede wszystkim wielopokoleniowa rodzina izraelska i następnie żydowska, a także z biegiem czasu forma instytucjonalna (szkoła) i głównie synagoga w czasach chrześcijańskich. W kolejnym punkcie zostały przedstawione wielorakie metody wychowywania i edukacji dzieci i młodzieży, wśród nich również element posłuszeństwa i karności stale obecny w tradycji biblijnej (Prz 13,24; 22,15; 23,12 itd.). W zakończeniu artykułu czytelnik znajdzie omówienie głównych treści wychowania i edukacji dzieci, pośród których wychowanie religijne miało znaczenie nadrzędne. W opinii autora część przywołanych elementów biblijnego wychowywania i edukacji zachowuje swoją trwałą wartość, w tym rodzina jako podstawowe środowiska wychowywania dzieci, następnie dobry przykład życia rodziców i innych członków rodziny. Nie bez znaczenia jest również religijne wychowanie dzieci i młodzieży, którego doniosłość autorzy biblijni podkreślają wielokrotnie.