Browsing by Author "Kapuściński, Jacek"

Now showing 1 - 3 of 3
  • Item
    Dokumentacja fotograficzna w zasobie Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie (aktualny stan badań i perspektywy)
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kapuściński, Jacek
    Tematem artykułu jest opis stanu dokumentacji fotograficznej zgromadzonej w Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej. Przechowuje się ją w dwóch po­mieszczeniach (magazyn nr 2 i pracownia naukowa nr 2); w pierwszym tworzy ona Fototekę (budowaną przez lata, obejmującą 536 albumów i 4484 zdjęcia), która liczy 13 mb., a w drugim wchodzi w skład pięciu zespołów, będących spuściznami archiwalnymi po zmarłych duchownych (15 albumów i 1104 zdjęcia, w tym 175 w wersji cyfrowej). W zasobie archiwalnym zajmuje ona miejsce w dwóch segmentach, nazwanych: Dokumentacja pozaaktowa i Akta osób duchownych, które współtworzą Dział II, zawierający dokumenty i akta wytworzone w strukturach (archi)diecezji. W wyniku przeprowadzonych do tej pory działań porządkowych i inwentaryzacyjnych udało się wydzielić 881 j.a. i scalić je w konkretne zespoły i kolekcje, do których sporządzono odpo­wiednie spisy. Wciąż wiele fotografii pozostaje niezidentyfikowanych, dlatego opóźniają się dalsze etapy prac inwentaryzacyjnych. Na podstawie dotychcza­sowych badań można stwierdzić, że całość dokumentacji fotograficznej za­chowana jest w dobrym stanie i pod względem zawartości treściowej ma dużą wartość historyczną.
  • Item
    Kawaler maltański Franciszek Wierusz-Kowalski herbu Wieruszowa (ok. 1675-1742) w służbie królewskiej rodziny Sobieskich
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kapuściński, Jacek
    Artykuł przedstawia życie i działalność Franciszka Wierusza-Kowalskiego herbu Wieruszowa, żyjącego na przełomie XVII i XVIII w. i pochodzącego z powiatu radomszczańskiego w ziemi sieradzkiej. Całość opracowania otwiera wywód genealogiczny jego przodków, dzięki czemu można poznać bliżej przedstawicieli gałęzi rodowej Wieruszów-Kowalskich, mających liczne zasługi dla Kościoła i ojczyzny. Tradycje te niewątpliwie miały wpływ na postawę religijną i patriotyczną młodego szlachcica, który prawdopodobnie w wyniku koneksji rodzinnych wszedł w skład świty dworskiej królowej Marii Kazimiery Sobieskiej, stając się jej niezwykle zaufanym sługą. To z kolei sprawiło, że znalazł się w najbliższym otoczeniu jej syna Jakuba, pełniąc nawet obowiązki marszałka dworu. Bliskie relacje z Sobieskimi umożliwiły mu odbycie licznych podróży zagranicznych (Włochy, Francja, Bawaria) i nawiązanie stosunków z dworami władców wielu państw europejskich, w tym także samego papieża. Po wstąpieniu do Zakonu Maltańskiego prowadził szeroką działalność prokościelną na Malcie, Śląsku, we Włoszech i w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Szczególny wkład wniósł w rozwój klasztoru na Jasnej Górze, konwentu paulinów w Wielgomłynach i rodzimej parafii w Borzykowej.
  • Item
    Osiągnięcia historiograficzne księży diecezji częstochowskiej na łamach prasy parafialnej w okresie II Rzeczypospolitej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Kapuściński, Jacek
    Utworzona 28 października 1925 r. diecezja częstochowska swój rozwój zawdzięcza pierwszemu ordynariuszowi, którym był bp Teodor Kubina. Z jego inicjatywy już w 1926 r. został powołany do życia tygodnik diecezjalny „Niedziela”, wokół którego stopniowo rozwijał się ruch wydawniczy, powodując m.in. pojawienie się prasy parafialnej. Były to periodyki wydawane z różną częstotliwością (dwumiesięczniki, miesięczniki, dwutygodniki i tygodniki). Do 1939 r. ukazały się drukiem dwa tytuły czasopism ponadparafialnych i dziesięć tytułów czasopism parafialnych. Na ich łamach szczególną aktywność wydawniczą wykazywali miejscowi duchowni, którzy publikowali teksty o różnorodnej tematyce. Niezwykle interesujące wydają się być ich artykuły historyczne. W wyniku badań naukowych udało się ustalić aż 26 takich opracowań autorstwa ks. Teofila Jankowskiego (10 artykułów), ks. Władysława Macha (1 artykuł), ks. Stefana Niedźwiedzkiego (2 artykuły), ks. Tadeusza Peche (2 artykuły) i ks. Leona Stasińskiego (11 artykułów). Problematykę, którą w nich poruszali, można generalnie sprowadzić do dwóch bloków zagadnieniowych: kościelnych (24 artykuły) i pozakościelnych (2 artykuły). Pierwszy z nich poruszał wątki zawiązane z administracją kościelną, duszpasterstwem, dziejami parafii i biografistyką. Drugi natomiast dotyczył kwestii społecznych i patriotycznych. Pomimo, że wszystkie artykuły miały charakter popularnonaukowy bądź popularny, to jednak należy podkreślić wysoką jakość warsztatową prac ks. Leona Stasińskiego z Będzina, które były pisane na podstawie źródeł archiwalnych i ukazywały się w odcinkach.