Skoczylas, Michał M.Misiło, BarbaraRajkowska-Myśliwiec, MonikaWarchoł, KatarzynaOlchawa-Pajor, MonikaLasek, Anna MariaIrzmańska-Hudziak, Anna2025-12-192025-12-192025Skoczylas, Michał M. at al, Próba syntezy informacji o działaniu przeciwnowotworowym i bezpieczeństwie stosowania surowców roślinnych zawierających amigdalinę [w:] Surowce naturalne w farmakologii i kosmetologii, red. Denisow B., Chwil M., Lublin 2025, s. 82-92.978-83-7259-491-4https://up.lublin.pl/wp-content/uploads/2025/09/Surowce-naturalne-w-farmakologii-i-kosmetologii.pdfhttps://repozytorium.kul.pl/handle/20.500.12153/9079Literatura naukowa – zarówno ta dawna, jak i najnowsza – zawiera wiele rozbieżnych informacji na temat przeciwnowotworowego działania amigdaliny, obecnej w surowcach roślinnych, i bezpieczeństwa spożywania tych surowców. Bezpieczeństwo, o którym mowa, jest znacznie ograniczone z powodu ryzyka zatrucia cyjankami roślinnymi, powstającymi w wyniku metabolizmu amigdaliny. Przegląd literatury został przeprowadzony w celu nakreślenia głównych problemów w tym zakresie. W komórkach nowotworowych amigdalina jest przekształcana w cyjanowodór, dzięki temu obserwuje się jej działanie przeciw rakowi jamy ustnej, żołądka, jelita grubego, wątroby, trzustki, płuc, nerek, pęcherza moczowego, szyjki macicy, piersi, gruczołu krokowego, rakowi Ehrlicha z wodobrzuszem, białaczkom, nowotworom skóry, glejakowi mózgu oraz mięsakowi limfatycznemu. Obiecujące wyniki badań nad działaniem przeciwnowotworowym amigdaliny czynią zasadnym staranie, aby unikać sytuacji sprzyjających zatruciu. Bezpieczeństwo stosowania wydaje się zależeć w dużym stopniu nie tylko od ilości surowców zawierających amigdalinę (w przeliczeniu na masę ciała człowieka), ale także okoliczności spożywania roślin ją zawierających (m.in. żywności zawierającej probiotyki i niekorzystnego wpływu witaminy C) oraz bakterii jelitowych. Należy wykazywać wieloaspektową ostrożność w spożywaniu części roślin zawierających amigdalinę. The old and new scientific literature contains many divergent information on the anticancer effects of amygdalin found in plant raw materials and the safety of consuming these materials, which is significantly limited due to the risk of poisoning with plant cyanides resulting from the metabolism of amygdalin. A literature review was conducted to outline the main problems in this area. Amygdalin is converted into hydrogen cyanide in cancer cells, thanks to which its effects are observed against cancers of the oral cavity, stomach, colon, liver, pancreas, lung, kidney, bladder, cervix, breast, prostate, Ehrlich carcinoma with ascites, leukemia, skin cancer, glioma of the brain and lymphosarcoma. Promising results of studies on the anticancer effects of amygdalin make it reasonable to avoid situations conducive to poisoning. The safety of use seems to depend to a large extent not only on the amount of raw materials containing amygdalin (in terms of human body weight) but also on the circumstances of consuming plants containing it (including food containing probiotics and unfavorable influence of vitamin C) and intestinal bacteria. Multifaceted caution should be exercised in consuming parts of plants containing amygdalin.plAttribution-ShareAlike 4.0 Internationalhttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/amigdalinadziałania niepożądaneefekt terapeutycznynowotworyziołolecznictwoamygdalinadverse effectsneoplasmsphytotherapytherapeutic effectinfo:eu-repo/semantics/bookPart10.24326/mon.2025.16