Browsing by Author "Smoleń-Wawrzusiszyn, Magdalena"
Now showing 1 - 5 of 5
Results Per Page
Sort Options
- ItemBizneswoman, biznesmenka, kobieta biznesu, przedsiębiorczyni czy kobieta przedsiębiorcza? Nazewnictwo kobiet związanych z biznesem we współczesnym dyskursie publicznym(Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie, 2021) Smoleń-Wawrzusiszyn, MagdalenaPrzedmiotem artykułu jest analiza wariantywnych jednostek nazewniczych występujących we współczesnym dyskursie publicznym i odnoszących się do kobiet działających w biznesie. Celem analiz jest wyjaśnienie przyczyn istniejącej wariancji w perspektywie językowej (systemowo-stylistycznej) i pozajęzykowej (polityczno-społeczno-kulturowej). Badania kontekstów funkcjonowania analizowanych jednostek przeprowadzono na materiale pozyskanym z kwerend słownikowo-korpusowych oraz z ekscerpcji własnej. Ze względu na dyskursywne uwikłanie osobowych nazw żeńskich osobnej weryfikacji poddano narracje komunikacyjne środowisk kobiecych. Przedstawiona dyskusja skłania do następujących wniosków: 1) obecna w dyskursie publicznym wariantywność analizowanych jednostek jest efektem przemian w języku i komunikacji uwarunkowanych czynnikami kulturowo-społecznymi po przełomie 1989 roku oraz po przyłączeniu Polski do UE w 2004 roku; 2) istniejące nazewnicze rozwiązania alternatywne to wynik zarówno różnych typów i etapów procesu adaptacji anglicyzmu businesswoman w polszczyźnie przy jednoczesnej konkurencji ze strony rodzimych form, jak i sprzężenia tych zjawisk ze zmianami komunikacji kobiecych środowisk biznesowych; 3) wybory nazewnicze mają uzasadnienie stylistyczne i dyskursywne; 4) najnowsza w badanym zbiorze jednostka kobieta przedsiębiorcza staje się jedną z językowych manifestacji biznesowej emancypacji Polek.
- ItemCzy grupa może być "średniowalna"? Głos w sporze o nowy termin w matematyce.(DW ELIPSA, 2021-05-04) Smoleń-Wawrzusiszyn, MagdalenaProblem podjęty w artykule mieści się w obszarze szerszego zagadnienia, jakim jest ocena normatywna obcojęzycznych terminów funkcjonujących w polskich profesjolektach. Przyczynkiem podjętych analiz była dyskusja w środowisku matematyków, tocząca się wokół adaptacji angielskiego terminu amenable group w polskim dyskursie matematycznym. Zaproponowany przez część specjalistów przymiotnik średniowalny jako odpowiednik angielskiego leksemu amenable poddano weryfikacji pod kątem kryteriów systemowych (słowotwórczych) oraz funkcjonalnych odnoszących się do oceny poprawności terminologii specjalistycznej. Przeprowadzona analiza wykazała, że ani grupa średniowalna, ani grupa średnialna nie mogą zostać zaakceptowane – przymiotnik tworzący pierwszą z fraz nie spełnia kryterium systemowego, z kolei neologizm średnialna uznano za nieprecyzyjny znaczeniowo. Takich zastrzeżeń normatywnych nie wzbudza termin grupa średniowa – jest to jednak na razie wyłącznie propozycja, która oczekuje na ewentualną akceptację użytkowników dyskursu matematycznego.
- Item"Marka (osobista)" jako wartość w dyskursie marketingu(Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019) Smoleń-Wawrzusiszyn, MagdalenaW niniejszym artykule prezentowane są rozważania dotyczące aksjologicznego wymiaru praktyk komunikacyjnych w dyskursie marketingu rozumianym jako jeden z najpotężniejszych dyskursów ery postmodernizmu. Marketing jest ideologiczną narracją globalnej ponowoczesności, ale w przestrzeniach lokalnych (narodowych) może wykazywać specyficzne dla nich zróżnicowanie. Za przedmiot badawczy zostało przyjęte kluczowe dla marketingu słowo i pojęcie marki. Jest ono analizowane zarówno jako termin specjalistycznej komunikacji marketingowej, jak i element współczesnego dyskursu publicznego, w którym marka (osobista) szerzy się jako słowo modne. Ponieważ marketing jako dyskurs władzy kształtuje myślenie ponowoczesnych społeczeństw, warto spojrzeć na jego praktyki z perspektywy działań perswazyjnych, co kieruje analizy w stronę retoryki. W kontekście podjętej problematyki szczególnie istotne wydaje się retoryczne ujęcie podmiotowości. Wyniki przeprowadzonych badań prowadzą do wniosku, że marketing faktycznie ma wielką siłę społecznego oddziaływania, ale jego strategie perswazyjne dalekie są od modelu humanistycznie zorientowanej retoryki klasycznej. Natomiast afirmowanie marki jako kluczowej wartości skutkuje etycznie niebezpiecznym naruszeniem retorycznej zasady stosowności.
- ItemPolskie dyskursy marketingu. Perspektywa lingwistyczna(Wydawnictwo KUL, 2018) Smoleń-Wawrzusiszyn, MagdalenaPrezentowana rozprawa dołącza do coraz liczniejszych w polskiej lingwistyce, zwłaszcza w ostatnim dziesięcioleciu, dyskursywnych rozważań nad komunikacją językową w różnych obszarach i wymiarach. Główną motywacją do podjęcia tytułowego zagadnienia były interdyscyplinarne, lingwistyczno-marketingowe zainteresowania badawcze autorki oraz towarzyszące im wnioski wypływające z obserwacji polskiej rzeczywistości komunikacyjnojęzykowej, która od przełomu ustrojowego 1989 r. bardzo intensywnie zmieniała swoje oblicze, podporządkowując się postępującej ekonomizacji życia społecznego. Zaprojektowane i przeprowadzone na potrzeby niniejszej książki badania reprezentują jakościowy nurt analiz dyskursywnych, a ich zasadniczym celem była rekonstrukcja i zdefiniowanie polskich dyskursów marketingu oraz ich charakterystyka z perspektywy krytycznej analizy dyskursu (KAD). Wybór metodologii dyskursywnej dla podjętego tematu na obecnym etapie rozwoju lingwistyki wydawał się niemal oczywisty. Lingwista wyposażony w instrumentarium dyskursywne ma możliwość nie tylko szerokiego opisu interesującej go rzeczywistości językowej, ale i wielopłaszczyznowego uzasadnienia swoich sądów i konkluzji. Przedstawione w toku wywodu analizy udowodniły przydatność obranych metod dyskursywnych, zwłaszcza w kontekście złożoności problemu badawczego. Pojęcie dyskursu, w swojej definicyjnej różnorodności i otwartości, pozwoliło w przedstawionych tu rozważaniach na jego aktualizowanie w trzech znaczeniach: 1) najszersze z nich dotyczy pojmowania dyskursu jako narracji rzeczywistości – w tym sensie marketing uznaje się za jeden z dyskursów współczesnej kultury, dlatego tytuł pracy mówi o polskich dyskursach marketingu; 2) termin polski dyskurs marketingu opiera się na koncepcji dyskursu jako konkretnego obszaru komunikacyjnego, w tym przypadku obszaru praktyk językowych w dziedzinie i branży marketingu; 3) z kolei pojęcie polski dyskurs marketingowy odwołuje się do abstrakcyjnego rozumienia dyskursu jako pewnego modelu zachowań komunikacyjnych, będącego realizacją określonej ideologii wpływającej na daną wspólnotę społeczną. Rozprawa ma charakter materiałowy – analizom zostały poddane różnorodne źródła dokumentujące aktualną fazę rozwoju polskiej przestrzeni komunikacyjnojęzykowej podporządkowanej regułom przejętej z Zachodu marketyzacji i komercjalizacji życia społecznego. Ale w niniejszym studium znalazło się też miejsce na rozważania retrospektywne, konieczne do pokazania m.in. tego, dlaczego traktowana jako quasi-termin polszczyzna konsumpcyjna (autorstwa K. Ożoga, 2001) – mimo że była trafnym określeniem dla zjawiska, do którego się odnosiła – nie wystarcza do objęcia swym zakresem wszystkich aspektów, które to zjawisko z biegiem czasu generowało, i nadal zresztą generuje. Książka składa się z pięciu rozdziałów. Rozdział pierwszy stanowią rozważania teoretyczne i metodologiczne, które obejmują stan badań nad pojęciem dyskursu oraz nurtami metodologicznymi związanymi z jego analizą. Więcej miejsca poświęca się krytycznej analizie dyskursu – podstawowej procedurze badawczej zastosowanej do opisu i interpretacji omawianych w tej publikacji zagadnień. Również tutaj zostają przedstawione autorskie rozumienie dyskursu oraz metodologia badań własnych. W rozdziale drugim czytelnik znajdzie omówienie społeczno-kulturowego tła polskich dyskursów marketingu, uwzględniające zarówno kontekst globalny – neoliberalną ideologię warunkującą powstanie społeczeństw konsumpcyjnych, jak i lokalny – skutki przełomu ustrojowego w Polsce z 1989 r. w sferze postaw i zachowań społeczno-komunikacyjnych Polaków. Podjęcie analizy tych obu kontekstów było podyktowane przeświadczeniem, że dyskurs nie bierze się znikąd (Lisowska-Magdziarz 2006). W tej części rozprawy mieszczą się również synteza badań nad polszczyzną przełomu XX i XXI w. i rozwojem metodologii lingwistyki, które znajdują zastosowanie w analizach ponowoczesnych zjawisk komunikacji językowej. Rozdział trzeci jest poświęcony spojrzeniu na marketing z dwóch zasadniczych w tej rozprawie perspektyw: ekonomicznej oraz kulturowo-lingwistycznej. W odniesieniu do każdej z nich uwzględniane są dwa niezbędne konteksty – rzeczywistości Zachodu i polskich realiów po przełomie 1989 roku. Tak prowadzone rozważania tworzą podstawę kluczowych dla niniejszej pracy pojęć polskich dyskursów marketingu oraz uzasadnienia ich typologii. Kolejne rozdziały zawierają analizę i charakterystykę badanych dyskursów: polskiego dyskursu marketingu (rozdział czwarty) i polskiego dyskursu marketingowego (rozdział piąty). Zgromadzony materiał źródłowy pozwolił na dość rozbudowany opis pierwszego, a nieco bardziej przeglądowy w przypadku drugiego z wymienionych dyskursów. W rozdziale czwartym omawiam kolejno przestrzeń dyskursu i jego uczestników, komunikację reklamową oraz profesjolekt marketerów z perspektywy dyskursywnej, zjawisko międzykulturowego transferu wiedzy specjalistycznej oraz stylistykę dyskursu. Natomiast w rozdziale piątym charakteryzuję: przestrzeń i wspólnotę dyskursu, obszary jego ekspansji oraz leksykalne znaczniki dyskursu. W tak uporządkowanym wywodzie możliwe było wskazanie i prześledzenie procesów warunkujących kształtowanie się myślenia wolnorynkowego w polskich realiach społecznych po przełomie ustrojowym oraz wyjaśnienie różnych zjawisk językowych, które to myślenie uzewnętrzniają. Osadzenie analiz w szerokim kontekście, obejmującym procesy i lokalne, i globalne, umożliwiło wskazanie czynników kształtujących charakterystyczne dla omawianych dyskursów modele komunikacyjne oraz wynikające z nich kierunki zmian w polszczyźnie. Odkryto także mechanizmy marketingu, dzięki którym ma on władzę sterowania zarówno procesami społecznymi (np. oświatą i edukacją), jak i zachowaniami grup czy jednostek. Przedstawione strategie retoryczne, które legitymizują ideologię marketingu w polskich realiach oraz stylistyczny aspekt polskich dyskursów marketingu ujawniły – w językowo-kulturowym wymiarze – specyfikę zjawisk społecznych wynikających z międzykulturowego transferu wiedzy wytwarzanej przez instytucje zachodniego marketingu. Natomiast aksjologiczny aspekt analiz materiału językowego pozwolił na wskazanie zakresu ingerencji marketingu w tradycyjne (dla określonych sfer społecznych) systemy wartości oraz redefiniowanie społecznego statusu człowieka oraz jego roli we współczesnym świecie. Podsumowując podjęte badania w szerszej niż tylko lingwistyczna perspektywie należy stwierdzić, że postępująca w ciągu ostatnich niemal trzydziestu już lat marketyzacja polskiej rzeczywistości nieustannie modeluje jej kształt społeczno-kulturowy, czego wyrazem są określone praktyki komunikacyjne. Ideologia marketingu sprawiła, że cechująca polskie realia sprzed 1989 r. propaganda kolektywu została zastąpiona propagandą konsumpcyjnego indywidualizmu – koncepcji nośnej obecnie w przestrzeni dyskursu publicznego wskutek apologii marki osobistej. Natomiast w wymiarze prognostycznym warto odwołać się tu do spostrzeżeń M. Castellsa (2013), który wskazywał na związki pomiędzy sprawowaniem władzy politycznej a zarządzaniem procesami komunikacyjnymi. Wydaje się, że eezy hiszpańskiego socjologa mają odzwierciedlenie także w przedstawionych w niniejszej pracy mechanizmach funkcjonowania marketingu jako dyskursu kultury. W polskich dyskursach marketingu widoczne jest zarówno dążenie do kształtowania ludzkich umysłów przez marketing, jak i zdeterminowanie jego władzą zachowań jednostkowych i zbiorowych. W związku z tym w dalszych obserwacjach tej przestrzeni polskiej rzeczywistości komunikacyjnej należałoby stawiać pytanie, jak polska mentalność społeczna i odzwierciedlające ją działania językowe zmieniają się pod wpływem postępującej ekspansji marketingu. Dynamika szerzenia się dyskursu marketingowego pokazuje, że ma on silne oddziaływanie na polską, ale jakie faktycznie będą kierunki rozwoju polskich dyskursów marketingu i ich praktyk komunikacyjnych – czas pokaże.
- ItemTłumaczenie dydaktyczne w nauczaniu języka polskiego jako odziedziczonego(Towarzystwo Naukowe KUL, 2020-12-22) Smoleń-Wawrzusiszyn, MagdalenaCelem artykułu jest prezentacja przykładowych rozwiązań wykorzystania zadań tłumaczeniowych w nauczaniu gramatyki języka polskiego dzieci w warunkach kształcenia polonijnego (język polski jako język odziedziczony). Przedstawione ćwiczenia zostały wykorzystane przez nauczycieli polonijnych w pilotażowym badaniu uczniów z dwóch amerykańskich szkół sobotnich mającym na celu ocenę przydatności i skuteczności ćwiczeń translacyjnych w przyswajaniu gramatyki polskiej. Jak wykazały owe badania, wykorzystanie technik tłumaczeniowych należy ocenić jako wartościową procedurę dydaktyczną w nauczaniu polszczyzny jako języka odziedziczonego z kilku powodów: ćwiczenia tłumaczeniowe rozwijają kompetencję mediacyjną uczniów, wzmacniają proces nauczania języka polskiego w warunkach wielokulturowości i wielojęzyczności, pozwalają uczniom na samodzielne odkrywanie reguł gramatycznych (co pozytywnie wpływa na ich rozumienie i stosowanie), są atrakcyjną formą zadań, wreszcie – wpływają motywująco zarówno na pracę indywidualną, jak i grupową (czynnik rywalizacji). Przedstawione obserwacje i konkluzje odnoszą się do jednej przebadanej grupy wiekowej (10-12 lat), przydatność ćwiczeń translacyjnych w innych grupach wiekowych wymaga dalszych badań.