Zmysły - historia - wyobraźnia. Studium postawy krytyczno - estetycznej Mario Praza
Loading...
Date
2019-06-11
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Mario Praz to wybitny krytyk literatury i sztuki. Badacze wielu dyscyplin humanistycznych nierzadko odwołują się do fragmentów jego prac i analiz. Dotychczas jednak w piśmiennictwie polskim nie pojawiło się szersze opracowanie przedstawiające jego sylwetkę jako eseisty, krytyka i kolekcjonera. Rozprawa niniejsza próbuje przedstawić źródła i inspiracje jego myśli oraz szerokie spektrum zainteresowań badawczych (zmysły-wyobraźnia-historia). Na tle biografii literackiej prezentuje rozwój jego eseistyki (od eseju filologicznego do artystycznego) oraz strukturę dzieł (Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych, Gusto Neoclassico), wpisujących się w nurt krytyki tematycznej. Dokonując analizy materiałów źródłowych opracowanie wyszczególnia pojęcia opisujące model postawy krytyczno-estetycznej pisarza (smak, wrażliwość, pamięć, piękno, ekspresja, zmysłowość, prawda, pamięć i identyfikacja oraz miejsca znaczące). Pojęcia te są nie tyle pojęciami stricte teoretycznymi, a formułami retorycznymi, krytycznymi i „poetyckimi”. Ogniskują myśl pisarza, nadając historii ciągłość i sens poprzez przekształcanie podstawowych form wrażliwości: zmysłów, pamięci, wyobraźni. Szczególną rolę w dorobku Praza ma powieść autobiograficzna La Casa della vita, której autorka niniejszego opracowania poświęca odrębny rozdział.
Mario Praz is a prominent critic of literature and art. Humanities researches often refer to excerpts of his works and analyses, however, a more elaborated study on his profile as an essayist, critic and collector has not appeared in Polish literature so far. Presented dissertation attempts to provide sources and inspirations of his thoughts as well as a broad spectrum of his research interests (senses-imagination-history). Then, on the background of his literary biography, it presents the development of his essay writing (from philosophical to essays on arts) and the structure of the works which fit in the thematic criticism (Flesh, Death, and the Devil in Romantic Literature, Mnemosyne: The Parallel Between Literature and the Visual Arts, Gusto Neoclassico). By examining source materials, the dissertation lists the concepts describing writer’s critical and aesthetic attitude (taste, sensitivity, memory, beauty, expression, sensuality, truth, memory and identification and places significant). These concepts should not be considered as theoretical but rather rhetorical, critical and "poetic" formulas. They direct writer’s thoughts and provide the history with continuity and meaning by means of transforming the basic forms of sensitivity: the senses, memory, and imagination. A special attention in Praza’s writings must be given to his autobiographical novel The House of Life, to which the author of this study has devoted a separate chapter.
Mario Praz is a prominent critic of literature and art. Humanities researches often refer to excerpts of his works and analyses, however, a more elaborated study on his profile as an essayist, critic and collector has not appeared in Polish literature so far. Presented dissertation attempts to provide sources and inspirations of his thoughts as well as a broad spectrum of his research interests (senses-imagination-history). Then, on the background of his literary biography, it presents the development of his essay writing (from philosophical to essays on arts) and the structure of the works which fit in the thematic criticism (Flesh, Death, and the Devil in Romantic Literature, Mnemosyne: The Parallel Between Literature and the Visual Arts, Gusto Neoclassico). By examining source materials, the dissertation lists the concepts describing writer’s critical and aesthetic attitude (taste, sensitivity, memory, beauty, expression, sensuality, truth, memory and identification and places significant). These concepts should not be considered as theoretical but rather rhetorical, critical and "poetic" formulas. They direct writer’s thoughts and provide the history with continuity and meaning by means of transforming the basic forms of sensitivity: the senses, memory, and imagination. A special attention in Praza’s writings must be given to his autobiographical novel The House of Life, to which the author of this study has devoted a separate chapter.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Historii Sztuki; promotor rozprawy doktorskiej: prof. dr hab. Ryszard Kasperowicz
Keywords
Mario Praz, biografia, autobiografia, esej, studium krytyczno-estetyczne, biography, autobiography, essay, critical and aesthetic attitude