Browsing by Author "Adamczewski, Karol"
Now showing 1 - 5 of 5
Results Per Page
Sort Options
- ItemBiblijne i rzymskie korzenie procesowej zasady testis unus testis nullus(Wydawnictwo KUL, 2022) Adamczewski, KarolPraca stanowi próbę udowodnienia tezy, iż procesowa zasada testis unus testis nullus posiadała swoje korzenie w źródłach biblijnych oraz w prawie rzymskim. Przedstawiono w niej szczegółowo genezę i rozwój wspomnianej zasady na gruncie dwóch odrębnych, ale wzajemnie na siebie wpływających porządków prawnych. Celem pracy było ukazanie genezy zasady testis unus testis nullus oraz prześledzenie jej ewolucji w źródłach biblijnych oraz w źródłach prawa rzymskiego klasycznego i poklasycznego. Istotne było również zwrócenie uwagi na proces recepcji tej zasady do sądownictwa kościelnego w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. W tym kontekście niezbędne było porównanie norm jej stosowania na gruncie obu porządków prawnych i wskazanie różnic. Podjęty problem badawczy został przedstawiony w trzech rozdziałach, które poprzedza wstęp i wieńczy zakończenie. Pierwszy rozdział został poświęcony zagadnieniu liczby i roli świadków w źródłach Starego Testamentu oraz w wybranych komentarzach rabinistycznych. W drugim rozdziale przedmiotem analizy, także w kontekście wymaganej liczby świadków oraz wartości ich zgodnych zeznań, były źródła Nowego Testamentu. W analizie biblijnych i rzymskich korzeni procesowej zasady testis unus testis nullus znamienny wydaje się fakt, iż na kilka wieków przed jej ogłoszeniem przez cesarza Konstantyna Wielkiego, w społeczności i prawodawstwie starohebrajskim wyraźnie podkreślano konieczność wystąpienia przynajmniej dwóch lub trzech świadków w ustaleniu prawdy procesowej. Pojedyncze zeznanie w sprawie uważano za niewystarczające. Można uznać, iż koncepcja dowodu opartego na zeznaniach świadków w prawie Mojżeszowym wykazywała się niezależnością i oryginalnością. W trzecim rozdziale została ukazana geneza oraz ewolucja zasady testis unus testis nullus w źródłach prawa rzymskiego klasycznego i poklasycznego, ze szczególnym uwzględnieniem konstytucji cesarza Konstantyna Wielkiego z 334 roku. Na końcu pracy zestawiono wykaz wykorzystanych źródeł, ich opracowania oraz literaturę przedmiotu. Zagadnienie liczby świadków stanowiło w źródłach prawa klasycznego i poklasycznego jedno z istotnych kryteriów najpierw wiarygodności, a później dopuszczalności dowodu z zeznań świadka w procesie rzymskim. W okresie pryncypatu powstały dwie konstytucje imperialne, które zostały zawarte w Kodeksie Justyniańskim. Pierwsza z nich została wydana w 223 roku przez cesarza Aleksandra Sewera. Druga natomiast regulacja z 283 roku przypisywana jest trzem cesarzom: Karusowi, Karynowi oraz Numerianowi. Wartość zeznania w kontekście liczby oraz statusu społecznego świadka była również przedmiotem zainteresowania retorów rzymskich, a później niektórych przedstawicieli jurysprudencji rzymskiej, żyjących i działających zwłaszcza w epoce pryncypatu. Wypowiedzi tych ostatnich odnoszące się do tematyki dowodowej umieszczone zostały w Digestach Justyniańskich. Niektóre z nich zawierają istotne i cenne odniesienia do wydanych w pryncypacie reskryptów, zwłaszcza cesarza Hadriana. W kontekście poszukiwań korzeni procesowej zasady testis unus testis nullus niezwykle cenne są dwie konstytucje z epoki dominatu, wydane w niewielkim odstępie czasowym przez Konstantyna Wielkiego. Pierwsza, pochodząca z 333 roku i nazywana Konstytucją Sirmondiańską, otwierała zbiór 16 konstytucji imperialnych regulujących zagadnienia religijne. Druga, wydana w 334 roku, jest powszechnie uznawana w doktrynie prawa rzymskiego za dokument, który wprowadził oficjalnie do systemu prawa imperialnego procesowy wymóg testis unus testis nullus. Należy podkreślić wpływ tradycji starotestamentalnej w przedmiocie liczby świadków na prawo rzymskie, chociaż trzeba zaznaczyć, iż nie miał on charakteru bezpośredniego. Za pomost posłużyła doktryna chrześcijańska, która bazując w pierwszych wiekach na źródłach biblijnych, inspirowała świat rzymski, stając się swego rodzaju punktem łączącym obie starożytne tradycje prawne, zwłaszcza w odniesieniu do wymogu akcentującego liczbę dwóch lub trzech świadków. Wprowadzenie zasady testis unus testis nullus w prawie rzymskim spowodowane było mniej lub bardziej wpływem tradycji judaistycznej i chrześcijańskiej na Konstantyna Wielkiego, pierwszego cesarza chrześcijańskiego. Jego rola w ustanowieniu wymogu podwójnego i zgodnego świadectwa w systemie prawa rzymskiego jest nie do zakwestionowania.
- ItemBiblijno-rzymskie korzenie procesowej zasady testis unus testis nullus(2020-02-24) Adamczewski, KarolWymóg przynajmniej dwóch zgodnych zeznań w rzymskim procesie kognicyjnym został wprowadzony przez cesarza Konstantyna Wielkiego w 334 roku po Chrystusie. Konstytucja stanowiła, iż do ważnego skazania oskarżonego potrzeba było co najmniej dwóch zgodnych zeznań świadków. Wprowadzony wymóg dowodowy został później w średniowieczu nazwany zasadą testis unus testis nullus. Reguła miała fundamentalne znaczenie w prawie dowodowym, wzmacniając znacznie ochronę oskarżonego oraz gwarancję jego praw w procesie. Należy podkreślić, że na kilka wieków przed ogłoszeniem przez cesarza Konstantyna Wielkiego wspomnianej konstytucji, zasada testis unus testis nullus w swojej istocie, choć niedosłownie w takim samym brzmieniu - była już znana w Starym i Nowym Testamencie. Celem pracy jest ukazanie genezy zasady testis unus testis nullus oraz prześledzenie jej ewolucji w źródłach biblijnych oraz w źródłach prawa rzymskiego klasycznego i poklasycznego. Istotne jest również zwrócenie uwagi na proces recepcji tej zasady do sądownictwa kościelnego w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. W tym kontekście niezbędne jest jej porównanie na gruncie obu porządków prawnych i wskazanie na różnice istniejące między nimi w odniesieniu do prezentowanej zasady. Niniejsza dysertacja stanowi próbę udowodnienia tezy, iż zasada testis unus testis nullus posiadała swoje korzenie w źródłach biblijnych oraz w prawie rzymskim.
- ItemBibliografia prac ks. prof. dr. hab. Antoniego Dębińskiego(Wydawnictwo KUL, 2024) Adamczewski, Karol
- ItemExceptions to the Application of the Rule Testis Unus Testis Nullus in the Canonical Process(Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2023) Adamczewski, KarolCanon 1573 of the 1983 Code of Canon Law confirms the validity of the evidentiary rule testis unus testis nullus in the canonical process. However, the requirement of two concurring witnesses is not absolute. The legislator provided for two exceptions. The first one is the deposition by a qualified witness concerning matters carried out ex officio. The second exception is when the circumstances of things or persons suggest otherwise. These are objective circumstances that reasonably make the judge to believe that the deposition of a single witness in the case can be accepted and that it can amount to full proof. The author takes a closer look at these two exceptions, with a special focus on their historical aspect, the jurisprudence, and the canonical case-law. Kan. 1573 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. potwierdza obowiązywanie dowodowej zasady testis unus testis nullus w procesie kanonicznym. Niemniej wymóg dwóch zgodnych świadków nie ma charakteru absolutnego. Ustawodawca wskazał dwa wyjątki. Pierwszym jest zeznanie świadka kwalifikowanego złożone w związku ze sprawowanym urzędem. Drugim sytuacja, gdy okoliczności rzeczy lub osób sugerują inaczej. Są to obiektywne okoliczności, które kreują w racjonalny sposób przekonanie sędziego tak, że uzasadnione jest przyjęcie w sprawie zeznania jednego świadka zwykłego i nadanie mu waloru pełnego dowodu. Niniejszy artykuł stanowi analizę wspominanych dwóch wyjątków z uwzględnieniem ich aspektu historycznego i odwołaniem do jurysprudencji oraz judykatury kanonicznej.
- ItemTestis unus testis nullus – the Testimony of Saint Ambrose(Wydawnictwo KUL, 2019) Adamczewski, KarolSaint Ambrose, the Bishop of Milan, played a key role in the adoption of the Roman legal culture into ecclesiastical legislation, particularly in the West in the second half of the 4th century. In this context, his letters reporting some lawsuit appear to be of special value. The case involved Indicia, a virgin consecrated to God. Ambrose pointed out the mistakes committed in the investigation, and he questioned the lawfulness of the proceedings. While reviewing the case, he showed to his subordinate what appropriate conduct was to have been undertaken in this kind of case. He especially emphasized the necessity to maintain the procedural requirement of consistent testimony of at least two witnesses. Significantly, the legal rule cited by the Bishop of Milan principle testis unus testis nullus, before it was announced by Constantine the Great in 334, had already existed in the Judeo-Christian legal tradition.