Browsing by Author "Stępień, Adrian"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Grzegorz Mariusz Baran (red.), Sny prorocze, sny wieszcze, objawienia Boże przez sny w tradycji starotestamentalnej (Tarnów: Biblos 2017). Ss. 308. PLN 45. ISBN 978-83-7793-551-4
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Stępień, Adrian
    Book Review: Grzegorz Mariusz Baran (red.), Sny prorocze, sny wieszcze, objawienia Boże przez sny w tradycji starotestamentalnej (Tarnów: Biblos 2017). Ss. 308. PLN 45. ISBN 978-83-7793-551-4
  • Item
    Paradoksalna Mądrość krzyża objawiona przez Ducha. Analiza literacko-retoryczna 1 Kor 1,18-2,16
    (2024-12-12) Stępień, Adrian
    Wyniki analizy retoryczno-literackiej oraz teologicznej fragmentu 1 Kor 1,18-2,16 mogą być podsumowane w pięciu kluczowych punktach, które ukazują głębię i złożoność Pawłowego nauczania. Praca ta szczegółowo bada, jak Paweł wykorzystuje model oralny i dyskursywny w analizowanym fragmencie. Jako ewangelizator oraz biegły w sztuce przekonywania, Paweł skutecznie buduje zakorzenioną w tradycji biblijnej mowę, która została utrwalona na piśmie w formie listu. Wykorzystuje przy tym wyrafinowaną retorykę, aby zwrócić uwagę na wielkość działania Boga, które dokonuje się w paradoksalnym znaku krzyża - znaku, który dla mentalności zarówno żydowskiej, jak i greckiej był zgorszeniem. W kompozycji perykopy napotykamy cechy przekazu ustnego, co wskazuje na tzw. kulturę oralną. Objawia się ona przez agoniczność, zastosowanie antytez, powtórzeń oraz paronomazji, które podkreślają zwycięstwo Bożej Mądrości nad ludzkimi zamysłami. Te środki retoryczne nie tylko wzmacniają przekaz, ale także niwelują dystans między odbiorcami a tekstem. Przykłady zastosowania paralelizmów, chiasmów i powtórzeń przyciągają uwagę słuchaczy i skupiają ją na Bogu jako głównym działającym w historii zbawienia. Dzięki tym zabiegom Paweł podkreśla Bożą moc, która manifestuje się w życiu i działalności wspólnoty, a także w jego własnej posłudze apostolskiej. Wskazuje na to, że dar Ducha Boga pozwala wierzącym przyjmować i rozumieć Bożą Mądrość. Następnie praca podjęła się ustalenia dynamiki argumentacyjnej fragmentu 1 Kor 1,18-2,16, w której Paweł wprowadza kluczową tezę w 1 Kor 1,18: „Nauka bowiem krzyża głupstwem jest dla tych, co idą na zatracenie, mocą Bożą zaś dla nas, którzy dostępujemy zbawienia”. Analiza fragmentu ujawnia, że poszczególne segmenty argumentacyjne nawiązują do myśli z przywołanego tu propositio, które w teorii retorycznej jest tezą ustalającą przebieg i cel argumentacji. Wskazanie na rolę propositio w 1 Kor 1,18 jako punkt wyjścia w argumentacji pomaga w uchwyceniu Pawłowego przesłania. Kluczowe terminy rozwijane w dalszej argumentacji podkreślają napięcie między ludzką a Bożą mądrością, co umożliwia Pawłowi przedstawienie Bożej mocy objawionej w krzyżu. W kolejnym kroku badań ujawnia się tajemnica Bożej Mądrości, która w 1 Kor 2,1-10 zostaje przedstawiona jako dostępna jedynie dla tych, którzy przyjmują Ducha Boga. Paweł, odwołując się do Pisma w 1 Kor 1,19, cytuje proroka Izajasza, aby pokazać, że Boża Mądrość przewyższa ludzkie zrozumienie. Użycie paralelizmu i antytezy podkreśla różnicę między ludzką a Bożą mądrością, dokonując ostatecznego ukazania krzyża jako źródła prawdziwej mądrości. Wprowadzenie pojęcia misterion wskazuje, że dostęp do przyjęcia Bożej Mądrości jest możliwy tylko dzięki działaniu Ducha, a nie przez ludzkie zabiegi. Przykład z proroka Jeremiasza, który przypomina, że tylko w Bogu możemy się chlubić, podkreśla, iż to On dokonał naszego zbawienia. W kolejnym etapie analizy praca zaprasza do zbadania kontekstów starotestamentalnych, które ukazują, jak Paweł korzysta z tradycji biblijnej, aby wzmocnić swoją argumentację. W szczególności odniesienia do Księgi Mądrości i Księgi Przysłów ukazują Bożą Mądrość jako tajemnicę, która wykracza poza ludzkie zrozumienie. W 1 Kor 1,18-2,16, Paweł ukazuje krzyż Chrystusa jako objawienie Bożej Mądrości, która w oczach świata wydaj e się głupotą, ale jest mocą dla wierzących. Nawiązując do postaci Sługi Pańskiego z Iz 49,2, Paweł w 1 Kor 2,7-8 podkreśla ukryty i paradoksalny charakter misji Chrystusa, który, podobnie jak Sługa Jahwe, cierpi i jest odrzucany przez świat, ale przez wierność dokonuje dzieła Boga. Kluczowym zadaniem analizy 1 Kor 1,18-2,16 jest także ukazanie roli Ducha Świętego w poznaniu Bożej Mądrości. Paweł przypomina, że prawdziwe zrozumienie nauki krzyża, czyli jego zbawczego objawienia, jest możliwe tylko przez działanie Ducha, a nie przez ludzką mądrość. W swoim przekazie Paweł pozostaje wierny tradycji biblijnej, ukazując przełożenie starotestamentalnego przekazu w odniesieniu do Chrystusa, co mocno podkreśla w swoich protokanonicznych pismach oraz hymnach chrystologicznych, takich jak Flp 2,6-11 i Kol 1,15-20. Analiza retoryczno-literacka i teologiczna fragmentu 1 Kor 1,18-2,16 ukazuje, że Paweł skutecznie łączy techniki retoryczne z teologicznym przesłaniem o mądrości Bożej objawionej w krzyżu. Jego argumentacja nie tylko odpowiada na aktualne problemy wspólnoty korynckiej, ale także stanowi ważny element w zrozumieniu Bożego planu zbawienia, który obejmuje zarówno Żydów, jak i pogan. Tajemnica Bożej Mądrości, jaką objawia krzyż, pozostaje kluczowym tematem, który ma istotne znaczenie dla dalszego nauczania Pawła i dla życia Kościoła. W ten sposób praca dostarcza cennych wniosków na temat głębi Pawłowej teologii i jej znaczenia dla współczesnych wspólnot chrześcijańskich. The results of the rhetorical-literary and theological analysis of the fragment of 1 Cor 1:18-2:16 can be summarized in five key points that show the depth and complexity of Paul's teaching. This work examines in detail how Paul uses the oral and discursive model in the analyzed fragment. As an evangelizer and an expert in the art of persuasion, Paul effectively builds a speech rooted in the biblical tradition, which was recorded in writing in the form of a letter. He uses sophisticated rhetoric to draw attention to the greatness of God's action, which is accomplished in the paradoxical sign of the cross - a sign that was a scandal for both the Jewish and Greek mentality. In the composition of the pericope, we encounter features of oral communication, which indicate the so-called oral culture. It is revealed through agonism, the use of antitheses, repetitions and paronomasia, which emphasize the victory of God's Wisdom over human intentions. These rhetorical devices not only reinforce the message, but also reduce the distance between the recipients and the text. Examples of the use of parallelisms, chiasms, and repetitions attract the attention of the listeners and focus it on God as the main agent in the history of salvation. Through these devices, Paul emphasizes God’s power, which is manifest in the life and activity of the community, as well as in his own apostolic ministry. He indicates that the gift of the Spirit of God allows believers to accept and understand God's Wisdom. Then, the work undertook to determine the argumentative dynamics of the fragment 1 Cor 1:18-2:16, in which Paul introduces the key thesis in 1 Cor 1:18: "For the message of the cross is foolishness to those who are perishing, but to us who are being saved it is the power of God." Analysis of the fragment reveals that individual argumentative segments refer to the thoughts from the propositio cited here, which in rhetorical theory is a thesis establishing the course and purpose of the argument. Pointing out the role of propositio in 1 Cor 1:18 as a starting point for the argument helps to grasp Paul’s message. Key terms developed in the argument further emphasize the tension between human and divine wisdom, which enables Paul to present God’s power revealed in the cross. The next step in the research reveals the mystery of God’s Wisdom, which in 1 Cor 2:1-10 is presented as accessible only to those who receive the Spirit of God. Paul, referring to Scripture in 1 Cor 1:19, quotes the prophet Isaiah to show that God’s Wisdom surpasses human understanding. The use of parallelism and antithesis emphasizes the difference between human and divine wisdom, ultimately presenting the cross as the source of time wisdom. The introduction of the concept of mysterion indicates that access to the reception of God’s Wisdom is possible only through the action of the Spirit, not through human endeavors. The example from the prophet Jeremiah, who reminds us that only in God can we boast, emphasizes that it is He who has accomplished our salvation. In the next stage of the analysis, the work invites us to examine the Old Testament contexts that show how Paul uses the biblical tradition to strengthen his argument. In particular, references to the Book of Wisdom and the Book of Proverbs present God's Wisdom as a mystery that goes beyond human understanding. In 1 Cor 1:18- 2:16, Paul presents the cross of Christ as a revelation of God's Wisdom, which seems foolishness to the world but is power for believers. Referring to the figure of the Servant of the Lord from Is 49:2, Paul in 1 Cor 2:7-8 emphasizes the hidden and paradoxical nature of Christ's mission, who, like the Servant of Yahweh, suffers and is rejected by the world, but through faithfulness accomplishes the work of God. The key task of analyzing 1 Cor 1:18-2:16 is also to show the role of the Holy Spirit in the knowledge of God's Wisdom. Paul reminds us that true understanding of the teaching of the cross, or its saving revelation, is possible only through the work of the Spirit, not through human wisdom. In his message, Paul remains faithful to the biblical tradition, showing the translation of the Old Testament message in relation to Christ, which he strongly emphasizes in his proto- canonical writings and Christological hymns, such as Phil 2:6-11 and Col 1:15-20. A rhetorical, literary and theological analysis of the fragment 1 Cor 1:18-2:16 shows that Paul effectively combines rhetorical techniques with the theological message about God's wisdom revealed in the cross. His argument not only responds to the current problems of the Corinthian community, but also constitutes an important element in understanding God's plan of salvation, which includes both Jews and pagans. The mystery of God’s Wisdom, as revealed by the cross, remains a key theme that has profound implications for Paul’s continuing teaching and for the life of the Church. In this way, the work provides valuable insights into the depth of Paul’s theology and its relevance for contemporary Christian communities.