Browsing by Author "Czyżewski, Bogdan Stanisław"

Now showing 1 - 12 of 12
  • Item
    Akty homoseksualne w ocenie pisarzy wczesnochrześcijańskich
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Pisarze wczesnochrześcijańscy, oprócz poruszania problemów natury doktrynalnej i egze­getycznej, wypowiadali się także na tematy etyczne, a wśród nich dokonywali oceny aktów homoseksu­alnych. Nie poświęcili im osobnych dzieł, raczej były to głosy okazjonalne, co nie oznacza, że w Kościele pierwszych wieków problem ten nie istniał i go bagatelizowano. Najczęściej ocena aktów homoseksu­alnych pojawiała się w literaturze patrystycznej w związku z komentowaniem tekstów biblijnych, w któ­rych tego rodzaju zachowania były wspominane, i zawsze była zdecydowanie negatywna. Temat ten występuje także w regułach zakonnych, w których jednoznacznie homoseksualizm był potępiany. W ar­tykule zostaną zanalizowane teksty wybranych pisarzy Kościoła wschodniego i zachodniego, w których dokonują oni oceny moralnej aktów homoseksualnych.
  • Item
    Angelology in the "Letters" of St. Ambrose of Milan
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    In the letters of St. Ambrose of Milan, one can find many interesting theological topics, including motifs related to angelology. According to the bishop, angels were sent by God. They serve God and people, if only for the reason that man is the most important work of the Creator. Angels play an important role as guardians and protectors of people. Although the angelology contained in the letters of the Bishop of Milan is not one of his key topics, it reveals how he perceived the world of angels. W listach św. Ambrożego z Mediolanu odnaleźć można wiele ciekawych tematów teologicznych, między innymi wątki związane z angelologią. Biskup wierzy, że aniołowie zostali posłani przez Boga, służą Jemu ale też i ludziom, chociażby z tego powodu, że człowiek jest najważniejszym dziełem Stwórcy. Aniołowie, zdaniem Ambrożego, pełnią ważną rolę stróżów i opiekunów względem ludzi. Chociaż zawarta w listach biskupa Mediolanu angelologia nie należy do tematów wiodących, to jednak w oparciu o zawarte w nich wypowiedzi można odczytać, w jaki sposób postrzegał on świat aniołów.
  • Item
    The Concept of Time in “Enarrationes in Psalmos” by Saint Augustine
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    What is time? What is its nature, designation and aim? Saint Augustine attempted to resolve these and other questions in his greatest exegetical-homiletical work, Enarrationes in Psalmos. The Bishop of Hippo, commenting on particular verses of the Davidic Psalms, comes to the conviction that time is a variable and fragile value, just like the world and man, which are subject to its laws. The time created by God had a beginning, it abides, and it will have an end. However, this does not mean that the passing of time should be viewed only in a negative sense, for at a concrete moment in time the Son of God became incarnate in order to save man. Time also exists so that man has an opportunity to be converted and to enter eternity. For the Bishop of Hippo, there is no concept of time in eternity, which is changeless and lasts forever. In his conception of time, we can see not only its pure physical aspect, but above all, its theological dimensions. In particular, it contains a message for man that refers not only to the present, but predominantly to the future, to an eternity that inspires great optimism for all people
  • Item
    Ecclesio-Mariological Interpretation of Rev 12:1–6 in Early Christian Writings
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Early Christian literature contains numerous commentaries on the books of the Holy Scripture, including the Revelation of St. John. Among the many symbols it contains, we can find an intriguing theme related to the sign of a Woman clothed with the sun (cf. Rev 12:1–6). Nowadays, the above-mentioned passage is most often interpreted in the Mariological spirit. An ecclesiological explanation is provided frequently too. It turns out that in the writings of the early Church authors, the reference to the Church was decidedly the dominant one, while the interpretation favoring Mary was almost marginal. A mixed interpretation was formulated too, for example, by Quodvultdeus. It features three images: ecclesial, Christological, and Mariological. This paper will present the statements made by early Christian authors, representing both the Eastern and the Western Church, on the meaning of the sign of the Woman in the Revelation, and on the ways they interpreted it in commentaries on this book of the Bible.
  • Item
    Itinararium Egerii na temat światła
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Egeria, która odbyła swoją pielgrzymkę do Ziemi Świętej w latach 381-384, pozostawiła ważne świadectwo w postaci spisanych pamiętników. Jej Itinerarium to niezwykłe dzieło dla badaczy historii monastycyzmu, liturgii i obyczajów panujących w Ziemi Świętej w IV wieku. Dzięki tym opisom mamy możliwość zapoznania się z jerozolimską liturgią odprawianą w ciągu całego roku liturgicznego, z lokalizacją miejsc świętych, które odwiedziła ta niestrudzona pątniczka. W Pamiętnikach Egerii pojawiają się także informacje na temat światła, które wydobywa się ze świec, kandelabrów, lamp i pochodni. Odnosi się wręcz wrażenie, że w swoich opisach autorka pragnie zwrócić uwagę czytelnika na trzy ważne funkcje, jakie spełniało światło w świątyniach podczas liturgii. Zapalane w czasie nieszporów światło było modlitwą dziękczynienia składaną Bogu i posiadało swój wymiar duchowy. Światło towarzyszyło też pielgrzymom, zwłaszcza kiedy przemieszczali się z jednej świątyni do drugiej, w czasie oczekiwania na nabożeństwa oraz w celu rozwidnienia pomieszczeń, w których odbywała się liturgia. Pątniczka wskazuje również na światło, które ozdabiało wnętrze świątyń i nadawało im blasku oraz splendoru.
  • Item
    Mariusz Szram, Wokół osoby i myśli Orygenesa (Lublin: Wydawnictwo KUL 2021)
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Recenzja książki: Ks. Mariusz Szram, Wokół osoby i myśli Orygenesa (Lublin: Wydawnictwo KUL 2021), ss. 477. ISBN 978-83-8061-928-9
  • Item
    Pneumatologia w isagodze Juniliusza Afrykanczyka
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Niewielkie dzieło starożytnego autora Juniliusza Afrykańczyka (VI w.) Instituta regularia divinae legis jest wprowadzeniem (isagogą) do poznawania Pisma Świętego. Porządkuje nie tylko kanon ksiąg Starego i Nowego Testamentu, ale zawiera również zwięzłą interpretację niektórych tekstów biblijnych. Obok wielu kwestii doktrynalnych Juniliusz zajmuje się w swoim biblijnym podręczniku także pneumatologią. Odczytuje ją w podwójnej perspektywie. Ducha Świętego określa jako łaskę, którą jest On sam, ponieważ udziela się jako dar człowiekowi. Drugi temat to ukazanie jedności Ducha Świętego z Ojcem i Synem, i odrębności Osób Boskich w perspektywie trynitarnej.
  • Item
    Postawa chrześcijanina wobec śmierci w świetle "De mortalitate" św. Cypriana z Kartaginy
    (Wydawnictwo KUL, 2024) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    W niewielkim piśmie De mortalitate, napisanym w formie listu, św. Cyprian z Kartaginy zawarł piękną katechezę na temat cierpienia, umierania i śmierci. Biskup pociesza tych, którzy zostali dotknięci przez panującą zarazą i stoją w obliczu odejścia z tego świata. Poucza ich, by patrzyli na śmierć z perspektywy człowieka wierzącego i dostrzegali w niej, chociaż bolesne, to jednak pozytywne zjawisko. Należy ją bowiem przeżywać w duchu eschatologicznym, ponieważ jest ona spotkaniem z Chrystusem zmartwychwstałym i z tymi wszystkimi, którzy poprzedzili nas w pielgrzymce do wieczności. Śmierć, według biskupa Kartaginy, uczy też człowieka właściwych postaw, takich jak cierpliwości, odwagi, pogodzenia się z wolą Bożą. Wskazuje też św. Cyprian na konkretne korzyści, jakie śmierć przynosi chrześcijaninowi. Nazywa ją podróżą do lepszego, wiecznego życia. Dlatego nie powinien się jej bać ten, kto swoje doczesne życie związał z Chrystusem. Celem niniejszego opracowania jest zatem przestudiowanie wypowiedzi św. Cypriana zawartych w De mortalitate na temat śmierci. Nie chodzi wyłącznie o jej ocenę, co przede wszystkim o odczytanie praktycznych wskazań kierowanych do chrześcijan, w jaki sposób powinni zachować się wobec tej nieuniknionej rzeczywistości, zwłaszcza zaś podczas panującej zarazy. In his small work entitled De mortalitate, written in the form of a letter, St. Cyprian of Carthage includes a beautiful teaching on suffering, dying and death. The bishop comforts those who have been affected by the present plague and are facing their departure from this world. He teaches them to view death from the perspective of a believer and to see it as a positive, although painful, phenomenon. Since death must be experienced in an eschatological spirit, as an encounter with the Risen Christ and with all those who preceded us on the pilgrimage to immortality. According to the Bishop of Carthage, death teaches man right attitudes, such as patience, courage, and acceptance of the will of God. Moreover, Cyprian shows specific benefits that death brings to Christians. He calls it a journey to a better, eternal life. Thus those who relate their earthly lives to Christ should not fear death. The purpose of this study is therefore to study the statements of St. Cyprian contained in De mortalitate on the subject of death. It is not only about assessing it, but primarily about reading the practical instructions addressed to Christians on how they should behave in the face of this inevitable reality, especially during the current plague.
  • Item
    Reguła Eugipiusza o funkcji opata
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Reguła napisana dla klasztoru w Lucullanum przez Eugipiusza (VI w.), chociaż nie należy do zbyt oryginalnych, posiada jednak pewne elementy, na które warto zwrócić uwagę. Jej autor dokonał kompilacji ośmiu reguł starożytnego Kościoła, najwięcej zaczerpnął z pism monastycznych św. Augustyna i z Reguły Mistrza. W kilku miejscach skraca cytowane przez siebie źródła, mając na uwadze specyfikę klasztoru, którego był opatem. Godne zauważenia są teksty mówiące o opacie, któremu przyznaje, zaraz po Chrystusie, najwyższą godność we wspólnocie. Zwraca też uwagę na spoczywającą na nim odpowiedzialność za braci, zarówno w dziedzinie formowania ich życia duchowego jak i karności, której są poddawani, by osiągnąć doskonałość. Oryginalność Reguły Eugipiusza polega też na „korekcie” niektórych „przywłaszczonych” przez niego tekstów, co stwarza pewną trudność, zwłaszcza w odniesieniu do stosowanej przez niego terminologii odnoszącej się do opata. Nie zawsze jest konsekwentny w posługiwaniu się terminami abbas, praepositus i decanus, co powoduje, że nie w każdym przypadku jesteśmy w stanie dokładnie określić, kogo tak naprawdę miał na myśli Eugipiusz. Być może mamy do czynienia nie z typową regułą zawierającą przepisy odnoszące się do codziennych praktyk mieszkańców klasztoru św. Seweryna, co raczej zbiór przepisów pochodzących z różnych wczesnochrześcijańskich reguł, które miały służyć jako przewodnik dla opata w Lucullanum. The Regula written for the monastery in Lucullanum by Eugippius (6th c.), although not very original, has some elements that are worth paying attention to. Its author compiled eight rules of the ancient Church, most of which he had drawn from the monastic writings of St. Augustine and the Regula Magistri. In several places he shortened the sources he cited, bearing in mind the specificity of the monastery of which he was the abbot. Noteworthy are the texts about the abbot, to whom Eugippius gave, right after Christ, the highest dignity in the community. He also focused on the responsibility of the abbot for his brethren, both in the formation of their spiritual lives and in the discipline to which they were subjected in order to reach perfection. The originality of Eugippius’ Regula also lies in his “correction” of some texts he “appropriated.” Sometimes this procedure created a certain difficulty, especially with regard to his terminology referring to the abbot. He is not always consistent in using the terms abbas, praepositus and decanus, which means that we are not always able to determine exactly whom Eugippius meant. However, this does not change the fact that the abbot of the monastery in Lucullanum, thanks to the provisions contained in the Regula, was aware of his great responsibility before God and the community he headed.
  • Item
    Reguła mistrza o wyborze i nauczaniu opata
    (Wydawnictwo KUL, 2018) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    The monasteries which were raised in the Church in first centuries demanded rules stating life of their members. The initatior and founder of these monasteries was saint Pashomius. It’s noteworthy to remind anonymous work which were made in nine century called The Regula Magistri. This extensive ancient opus containing collection of monastic rules written by author of unknown name, was created in about fifth century south of Rome. Nowadays, we assume that The Regula Magistri became a model for the rule of Saint Benedict. The Rule of the Master was written for the monastery where the leading role was up to Abbot. He was the one who was preaching, teaching and he, indeed, was a master for his dis­ciples. Several chapter of this monumetal work is dedicated to the rules and proce­dures of choosing the abbot. It also contains list of the most important tasks which belonged to his office – these are the subject of this study. What’s interesting is that, the new abbot was being elected by his predecessor when he sensed that he is going to die shortly or serious ill makes him incapable of continuing his tasks. Abbot was looking after his brothers and encouraged them to acquire virtues. This kind of challenge could seem useful, because it was the motivating factor to, fulfill God’s will with dignity and humble, and also to life by the abbey’s rules. On the other hand, it could also had been dramatic, because the ascetic way of life sometimes was understood only in human succes category. The candidate was introduced on his duty by local bishop in special liturgical rite. There were also rules dedicated to possibly removal of the abbot, who – when his predecessor still lived – seemed to be unhumble and improper man for this office. The Rule also contains special instruction for the situation, when abbot dies in sudden death and had not decided who would have been his successor. The author of the Master’s Rule also draws attention to the manner of teaching conducted by the Abbot. The most important was the testimony of life, fidelity to the binding rules, exercising in virtues and avoiding sins. The Rule of the Master teach the Abbot, that he should be humble, treat the brothers equally, be responsible for the others and for himself, and ask as all brother for the opiniong in issues relating to the monastery.
  • Item
    Struktura organizacyjna klasztoru tarnateńskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Ciekawym i mało znanym pismem wczesnochrześcijańskim jest Reguła Tarnateńska. Najprawdopodobniej klasztor, dla którego ona powstała, leżał w południowo-wschodniej Galii, samą zaś Regułę datuje się na VI wiek. Przedmiotem badań jest struktura organizacyjna klasztoru, czyli pełnione w nim funkcje przez poszczególnych mnichów i zakres ich zadań. Najważniejszą osobą w tej wspólnocie był opat, odpowiadał przed Bogiem i ludźmi za funkcjonowanie całego klasztoru, zarówno pod względem duchowym jak i organizacyjnym. Istotne zadania należały również do przeora. Niektóre z nich dzielił z opatem, jak chociażby kontrolowanie i dyscyplinowanie mnichów. Przeor weryfikował też powody, którymi kierowali się kandydaci pragnący podjąć życie zakonne. Byli też w klasztorze seniores (starsi), którzy między innymi sprawowali duchową opiekę nad kandydatami do klasztoru. Spotykamy w klasztorze Tarnateńskim również szafarza, bibliotekarza, ogrodnika, magazynierów, którzy dbali o gospodarcze zaplecze wspólnoty. Reguła wymienia także typowo rolnicze zadania mnichów należące do oracza, żniwiarza, uprawiających winnicę i pasterzy.
  • Item
    Zadania opata określone w prawodawstwie monastycznym kręgu św. Fruktuoza z Bragi
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    Przedmiotem opracowania są pisma monastyczne zaliczane do kręgu św. Fruktuoza z Bragi. Jedno z nich - Reguła mnichów – wyszło spod pióra Fruktuoza, pozostałe powstały za jego czasów. Zawierają one obraz życia monastycznego na Półwyspie Iberyjskim. W strukturze organizacyjnej klasztorów najważniejszy był opat (abbas), którego zadania zostały dosyć dokładnie określone. Musiał posiadać wysokie kwalifikacje moralne i intelektualne, odpowiedzialny był za modlitwę w podległym mu klasztorze, ale też za każdego mnicha. Swoje obowiązki dzielił często z przełożonymi, przez co jego władza została nieco ograniczona. Opaci wykazywali się także postawami demokratycznymi, które w pewnym sensie zostały im narzucone przez Reguły. Polegały one na tym, że wraz z przełożonymi i starszymi dzielili odpowiedzialność za życie w klasztorze, opat i starsi nakładali na mnichów kary, ważne zaś decyzje zapadały na tak zwanej radzie braci. Demokracja w klasztorach fruktuozjańskich przejawiała się także w tym, że istniał związek pomiędzy klasztorami. Polegał on na tym, że opaci spotykali się, być może raz w miesiącu, by zapewnić wspólną dyscyplinę w podległych im klasztorach.