Browsing by Author "Marszalska, Jolanta M."

Now showing 1 - 5 of 5
  • Item
    Darowizny, legaty testamentowe i inne sposoby nabywania ksiąg do biblioteki cystersów w Szczyrzycu w okresie staropolskim
    (Wydawnictwo KUL, 2015) Marszalska, Jolanta M.
    Spuścizny po donatorach klasztoru, legaty testamentowe oraz dary stanowiły podstawową formę zaopatrywania biblioteki szczyrzyckiej w książki, zarówno w początkach istnienia klasztoru, jak i na przestrzeni kilkuset lat jego trwania i działalności. Było to zjawisko dość powszechne dla znakomitej większości bibliotek klasztornych w dawnych wiekach. W świetle zachowanego materiału archiwalnego, a przede wszystkim samych książek biblioteki szczyrzyckiej, można uznać, że było to jedno z najważniejszych źródeł powiększania zasobu bibliotecznego klasztoru. Stwierdzenie to odnosi się do całego okresu funkcjonowania tej biblioteki szczególnie jednak do początków jej kształtowania, kiedy podstawę zbiorów stanowiły księgi rękopiśmienne i kodeksy liturgiczne. Na podstawie wpisów proweniencyjnych, można wyodrębnić trzy grupy ofiarodawców na rzecz biblioteki szczyrzyckiej: zakonnicy szczyrzyccy (opaci i przeorzy), duchowieństwo świeckie i przedstawiciele innych zakonów oraz osoby świeckie. Wśród ofiarowywanych ksiąg przeważały dzieła o treści teologicznej, liturgicznej, a także zbiory kazań niezbędne do skutecznego sprawowania duszpasterstwa parafialnego. Legacies from the donors of the monastery, testamentary depositions and gifts were the main form of supply of books to the library of Szczyrzyc, both in the early days of the monastery as well as over several hundred years of its existence and operation. It was a quite common phenomenon for the vast majority of monastic libraries in the past centuries. In the light of the preserved archival material, and above all the books from the library of Szczyrzyc, it can be concluded that it was one of the most important sources of enlargement of the monastic library. This statement applies to the entire period of the functioning of this library, but especially to the beginning of its formation when the collections mainly included manuscripts and liturgical codes.On the basis of the information about provenance, it is possible to identify three groups of donors to the library of Szczyrzyc: monks (abbots and priors) from Szczyrzyc, secular clergy, representatives of other religious orders and lay people. Among the donated books are primarily theological and liturgical works as well as the collections of sermons necessary for the effective pastoral care of the parish.
  • Item
    Inwentarze ksiąg biblioteki karmelitów bosych w Czernej, jako przejaw systematyzacji zbiorów klasztornych w XVIII i XIX wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2008) Marszalska, Jolanta M.
    Folgende Inventarverzeichnisse der Bibliothek von Czerna aus dem 18. und 19. Jahrhundert sind erhalten: Cathalogus Librorum Bibliothecae Conventus Eremitici Sancti Eliae Prophetae Carmelitarum Discalceatorum sub A.R.P.N. Gaudentio a Spiritu Sancto protunc Priore. Anno Increatae Sapientiae, in Libro Naturae Humanae Inscriptae 1718, 26 gbris, Cathalogus Librorum qui Reperiuntur In Bibliotheca Carmelitarum Discalceatorum Conventus Czernensis sub titulo S.P.N. Eliae Prophetae, : Catalogus Librorum qui Reperiuntur In Bibliotheca Carmelitarum Discalceatorum Conventus Czernensis sub Titulo S.P.N. Eliae Prophetae, beigefügt zum Inventarverzeichnis des Klosters und der Besitztümer der Barfüßigen Karmeliter in Czerna von 1810 (poln.); Catalogus Librorum qui Reperiuntur In Bibliotheca Carmelitarum Discalceatorum Conventus Czernensis sub Titulo S.P.N. Eliae Prophetae von 1816; Inventarverzeichnis des Klosters der Barfüßigen Karmeliten in Czerna zusammen mit den zu diesem Kloster gehörenden Besitztümern aus dem Jahre 1865 (poln.); Verzeichnis der deutschen Bücher in der Bibliothek zu Czerna von 1975 sowie das Verzeichnis der von dem Hochwürdigen Herrn Prälat Dr. Wincenty Smoczyński, Pfarrer in Tęczynek, [durch P. Romuald od św. Eliasza Kućka] gespendeten Bücher von der Wende des 19./20. Jahrhunderts. Diese Bücherverzeichnisse zeugen von den Bemühungen des Klosters, die Bücher zu registrieren und zu ordnen. Das beste und handwerklich am fachmännischsten gestaltete Inventarverzeichnis ist zweifellos das von 1718. Darin wurden die Wissensgebiete übersichtlich voneinander abgegrenzt und auch eine verlegerische Beschreibung der jeweiligen Bücher beigefügt. Solche Informationen enthalten die Verzeichnisse von 1810, 1816 oder 1865 nicht mehr. Hinsichtlich der Technik der Anordnung und Einteilung der Büchersammlung in Themengebiete ähnelt in sejner Konstruktion dem Katalog von 1718 das Verzeichnis der dem Kloster zu Czerna an der Wende des 19./20. Jahrhunderts von P. Wincenty Smoczyński gespendeten Bücher (Spis ksiąg...).
  • Item
    Kilka uwag o potrzebie pragmatycznej piśmienności w średniowiecznych klasztorach monastycznych
    (Wydawnictwo KUL, 2012) Marszalska, Jolanta M.
    Copying the basic religious texts, apart from reading and meditating theological works, constituted the content of literate culture of the Middle Ages, as in the popular medieval culture there was a deep-rooted belief that writing a code is a good deed that can bring salvation to copyists. Developed in the early Middle Ages, intensive literate culture affected, above all, the sacred and religious sphere. The vital change, commonly known as a great breakthrough in the literate culture of Latin Europe, occurred at the turn of the twelfth and thirteenth centuries. Then the pragmatic literacy came into being. Apart from religious literacy, still popular especially in monastic and cathedral scriptoria, practical literacy began to develop, which contributed to the improvement of daily life, mainly, political and economic life in Europe at that time. This process happened in the broad context of important institutional and intellectual transformations occurring in the European society and culture for nearly three centuries.
  • Item
    Księgozbiór kanoników i wikariuszy kapituły kolegiackiej pw. Narodzenia NMP w Tarnowie (XV-XVIII w.) w zbiorach biblioteki tarnowskiego seminarium duchownego
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Marszalska, Jolanta M.
    Od czasu powstania kolegiaty tarnowskiej (1400) gromadzony był podręczny księgozbiór, niezbędny w pracy duszpasterskiej, zawierający Biblię i jej komentarze, traktaty filozoficzne i teologiczne, a także księgi pomocne w kaznodziejstwie, w tym traktaty z zakresu teologii polemicznej. Systematycznie powiększał się, zwłaszcza dzięki darom i legatom testamentowym tarnowskich kanoników. Wśród ksiąg po kanonikach tarnowskich dają się wyróżnić dwie znaczące i cenne pod względem zawartości kolekcje: kanoników Szymona Starowolskiego i Erazma Marcinowskiego z charakterystycznymi oprawami ksiąg dla obu kolekcji. Są to dzieła z zakresu historii, kaznodziejstwa, prawa, biblistyki, a nade wszystko liturgiki. Drukowane są w języku łacińskim i pochodzą w zdecydowanej większości z zagranicznych oficyn wydawniczych: Paryża, Antwerpii, Bazylei, Wenecji, Rzymu i Werony. Oprócz zgromadzonego księgozbioru kapitulnego księgi posiadało również kolegium wikariuszów utworzone przy kolegiacie tarnowskiej 10 lipca 1458 roku. Zgromadzone przez nich księgi pełniły funkcję praktyczną, służąc pomocą w duszpasterstwie parafialnym, na co wskazuje duża liczba sermones, homiliariów, wszelkiego rodzaju thesarusy i nade wszystko Biblia. Był to rodzaj księgozbioru podręcznego, służącego przede wszystkim do głoszenia kazań niedzielnych i w okresach roku liturgicznego. Księgi kolegium wikariuszów z czasem zasiliły księgozbiór kapituły kolegiackiej, a następnie katedralnej tarnowskiej. W XIX wieku, gdy tworzono bibliotekę seminarium tarnowskiego, księgi po wikariuszach kolegiackich zostały przekazane do księgozbioru seminaryjnego, gdzie znajdują się do dzisiaj.
  • Item
    [Recenzja]: Krzysztofa Morajka, Początki fundacji klasztoru Cystersów w Szczyrzycu, Kraków 2008, ss. 101
    (Wydawnictwo KUL, 2008) Graczyk, Waldemar; Marszalska, Jolanta M.