Browsing by Author "Świątkiewicz, Wojciech"

Now showing 1 - 4 of 4
  • Item
  • Item
    Memoria Gratum Facit. The Labyrinths of Memory and the Alleys of Gratitude. Sociological Sketches
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Świątkiewicz, Wojciech
    Memory belongs to the order of the world of culture and controls the rules of social life, both group and individual. Memory is the tissue of collective life, the center of concentration and the guarantor of cultural and social identity, and its loss, misappropriation or neglect lead to the breakdown of social bonds, and ultimately to the disintegration and disappearance of the community. By its very nature, memory includes the events of the past, which is ontologically closed, but remains epistemologically open. Gratitude is the realm of memory. The transfusion of memory and gratitude is necessary to preserve and nurture cultural identity both in the perspective of the dynamics of the individual’s biography and in relation to various micro- and macro-social figures of collective life. Pamięć należy do porządku świata kultury i steruje regułami życia społecznego zarówno grupowego, jak i jednostkowego. Pamięć jest tkanką życia zbiorowego, ośrodkiem skupienia i gwarantem kulturowej i społecznej tożsamości, a jej utrata, sprzeniewierzenia lub lekceważenia prowadzą do rozpadu więzi społecznych, a w ostateczności do rozkładu i zaniku społeczności. Pamięć z istoty swej obejmuje wydarzenia przeszłości, która jest ontologicznie zamknięta, ale pozostaje epistemologicznie otwarta. Wdzięczność jest dziedziną pamięci. Transfuzja pamięci i wdzięczności jest konieczna dla zachowania i pielęgnowania tożsamości kulturowej zarówno w perspektywie dynamiki biografii jednostki, jak i w odniesieniu do różnych mikro- i makrospołecznych postaci życia zbiorowego.
  • Item
    Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Konteksty kulturowe i religijne
    (Wydawnictwo KUL, 2016) Świątkiewicz, Wojciech
    W kulturze współczesnej zdaje się dominować przekonanie o konieczności nieustannej i wielokierunkowej zmiany, zatraceniu tożsamości na rzecz transformacji i skrajnej sieciowej decentralizacji. Za specyfikę współczesnych przeobrażeń kulturowych uznaje się szybkie – niespotykane dotąd w historii ludzkości – tempo zmian oraz wielokierunkowość ich aksjologicznych odniesień i symbolicznych interpretacji, co opatruję metaforą aksjologicznej wichrowatości. Doświadczamy kryzysu rodziny jako trwałej grupy społecznej i jako instytucji. Szeroką akceptacją społeczną cieszą się tzw. alternatywne formy małżeństwa i rodziny. Mimo że udane małżeństwo, rodzina, posiadanie dzieci oraz szczęście osobiste ciągle należą do mocno akcentowanych przez młodych Polaków wartości życiowych, zauważa się tendencje do silniejszego eksponowania kategorii szczęścia osobistego, a udane małżeństwo jako deklarowana wartość niekoniecznie wiąże się z oczekiwaniem posiadania dzieci. Co piąty młody Polak twierdzi, że małżeństwo jest instytucją przestarzałą. Powszechne jest w kręgach młodzieżowych przyzwolenie na nieformalne związki jako „próbę sprawdzenia się” lub po prostu styl życia. Małżeństwo jawi się w wyobrażeniach młodzieży jako instytucja bardziej dostosowująca się do indywidualnych, egocentrycznych potrzeb i oczekiwań partnerów niż do oczekiwanych przez społeczeństwo funkcji i ról. Rodzina wyobrażona powinna służyć pogłębianiu intymności, samopoznaniu, samorozwojowi i samospełnianiu się. Banalizacja rozwodów sprawia, że odczuwane deficyty w tym zakresie znajdują szybkie rozwiązania w podejmowaniu decyzji rozwodowych. Skupiające się wokół Kościoła katolickiego ruchy prorodzinne czy legitymizowane chrześcijańską aksjologią ruchy pro life, w dużym stopniu gromadzące też młodzież, tworzą społeczno-kulturowe warunki dla przywrócenia rodzinie jej uprzywilejowanego miejsca w polskim społeczeństwie. Zachowanie i twórczy rozwój polskiej tożsamości kulturowej i religijnej w dużym stopniu zależy od umiejętności odczytania i wpisania przez rodzinę w praktyki życia codziennego narodowych oraz religijnych wartości. The contemporary culture seems to be characterized by a notion of incessant, multidirectional change, a loss of one’s identity for the sake of transformations and extreme forms of networked decentralization. Nowadays, cultural changes are commonly categorized with respect to their historically unparalleled pace as well as the multilateral nature of axiological references and symbolic interpretations, which is referred to as warpedness. Concurrently, one experiences a crisis of the family conceived both as a durable social group and an institution. Alternative forms of marriage and family face widespread social acceptance. Although young Poles are still willing to put a great stress on such existential values as a happy marriage, family, having children, one is able to discern a visible tendency to accentuate personal happiness, and – as far as respondents’ views on the declared values are concerned – a happy marriage is not necessarily correlated with having children. One in five young Poles claims that marriage is an obsolete institution. The youth commonly share a tendency to accept informal relationships as a style of living or simply a way to make sure that a couple gets on well. Likewise, marriage is conceived as an institution which fits more into the partners’ individual, egocentric needs or expectations, than socially prescribed and expected roles or functions. The imagined family should be conducive for rendering a sense of intimacy more profound, as well as for personal self-development and self-actualization. In this context. the trivialization of divorces renders taking rapid divorce-related decisions possible as soon as the aforementioned needs are not fulfilled. Having been united around the Roman Catholic Church, diverse pro-family movements as well as legitimized by the Christian faith pro-life youth movements are at place to give rise to sociocultural conditions for bringing back the privileged status of the family in the reality of Polish society. The conservation and further development of the Polish cultural and religious identity is largely dependable upon an ability to recognize and inscribe national and religious values into the practice of everyday life in families.
  • Item
    „Odwrócony dekalog”, popękana kultura. Socjologiczne refleksje wokół kultury i religijności
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Świątkiewicz, Wojciech
    Postawy wobec Dekalogu wyrażające się w akceptacji lub odrzuceniu jego zasad stanowią sygnaturę kierunku przemian chrześcijańskiej cywilizacji i kultury. Wyniki ogólnopolskich socjologicznych badań empirycznych prowadzonych wśród młodzieży akademickiej w roku 2017 były przesłanką do konkluzji o dekonstrukcji Dekalogu, który podlega procedurom relatywizacji i zostaje wpisany w kulturowe przestrzenie przejścia od moralności obiektywnej do moralności subiektywnej, od moralności nakazów i zakazów do moralności swobodnych wyborów usprawiedliwianych zasadą sytuacyjnego konformizmu. Postawy wobec Dekalogu są nie tylko konsekwencją selektywnych wyborów i odrzuceń, lecz także subiektywnego komponowania i swobodnego strukturyzowania dekalogicznych zasad. „Dekalog odwrócony” ukazuje popękane fundamenty chrześcijańskiej cywilizacji i zagubione doświadczenie tożsamości kulturowej wyrażającej się w formule etsi Deus non daretur. Artykuł składa się z sześciu punktów: Wprowadzenie: Kultura i religia, Rola religii w procesach legitymizacji kultury, Dekalog w tradycji chrześcijańskiej i jego rola w kulturze, Dekalog akceptowany i odrzucany, Dekalog głęboko wierzących i systematycznie praktykujących, Wnioski. Attitudes towards the Ten Commandments, expressed in accepting or rejecting its principles, mark the direction of changes in Christian civilization and culture. The results of nationwide sociological empirical research conducted among university students in 2017 were a premise for the conclusions on the deconstruction of the Decalogue, which is subject to relativization procedures and inscribed in the cultural spaces of transition from objective morality to subjective morality, from the morality of orders and prohibitions to the morality of free choices justified by the principle of situational conformism. Attitudes towards the Decalogue are not only a consequence of selective choices and rejections but also of subjective composing and free structuring of decalogical principles. The in-verted decalogue shows the broken foundations of Christian civilization and the lost experience of cultural identity expressed in the formula etsi Deus non daretur. The article consists of six points: Introduction: Culture and Religion, The Role of Religion in the Processes of Cultural Legitimation, The Decalogue in the Christian Tradition and its Role in Culture, Accepted and Rejected The Decalogue, The Decalogue of Deeply Believers and Systematic Practitioners, Conclusions.